Chelsea chuyển sang sơ đồ 3-4-3 đã bứt phá đến chức vô địch Premier League và công thức ấy cũng giúp Arsenal hồi sinh vào cuối mùa giải với danh hiệu FA Cup...

Sự điều chỉnh HLV Antonio Conte tạo ra trong giờ nghỉ, sau hiệp 1 thua tan tác 0-3 trước Arsenal vào ngày 24/9 năm ngoái đã tạo ra sự thay đổi phi thường. 

Công thức mới 3-4-3 biến Chelsea thành siêu xe bất khả chiến bại, khi lao đi vun vút giành tới 83 điểm/32 vòng còn lại và giúp Conte chạm đến chức vô địch ngay mùa đầu tiên làm việc tại Premier League.

Những gì Conte tạo ra, Chelsea triển khai nó - sơ đồ 3 hậu vệ - đã lan tỏa khắp giải Ngoại hạng như một thứ mốt chiến thuật thời thượng, hiệu quả, đáng tin cậy. 

Có 18/20 CLB ở giải NHA đã thử nghiệm hoặc sử dụng hẳn công thức này mùa trước. Và thống kê của OPTA chỉ ra rằng, các đội bóng đã có 135 lần sử dụng sơ đồ 3 trung vệ, so với con số vỏn vẹn 22 lần ở mùa trước đó 2015/16.

Nếu Chelsea mở ra trào lưu 3-4-3 ở Premier League năm ngoái, thì Arsenal thực hiện sự dịch chuyển sang công thức này muộn mằn nhất.

Dẫu vậy, Arsenal của Wenger đã bứt tốc ngoạn mục khi thắng 7/8 vòng đấu cuối cùng. Dù nó không giúp Pháo thủ lọt vào Top 4, nhưng thú vị ở chỗ, Wenger cùng các học trò đã dùng chính "bài tủ" của Chelsea để đánh bại đối thủ ở trận tranh Cúp FA hồi cuối tháng 5.

Video Arsenal hạ gục Chelsea giành FA Cup mùa 2016/17

Liệu chiến thắng của Arsenal ở Wembley vào ngày 27/5 có gợi mở ý tưởng trả lời cho câu hỏi: Làm thế nào hạ bệ được "Chelsea 3-4-3" - mục tiêu chung của các ứng viên cạnh tranh ngôi vô địch Premier League mùa này?

Rõ ràng, dùng chính sơ đồ 3-4-3 có thể xem là một giải pháp và Arsenal không phải đội đầu tiên làm điều đó mà hàng xóm của họ, Tottenham đã thực hiện chiêu "gậy ông đập lưng ông" thậm chí còn tốt hơn nhiều.

Video Tottenham đánh bại Chelsea 2-0 thuyết phục hồi đầu năm

"Để chống lại chiến thuật của Chelsea, cần ưu tiên đối phó 2 cầu thủ chạy cánh (Moses - Alonso). Hoặc phải nhanh hơn, vượt lên án ngữ trước mặt họ, hoặc theo sát họ", cưu danh thủ Jamie Carragher phân tích trên Sky Sports sau khi chứng kiến Spurs hạ Chelsea đang thắng như chẻ tre 13 trận liên tiếp đầu năm nay.

"Khi những cầu thủ chạy cánh dâng cao, có thể rót bóng dài vào khoảng trống họ bỏ lại đằng sau. Và nếu đẩy được Chelsea lùi về tạo thành hàng thủ 5 người, điều đó có nghĩa 2 tiền vệ trung tâm của họ không thể khóa lấp cả khu vực giữa sân mênh mông. Khoảng trống nằm ở đấy, dọc hai cánh, hoặc tấn công vào cặp tiền vệ trung tâm của họ!".

Tất nhiên, từ lý thuyết đến thực tế còn cần rất nhiều "gia vị" để có thể làm nên chiến thắng hoàn hảo như Tottenham từng thực hiện trước Chelsea.

Một chi tiết khác cần lưu ý, hệ thống 3-4-3 dựa vào khả năng phân phối bóng lên từ những vị trí rất sâu phía sau. Ai cũng biết David Luiz (hoặc Cahill) có thể phất những đường chuyền dài chuẩn xác tốt nhường nào.

Nhưng Tottenham, với thể lực dồi dào đã pressing phá vỡ nhịp điệu chơi của Chelsea và gây áp lực trên khắp mặt sân. Ở trận đấu tại White Hart Lane hồi tháng 1, sức ép Spurs tạo ra khiến Luiz đạt tỷ lệ chuyền bóng chuẩn xác thấp nhất trong mùa (68,8%) và số lần Kante để mất bóng (16) còn nhiều hơn cả 2 trận trước đó gộp lại!

Đương nhiên, không phải đội bóng nào cũng có nhân lực và phong cách chơi máu lửa như Tottenham để thực hiện hoàn hảo "bài phá Chelsea 3-4-4". 

Arsenal của Wenger sẽ không bao giờ chơi giống như Spurs của Pochettino! Nhưng cũng không phải, để đánh bại Chelsea 3-4-3 phải dùng chính công thức tương tự.

Khi Man Utd hạ Chelsea 2-0 ở Old Trafford hồi tháng 4, thay vì xua đội hình dâng cao chơi pressing, Mourinho đã đặt ra "khái niệm mới" để giành chiến thắng trước The Blues, đó là để Herrera "chăm sóc" Hazard như hình với bóng.

Tất nhiên, để khóa được ngôi sao Hazard không đơn giản, và cách Man Utd tiếp cận hoàn hảo ở trận đấu đó đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ càng đền từng chi tiết nhỏ từ thể lực đến tâm lý, của một HLV tinh quái bản lĩnh như Mourinho. 

Dẫu sao, chiến thắng của Man Utd cũng là một gợi mở, bên cạnh trận thắng gây sốc 2-1 của Palace giữa Stamford Bridge trước đó không lâu (1/4).

Video Palace hạ đo ván Chelsea

Còn nhớ trận ấy Palace của HLV Allardyce vẫn trung thành sơ đồ 4-2-3-1, thay vì đợi Chelsea tràn lên họ đã chọn giải pháp tấn công đáp trả ngổ ngáo ngay từ những phút đầu.

Và bàn thắng thứ 2 của Palace đến theo kịch bản phản công khoét sâu vào vị trí mà 2 cầu thủ chạy cánh Chelsea mải mê dâng cao bỏ lại.

Có lẽ, Chelsea sẽ không vội vã thay đổi sau vinh quang và cả những thất bại hiếm hoi nhưng đủ báo hiệu rằng mùa giải này sẽ khó khăn hơn rất nhiều cho HLV Conte và công thức 3 trung vệ của ông.

Nhưng đó cũng là thách thức với cả Arsenal - Wenger, nếu tiếp tục chạy theo "mốt 3-4-3" dù biến tấu một chút sang 3-4-2-1. Wenger đã đưa về bản hợp đồng kỷ lục Lacazette, nhưng vị trí 2 cầu thủ chạy biên và hệ thống 3 trung vệ vẫn bị đặt dấu hỏi về chất lượng, độ tin cậy.

Rõ ràng, tìm ra một công thức chiến thắng hoàn hảo cho riêng mình, khi là kẻ đi sau trong xu thế chiến thuật, chưa bao giờ dễ dàng.

Và liệu Arsenal-Wenger có làm được điều đó hay không, trận chiến với Chelsea ở Wembley tối Chủ nhật này sẽ phần nào hé mở câu trả lời.

Video Arsenal - Chelsea vừa so tài tại giải ICC 2017