Khi nhắc hai từ “Việt Nam” trên bản đồ MMA thế giới, người hâm mộ môn thể thao này có thể kể tên hàng loạt ngôi sao đã thành danh như Cung Lê, Ben Nguyễn, Nam Phan ở Strikeforce/UFC; Martin Nguyễn, Thành Lê, Bi Nguyễn ở ONE Championship.

Thế nhưng, đây đều là các võ sĩ có phần lời thời gian sinh sống và hoạt động ở nước ngoài, đúng hơn là các võ sĩ “hải ngoại” tại các thị trường MMA đã rất phát triển như Mỹ, Australia, không giống như Trần Quang Lộc. 

Mỗi khi giới thiệu về Lộc, truyền thông thường nhấn mạnh cụm từ “võ sĩ MMA thuần Việt đầu tiên”, như để nói về quá trình hình thành sự nghiệp - đặc biệt là tập luyện của anh. Và cụm từ đó, vô hình chung cũng mô tả được những trắc trở mà bản thân anh lẫn MMA phải đối mặt tại Việt Nam.

Mòn mỏi tìm đường đi

Trần Quang Lộc bắt đầu với võ thuật từ các môn võ cổ truyền như nhiều đồng nghiệp khác. Dù vậy, thay vì thi đấu chuyên nghiệp, anh bén duyên với nghề diễn viên đóng thế (cascadeur) thịnh hành ở miền Nam giai đoạn 2010. 

Đó cũng là cơ duyên giúp anh có cơ hội làm việc với ngôi sao điện ảnh Johnny Trí Nguyễn - người sau này đã thành lập nên Liên Phong Training Center, CLB MMA đầu tiên tại Việt Nam vào năm 2013.

Trước cả khi gia nhập Liên Phong, Lộc cũng như nhiều khán giả khác đã có cái nhìn sơ qua về MMA nhờ các trận đấu trên truyền hình, mạng xã hội. Dù vậy, khác với những ánh mắt có phần ngờ vực về môn thể thao "đánh không luật lệ", "đánh đến chết", "võ đấu lồng" của nhiều khán giả, Lộc chủ động tìm hiểu về hình thức thi đấu này một cách nghiêm túc hơn.

Việc chủ động tìm đến MMA, hay có một địa chỉ như Liên Phong không giảm bớt nhiều khó khăn. Trần Quang Lộc khi đó vẫn rất khó để có đội ngũ huấn luyện viên chuyên nghiệp, những người hiểu về Nhu thuật Brazil (môn võ nền tảng cho MMA), hay một quy trình huấn luyện để trở thành võ sĩ thực thụ. 

"Mình tự tập thôi, tự đặt ra mục tiêu cho mình trong mỗi buổi tập để chắc chắn mình không bị lười biếng, lơi là." - Đó là cách để tay đấm sinh năm 1989 duy trì hi vọng theo đuổi bộ môn, bên cạnh tận dụng khoảng thời gian làm việc với những huấn luyện viên quốc tế sinh sống tại TP. Hồ Chí Minh vào thời điểm đó. 

Sóng gió trong những bước chân đầu tiên

Từ tập luyện, để có cơ hội thi đấu với một môn thể thao chưa chính thức như MMA, Trần Quang Lộc đã tham gia hàng loạt sự kiện giao lưu võ thuật do Liên Phong tổ chức như Ngày hội võ sĩ, Kiện tướng võ thuật…  

Không những thế, tay đấm sinh năm 1989 cũng có dấu ấn đầu tiên trên đấu trường quốc tế, khi anh giành 2 chiến thắng liên tiếp ở giải MMA nghiệp dư Warriors For Charity hồi tháng 7/2016. Thành tích cho tới nay vẫn được ghi nhận cho Lộc trên Sherdog - chuyên trang thông tin về MMA nổi tiếng nhất thế giới.

Quay trở lại các hoạt động trong nước, dù sôi động là vậy, các buổi giao lưu MMA vẫn chỉ được gọi với cái tên “MMA phủi”, bởi chúng hoàn toàn tự phát, không có sự công nhận bởi bất kì cơ quan quản lý thể thao nào. Điều này vô hình chung tạo ra những hình ảnh tiêu cực của bộ môn trong mắt các cấp quản lý. 

Tới cuối năm 2016, những sự kiện ngoài vòng kiểm soát trong thời gian dài như giọt nước làm tràn ly, trực tiếp dẫn tới quyết định số 1589 vào tháng 11/2016 của Tổng cục Thể dục Thể thao: cấm cấp phép tổ chức thi đấu môn Võ tự do (MMA) ở các địa phương. Quyết định như dấu chấm hết cho hi vọng phát triển MMA của các câu lạc bộ trên cả nước vào thời điểm đó. 

Không những thế, các nỗ lực tìm cách thi đấu tại nước ngoài của Lộc cũng gặp nhiều khó khăn. Những hoạt động thi đấu của anh trước kia được ONE Championship - giải MMA lớn nhất Châu Á quan tâm và gửi thư mời tham dự - một ghi nhận lớn cho các cố gắng của anh trong việc tìm kiếm cơ hội trở thành võ sĩ MMA chuyên nghiệp.

Tuy nhiên, Lộc tiếp tục gặp trở ngại khi không thể xin được visa lao động cho hai lời mời của ONE vào hai sự kiện tháng 8-9 năm 2017. Những lần lỡ hẹn này khiến anh bị đẩy xuống ONE Warrior Series - chương trình tìm kiếm võ sĩ cho ONE Championship. 

Tháng 2/2019, Trần Quang Lộc có chiến thắng đầu tiên trên sàn MMA nhà nghề trước đối thủ Kim Jong Heon tại ONE Warrior Series 4. Trận đấu nhận được sự quan tâm lớn của giới hâm mộ trong nước khi đây là võ sĩ đầu tiên từ Việt Nam thi đấu chuyên nghiệp. Với sự đầu tư vào thị trường Việt Nam trước đó của ONE, hi vọng cho hành trình MMA của Lộc tại Việt Nam bắt đầu nhen nhóm trở lại.

Thiếu một sàn đấu đúng nghĩa

Những thành công bước đầu trong hành trình MMA của Lộc đáng ghi nhận, tuy nhiên đây mới chỉ là những trận đấu nhỏ lẻ, chưa thể chắc chắn cho bất kì tương lai nào của anh. Với ONE, bản hợp đồng của anh cùng giải đấu còn rất mơ hồ khi chưa có thời hạn ra mắt cho một trận đấu chính thức. 

Ngay tại sự kiện ONE Immortal Triumph tháng 9/2019, Trần Quang Lộc cũng không thể góp mặt khi đây chỉ là sự kiện Muay Thái - Kickboxing dù được mời tham gia. Giải đấu lớn nhất Châu Á cũng không thể tổ chức MMA tại Việt Nam vì chưa có một cơ quan có tư cách pháp lý nào đứng ra quản lý các hoạt động của môn thể thao này. 

Thiếu vắng đi cơ hội thượng đài, Trần Quang Lộc tập trung cho công tác huấn luyện các võ sĩ trẻ, giảng dạy tại Liên Phong Training Center nhiều hơn. Theo thời gian, các hoạt động về MMA tại Việt Nam cũng bắt đầu nguội dần, chỉ còn tồn tại những câu hỏi quen thuộc “Bao giờ Trần Quang Lộc thi đấu MMA tiếp”, như một hi vọng vào ngày được thấy tay đấm đầu tiên của MMA thượng đài.

Giải nghệ và tái xuất

Câu chuyện thi đấu của Trần Quang Lộc dường như đã kết thúc khi anh tuyên bố giải nghệ hồi tháng 11/2021, quyết định khá dễ hiểu khi anh đã 32 tuổi và đã nghỉ thi đấu quá lâu.

Nhưng cũng chỉ nửa năm sau đó, Lộc chính thức tuyên bố tái xuất ở buổi họp báo LION Championship - giải MMA đầu tiên cho Liên đoàn MMA Việt Nam tổ chức từ tháng 6/2022. Tại đây, người ta lại thấy Lộc hào hứng hơn về các quyết định thi đấu, tập luyện lẫn mục tiêu tương lai. 

“Mình quyết định quay lại thi đấu đơn giản bởi mình vẫn còn quá đam mê công thi đấu, đam mê MMA và còn cái duyên với môn thể thao này. Bản thân mình cũng muốn phong trào MMA ở Việt Nam phát triển, bởi môn thể thao này rất phù hợp trong việc cải thiện thể chất, không chỉ là thi đấu. Mình muốn MMA được thêm nhiều người biết đến và trở thành một hình thức tập luyện quen thuộc hơn với thanh niên Việt Nam."

Theo thông báo từ ban tổ chức, Trần Quang Lộc sẽ chạm trán đối thủ Abdul “Dogday” Katongole đến từ Uganda trong trận đấu ngày 10/7 tới đây tại TP. Hồ Chí Minh. Một đối thủ không có nhiều thông tin được đánh giá thấp hơn khá nhiều với võ sĩ dày kinh nghiệm như Lộc.

Gần 10 năm lựa chọn con đường MMA, hành trình của Trần Quang Lộc chứng kiến đủ những thời điểm thăng trầm, từ làn sóng phong trào mạnh mẽ tới những khi bị phủ nhận một cách hoàn toàn. Giờ đây, khi MMA Việt Nam có giải đấu đầu tiên, thật may mắn khi các khán giả vẫn có thể thấy thế hệ võ sĩ đầu tiên như Trần Quang Lộc thi đấu.