Cùng là thành viên trong khối Liên hiệp Anh với Scotland và Bắc Ireland, nhưng mối quan hệ giữa Wales và Anh không chỉ có thế.

Để đi từ Cardiff, thủ đô của Xứ Wales tới London chỉ mất khoảng hơn 4 tiếng chạy xe trên đường quốc lộ. Trong khối Liên hiệp Anh, chỉ có Xứ Wales là có sử dụng chung bộ luật cũng như loại giấy bạc dành cho ngân hàng của Anh, trong khi Scotland - đất nước được biết đến là "thân Anh" - lại có bộ luật và loại giấy bạc ngân hàng của riêng mình.

Về mặt xã hội, trong khi bóng đá Scotland có một giải VĐQG riêng và từng từ chối để những đội bóng hàng đầu như Celtic hay Rangers thi đấu tại Premier League của người Anh, thì Xứ Wales còn không thành lập giải VĐQG và những đội bóng như Swansea hay Cardiff City đều đang chơi trong hệ thống giải đấu chuyên nghiệp của Anh.

Đến những ngôi sao xuất sắc nhất của Xứ Wales hiện tại đều do người Anh phát hiện và dưỡng dục thành tài, từ Gareth Bale tại Tottenham cho tới Aaron Ramsey khi chơi cho Arsenal. Ngoài ra, trong thành phần Tuyển Xứ Wales tham dự VCK EURO 2016 này còn có James Chester, cầu thủ ăn tập ở Man Utd từ năm 2005; Andy King, cầu thủ đang thuộc biên chế của Leicester và chơi cho đội trẻ Chelsea từ năm lên 10; Hay Robson-Kanu, cầu thủ ghi bàn quyết định giúp Xứ Wales thắng Slovakia 2-1 trong trận mở màn, cũng đã gắn bó với Arsenal từ thuở nhỏ.

Nhưng đằng sau những điều gắn bó mật thiết đó, có một sự thật hiển nhiên rằng các cầu thủ Xứ Wales nói riêng và người dân đất nước này nói chung đều không ưa gì, thậm chí còn là mối thù hằn với người Anh.

Về mặt địa lý, Xứ Wales là một phần của nước Anh và phải gánh chịu sự đàn áp, đô hộ và khinh miệt của "mẫu quốc" suốt hơn 500 năm lịch sử. Những địa danh tham quan, di tích lịch sử nổi tiếng nhất của Xứ Wales đều do người Anh xây dựng và "đóng dấu chủ quyền", bao gồm cả những tòa lâu đài tráng lệ như Caernarfon, Conwy hay Caerphilly. Người dân Xứ Wales cũng chưa thể quên được cuộc đàn áp của "mẫu quốc" với những người thợ mỏ Xứ Wales những năm '80 của thế kỷ trước.

Lâu đài Caernafon, địa điểm du lịch nổi tiếng tại Xứ Wales

Những mối liên kết về thương mại hay các hệ thống giao thông của Xứ Wales đều do người Anh "chiếu cố". 100% người dân Xứ Wales đều sử dụng tiếng Anh một cách suôn sẻ, trong khi chỉ có khoảng 1/5 dân số là đọc viết thành thạo tiếng mẹ đẻ. Họ còn khó chịu hơn nữa khi càng ngày càng có nhiều gia đình về hưu người Anh mua hẳn một ngôi nhà khang trang tại Snowdonia, phía Tây Bắc Xứ Wales chỉ để đến vào những kỳ nghỉ và đối với người bản địa là một thái độ khinh khỉnh. Đã có một thời gian, các nhóm vũ trang cực đoan của Xứ Wales chỉ nhắm đến mục tiêu là những người Anh đến Xứ Wales du lịch.

Trên địa hạt thể thao, Rugby (bóng bầu dục), trên cả bóng đá là môn thể thao phổ biến và được yêu thích nhất tại Xứ Wales. Tại giải rugby danh giá được tổ chức hàng năm giữa sáu quốc gia, gồm Anh, Xứ Wales, Scotland, Pháp, Italia và CH Ireland, dù đã giành tới 11 danh hiệu vô địch nhưng Xứ Wales vẫn phải xếp sau người Anh với 13 lần.

Người Xứ Wales luôn tâm niệm thế này: "Người Anh lúc nào cũng nghĩ mình đứng trên tất cả. Vậy tại sao chúng ta lại không thể?". Và khi Tuyển rugby Xứ Wales vượt qua Anh để vô địch năm 2012, họ thậm chí đã sáng tác để một đoạn hội thoại để châm biếm người Anh: "Điểm chung giữa đội Rugby Anh và đầu cắm 3 chân là gì? - Đó là chúng đều vô dụng".

Những trận rugby giữa Xứ Wales và Anh luôn rất quyết liệt

Vì thế, cũng chẳng có gì bất ngờ khi Bale chê cười không bao giờ các cầu thủ Anh có tinh thần chiến đấu vì màu cờ sắc áo cao như cầu thủ Xứ Wales và cho rằng trong đám tuyển thủ Anh, chẳng ai có thể được xét để đá cho Xứ Wales hết.

Và đối với người dân Xứ Wales, mỗi trận thắng trước người Anh đều có một ý nghĩa vô cùng đặc biệt. Nếu người Anh luôn coi Đức và Argentina là những đối thủ không đội trời chung, thì với Xứ Wales, việc đánh bại "gã hàng xóm đáng ghét" còn sung sướng hơn cả được góp mặt tại EURO hay World Cup vậy.