Hai mươi lăm năm trước, người ta sẽ không thể tìm thấy một CLB Anh nào vắng một trung phong cắm cao, to và gần như ấn định phong cách tấn công cho cả đội. Tuy nhiên, chính những tiền đạo này lại chỉ loay hoay được tại cấp độ CLB, không thể có mặt đều đặn ở đội tuyển quốc gia.

Hai cái tên có thể kể đến là Chris Sutton (cao 1m90) và Dion Dublin (cao 1m89). Hai trung phong cắm cổ điển và cao to này sở hữu tổng cộng 3 cúp vô địch Premier League, đi kèm với mỗi người một danh hiệu vua phá lưới. 

Thế nhưng cả hai chỉ có tổng cộng 5 lần góp mặt trong danh sách đội tuyển Anh, nhường “ánh đèn sân khấu" cho mẫu cầu thủ nhỏ con nhưng có khả năng tư duy chiến thuật cao hơn như Teddy Sheringham.

Đây là câu chuyển của 1-phần-4 thế kỷ trước nhưng nó vẫn hiện hữu khá rõ ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, mọi thứ đang bắt đầu thay đổi.

Trong một thập kỷ qua, những trung phong cắm cao to đã dần “tuyệt chủng" vì đất diễn của họ ngày càng hẹp. Các CLB đỉnh cao dần ưa chuộng những số 9 ảo hay thích sử dụng 3 tiền đạo không có chiều cao quá nổi trội, tạo nên sự đa dạng cho hàng công.

Ở các VCK EURO hay World Cup, các cầu thủ thường tìm kiếm những bản hợp đồng lớn hoặc tạo nên những thương vụ bom tấn sau chỉ vài trận ra sân trong màu áo đội tuyển. 

Để phục vụ cho điều này, các đội bóng cũng dần sắp xếp hệ thống chiến thuật để làm sao vừa đạt được mục tiêu đạt thành tích cao, vừa tạo điều kiện cho các cầu thủ tỏa sáng.

VCK EURO 2021 hiện vẫn đang ở vòng đấu bảng, nhưng xu hướng sử dụng nhân sự mới đã xuất hiện: Đó chính là sự trở lại của những trung phong cắm cao và to.

Wout Weghorst của Hà Lan, Romelu Lukaku của ĐT Bỉ hay Kieffer Moore của Xứ Wales là ví dụ điển hình, những tiền đạo đang đóng góp rất lớn vào thành công của mỗi đội.

Cụ thể hơn, hãy cùng nhìn vào Kieffer Moore, tiền đạo đang thuộc biên chế của CLB Cardiff City và mang trọng trách đưa Xứ Wales lên một trong hai vị trí đầu tiên của bảng A.

Moore có lối chơi không hoa mỹ, không có những đường bóng lắt léo hay phải khiến người hâm mộ mê hoặc, nhưng anh là “cây sào" đang dẫn đầu màn trình diễn của Xứ Wales trong cả tấn công lẫn phòng ngự.

Với sự xuất hiện của tiền đạo này trong vòng 16m50, anh luôn thu hút được sự chú ý của một số lượng nhất định cầu thủ đối phương. 

Ở những tình huống nhận bóng dài, Moore làm tường khôn ngoan, đưa bóng lại cho đồng đội bằng chân (hoặc bằng đầu ở các tình huống không chiến) để phát động tấn công.

Nói đến tuyến trên của Wales, người ta sẽ nhắc nhiều đến Aaron Ramsey hay Gareth Bale. Nhưng không ít lần Kieffer Moore đã tận dụng chiều cao 1m93 để tranh chấp thành công tại khu vực giữa sân, mở cánh cho các tiền vệ phát động.

Với Hà Lan, Wout Weghorst cũng có nhiệm vụ tương tự trong hệ thống của HLV Frank de Boer. 

“Cơn lốc màu da cam" không còn sở hữu một loạt tiền đạo cao to đầy tài năng và dàn hậu vệ có thể hình hỗn tạp. Giờ đây mọi thứ ngược lại khi Hà Lan có bộ đôi trung vệ cùng cao 1m89 là Stefan de Vrij và Matthijs de Ligt.

Không có tuyến trên quá chất lượng, thầy trò HLV De Boer thường gặp khó khăn trong việc triển khai tấn công ở 1 phần 3 sân đối phương. Vì thế, một trung phong cắm cao to với khả năng thu hút và kéo giãn hàng thủ sẽ là điều cực kỳ quan trọng.

Miếng đánh phất bóng lên cho một tiền đạo “hộ pháp" có khả năng giữ bóng, chờ đồng đội chạy chỗ rồi chuyền bóng và phát động tấn công sẽ không quá đẹp mắt, thậm chí khiến trận đấu trở nên chậm lại trong mắt người hâm mộ.

Nhưng đây lại là miếng đánh hiệu quả hơn so với việc tạo ra hàng tá chuyền trên phần sân nhà, tạo nên xu hướng mới với những cái tên như Wout Weghorst hay Kieffer Moore.

Nếu có một điều rút ra được từ loạt trận đầu tiên của vòng bảng EURO 2021, đó là những tiền đạo cắm cao to vẫn đang hữu dụng.

Hy vọng rằng đây sẽ là một nét tươi mới trong phong cách tấn công ở phần còn lại của giải đấu năm nay.