Ai cũng biết người ta sẽ choáng váng, thậm chí ngất đi và mất tri giác khi dính cú đấm knock-out, nhưng cơ chế nào khiến điều đó diễn ra?

"Bảy, tám, chín, và mười. Trận đấu kết thúc!"

Thể thao đối kháng, đặc biệt là MMA và quyền Anh, luôn đi kèm với những cú đấm, những cú knockout. Chỉ trong chớp mắt, một cú đấm có thể khiến bạn bất tỉnh ngay giữa không trung, trước cả khi rơi xuống mặt sàn. 

Không nhiều người hiểu rõ cơ chế của những cú knockout, dù thể thao đối kháng đã có mặt ở hầu hết các quốc gia trên thế giới

Ai cũng biết người ta sẽ ngất đi và mất tri giác khi dính cú đấm knockout, nhưng cơ chế nào đã khiến điều đó diễn ra?

Bộ não về cơ bản là rất dễ tổn thương, bởi nó chỉ là một tập hợp mô mềm và mạch máu bên trong hộp sọ. Cũng bởi vậy, nhiều người thường nhầm lẫn rằng khi bị đấm vào đầu, não bộ bị dập, bị tổn thương và điều này trực tiếp dẫn đến việc người võ sĩ bất tỉnh. 

Nhưng thực ra thì không phải: toàn bộ quá trình bị knockout của một võ sĩ là do chính não bộ chủ động "tắt điện" để tự bảo vệ mình.

Toàn bộ quá trình bị knockout của một võ sĩ là do chính não bộ chủ động "tắt điện" để tự bảo vệ mình

Giải thích cho cú đấm knockout, tiến sĩ Anthony Alessi, một trong những bác sĩ đầu ngành về thể thao đối kháng, đặc biệt là quyền Anh, chia sẻ: 

"Thông thường thì các ion Kali nằm bên trong tế bào thần kinh (neuron), Natri và Canxi thì nằm ở màng bao phía ngoài tế bào," Tiến sĩ Anthony Alessi giải thích. 

"Khi bạn nhận một cú đấm vào đầu, sẽ có một chấn động tác động vào màng tế bào thần kinh, khiến các ion Canxi bị tràn vào bên trong neuron." 

Chỉ trong chớp mắt, một cú đấm có thể khiến bạn bất tỉnh ngay giữa không trung, trước cả khi rơi xuống mặt sàn

"Việc các ion Canxi bị xô vào bên trong tế bào không phải là điều gì hay ho. Chúng ta gọi trạng thái đó là khi tế bào bị úng Canxi, những ion này sẽ gây tổn thương lên toàn bộ tế bào, và nếu để lâu một chút, thì toàn bộ tế bào sẽ tử vong."

"Để tự cứu và đưa các ion trở về trạng thái cân bằng, các tế bào thần kinh có những hệ thống bơm tinh vi cấp tốc rút hết ion Canxi ra ngoài thành tế bào. Việc này tiêu hao kha khá năng lượng. Do đó, não sẽ chủ động "cúp máy", và đó là lý do tại sao chúng ta bị knockout."

Các nghiên cứu đã cho thấy những cú knockout dễ xảy ra hơn khi não bộ bị xoay

Một cú đấm của một võ sĩ quyền Anh chuyên nghiệp có thể nặng đến 400 kg lực, tương đương 4000 N, trong khi chỉ cần 3000 N là đủ móp vỏ ô tô. Nhưng thực tế thì người ta không cần đến bằng ấy lực để knockout đối thủ. 

Điểm tiếp xúc đóng vai trò quan trọng hơn trong quá trình này. Các nghiên cứu đã cho thấy những cú knockout dễ xảy ra hơn khi não bộ bị xoay, tức là những cú đấm móc khiến đối thủ lật mặt sẽ có nhiều khả năng ghi knockout hơn những cú uppercut với lực tác động thẳng từ dưới lên trên.