Nhiều fan võ thuật tin rằng Thiếu Lâm là cái nôi của làng võ Trung Quốc nói riêng và cả thế giới nói chung, nhưng liệu có phải sự thật?

Nếu nghĩ rằng Thiếu Lâm là cái nôi của làng võ thế giới - hay ít nhất là môn võ cổ xưa nhất, có lẽ bạn cần nghiêm túc xem lại độ "lậm" phim kiếm hiệp của mình. Theo các văn bản lịch sử, võ thuật Thiếu Lâm xuất hiện từ khoảng những năm 300 và chỉ thực sự phát triển toàn Trung Quốc gần 1000 năm sau đó. 

"Võ công thiên hạ xuất Thiếu Lâm" liệu có phải sự thật hay chỉ là lời "chém gió" trên phim kiếm hiệp?

Trong khi đó, các nền văn minh khác trên thế giới tồn tại bộ môn võ thuật cho riêng mình như người châu Âu có Pankaration từ gần 1000 năm trước Công Nguyên, Kalaripayattu của người Ấn có lịch sử gần 2500 năm hay cả người Campuchia cũng tự xưng Bokator đã có hơn 2000 năm tuổi.

Kalaripayattu của người Ấn Độ được công nhận là một trong những môn võ cổ xưa nhất thế giới. Nếu so về "tuổi tác" thì Thiếu Lâm cũng chỉ là "con cháu" của bộ môn này.

Trung Quốc vốn hình thành từ nhiều dân tộc khác nhau trên một lãnh thổ rộng lớn và thường xuyên xảy ra chiến tranh. Bởi thế, không chỉ riêng Thiếu Lâm mà dân cư nhiều vùng miền khác cũng tự hình thành di sản võ thuật cho riêng mình.

Làng Thiên Sư là một địa điểm nổi danh của Trung Quốc. Là nơi cư trú của tộc người Đồng, ngôi làng này sở hữu một di sản võ thuật cho riêng mình và hoàn toàn cách biệt thế giới bên ngoài.

Ít xuất hiện trong truyện sách hay truyền thông, cũng không có tên gọi màu mè như nhiều dòng võ khác, bộ môn "摔跤", được dịch đơn giản là "võ vật" và có lịch sử phát triển hơn 6000 năm, tức là gần gấp 10 lần "tuổi thọ" của chùa Thiếu Lâm.

Tranh vẽ võ vật thời nhà Đường..

Nếu đã nhắc đến Thiếu Lâm, không thể không nhắc đến Võ Đang Quyền - môn võ được sáng lập bởi những người theo Đạo giáo và được đặt "trụ sở chính" trên đỉnh núi Thái Hòa tỉnh Hồ Bắc - cũng chính là trái tim của Đạo giáo Trung Quốc. 

Xét về cả lịch sử hình thành lẫn phát triển, Võ Đang Quyền hoàn toàn không liên quan đến hệ thống quyền thuật Thiếu Lâm.

Võ Đang Quyền - dòng võ của các đạo sĩ núi Thái Hòa.

Dễ nhầm lẫn với Võ Đang Quyền, Thái Cực Quyền cũng là một dòng võ hoàn toàn không phát sinh từ Thiếu Lâm Tự. 

Có nhiều điển tích khác nhau nhưng về mặt lịch sử, trong đó tài liệu đáng tin cậy nhất cho rằng Trần Gia đã sáng lập bộ môn này ở vùng Hà Nam - chính trên đất "sân nhà" của Thiếu Lâm.

Tuy có khá nhiều "dây mơ rễ má" trong quá trình phát triển nhưng Trường Quyền vốn có gốc gác bên ngoài Thiếu Lâm.

Một ví dụ phổ biến khác là Trường quyền (chữ Hán: 長拳). Có nhiều văn bản lịch sử ghi nhận khác nhau, một số cho rằng Trường quyền vốn xuất phát từ Thiếu Lâm Tự. Tuy vậy, phần lớn vẫn tin rằng Trường quyền vốn là một dòng võ phát triển độc lập phía bắc Trung Hoa và sau này được các võ tăng Thiếu Lâm học hỏi và áp dụng.

Điều đó phần nào đúng với logic nêu ra ở đầu bài viết. Ngay trên chính vùng đất Trung Hoa mà người ta tưởng rằng chỉ mình Thiếu Lâm xưng bá, vẫn có những dòng võ phát triển độc lập từ nguồn gốc khác biệt.

Thái Lý Phật là một trong những "hậu duệ" thành công nhất của Thiếu Lâm trong việc truyền bá ra thế giới.

Dù vậy, không thể phủ nhận rằng Thiếu Lâm vẫn là cái nôi võ thuật có sức ảnh hưởng lớn nhất tại Trung Quốc.

Từ xa xưa, chùa Thiếu Lâm đã thu nhận trẻ em được gửi đến chùa tu tập. Phần lớn số võ sinh này đều tự tập luyện sau khi rời chùa và hình thành môn phái riêng, trong đó không thể không nhắc đến năm vị sáng tổ của năm môn võ được mệnh danh "Ngũ đại danh gia" Hồng - Lưu - Thái - Lý - Mạc từng tung hoành làng võ Trung Quốc. 

Bởi vậy, câu nói "Võ công thiên hạ xuất Thiếu Lâm" cũng không hẳn là quá sai!