Nhiều thương vụ ngoài tính bất ngờ còn tạo ra sự thay đổi quyết định tới số phận của nhiều đội bóng tại giải bóng rổ NBA.

Đôi khi chỉ cách một tuần trước hạn cuối, nhiều nhà quan sát NBA đã có thể an tâm chờ đợi mùa chuyển nhượng khép lại trong thế an bài. Thế nhưng, những thương vụ bất ngờ vẫn luôn diễn ra theo diễn biến vô cùng khó lường.

1. Shaq gia nhập Phoenix Suns (2008, 15 ngày trước hạn chót đóng cửa chuyển nhượng)

Phoenix Suns có được Shaquille O’Neal

Miami Heat có được Shawn Marion và Marcus Banks.

Phoenix Suns dưới kỷ nguyên Mike D’Antoni/Steve Nash trở thành một trong những đội bóng tấn công hiệu quả và đẹp mắt nhất trong lịch sử NBA với triết lý “7 giây hoặc kém hơn”. Thế nhưng, lối chơi của họ luôn vướng phải hòn đá tảng San Antonio Spurs vốn được cho là kị rơ trong các vòng loại trực tiếp.

Sau vài năm thất bại trước cùng một đối thủ, Suns có dấu hiệu suy yếu và đối mặt với nguy cơ bỏ lỡ cơ hội giành được danh hiệu trong lứa thế hệ Nash, Shawn Marion và Amare Stoudemire.

Ở kỳ chuyển nhượng giữa mùa giải 2007-08, Steve Kerr lúc đó đang là giám đốc điều hành của Suns đã bất ngờ thực hiện một vụ trao đổi ở thời điểm không ai nghĩ. Ông mang về trung phong sức mạnh Shaquille O’Neal từ Miami Heat với cái giá là Shawn Marion và Marcus Bank. 

Marion được Suns draft từ năm 1999, anh chơi quen đội và là mắt xích trong lối chơi thăng hoa của đội bóng. Thế nhưng, lí do của Steve Kerr nằm ở tính toán muốn có sự thay đổi nơi sức mạnh hàng trong và cũng để thay đổi phần nào lối chơi nhằm thoát dớp thất bại trước Spurs. Nhưng hóa ra quyết định này đã khiến kỷ nguyên Phoenix Suns kết thúc sớm hơn dự tính.

Suns sau khi có Shaq đã đụng độ ngay Spurs ở vòng đầu Playoff nhưng chịu thất bại nặng nề 1-4, đánh dấu lần đầu tiên trong 4 năm không vượt qua được vòng 1.

Bài toán Spurs đã không được giải đi kèm với mức độ trình diễn sa sút trong sự nghiệp của Shaq. Lối chơi của Suns dường như không phù hợp với trung phong siêu sao này.

2. Con đường đi lên của Warriors (2012, 2 ngày trước hạn chót)

Nói về một trong những bước ngoặt khiến thay đổi số phận của bá chủ Golden State Warriors hiện nay, người ta sẽ nhắc nhiều tới thương vụ diễn ra vào năm 2012.

Chỉ cách hạn cuối chuyển nhượng 2 ngày, Warriors đã chính thức đưa ra quyết định chuyển đi Monta Ellis, Ekpe Udoh, Kwame Brown để mang về Andrew Bogut và Stephen Jackson.

Thương vụ có những đặc điểm như sau. Đầu tiên, Warriors sẽ giải phóng bớt quĩ lương để có thể ký hợp đồng năm 2013 với Andre Iguodala. Về sau cả Iguodala lẫn Andrew Bogut đều góp công lớn trong chức vô địch mùa giải 2014-15.

Quan trọng hơn, việc chuyển nhượng Monta Ellis, hậu vệ ngôi sao tại Warriors lúc bấy giờ đã tạo điều kiện cho Stephen Curry phát huy. Kết quả, Curry giành được 2 danh hiệu MVP và kết hợp với HLV Steve Kerr để tạo thành lối chơi đáng sợ của Warriors trong 3 năm sau.

3. Rockets củng cố lực lượng cho thời cơ vô địch (1995, 9 ngày trước hạn chót)

Houston Rockets trong 2 năm 1994 và 1995 đã tận dụng xuất sắc cơ hội khi Michael Jordan của Chicago Bulls tuyên bố từ giã sự nghiệp lần đầu tiên.

Năm 1994, Rockets đã giành chức vô địch sau khi đánh bại Knicks. Nhưng ở năm sau, họ vẫn quyết đoán trong việc củng cố đội hình đang có bằng bản hợp đồng với siêu sao Clyde Drexler.

Drexler là một siêu sao từng đưa Portland Trail Blazers vô địch giải bóng rổ NBA nhưng ở thời điểm giữa thập kỷ 90, ông đã hơi luống tuổi và ít hi vọng làm nên chuyện tại đội bóng cũ. Dù vậy, để có được Drexler và Tracy Murray, Rockets đã phải trao đổi Otis Thorpe, Marcelo Nicola và pick vòng 1 của Draft 1995.

Điểm cộng là Drexler tỏ ra hoàn hảo khi kết hợp với Hakeem Olajuwon, giúp Rockets dễ dàng đả bại Orlando Magic trong chung kết 1995 với tỉ số 4-0. Magic thời đó sở hữu cặp bài trùng Shaquille O’Neal và Penny Hardaway, được đánh giá rất cao cả trong lẫn ngoài.

Nhưng thực tế đã cho thấy Magic không có bất cứ cơ hội nào trước đội tuyển Rockets của 2 siêu sao kỳ cựu. Năm 1996, Jordan có sự chuẩn bị đầy đủ cho mùa giải mới, vua bóng rổ lại bắt đầu quá trình đòi lại ngai vàng với 3 chức vô địch liên tiếp. Nếu không có thương vụ quyết đoán với Portland, Rockets chưa chắc đã đạt được danh hiệu vô địch NBA thứ 2 liên tiếp.

4. Vụ trao đổi phức tạp giữa Knicks, Timberwolves và Nuggets (2011, 2 ngày trước hạn chót)

New York Knicks có được Carmelo Anthony, Chauncey Billups, Anthony Carter, Shelden Williams, Renaldo Balkman, Corey Brewer, pick vòng 2 tại NBA Draft.

Denver Nuggets có được Danilo Gallinari, Wilson Chandler, Raymond Felton, Timofey Mozgov, pick vòng 1 năm 2014, pick vòng 2 năm 2012, pick vòng 2 năm 2013.

Minnesota Timberwolves có được Eddy Curry, Anthony Randolph và 3 triệu USD.

Nhìn vào chi tiết, có thể gọi đây như một trong những vụ trao đổi phức tạp bao gồm nhiều cầu thủ tham gia nhất trong lịch sử NBA. Theo lí, Knicks hoàn toàn có thể chờ thêm 1 năm để có được chữ ký của Carmelo Anthony từ nhóm chuyển nhượng tự do free agent.

Nhưng điều đáng nói hơn, kết quả của thương vụ cách hạn chót 2 ngày này không tạo ra giá trị đáng kể cho Knicks. Họ có quyền kỳ vọng nhiều hơn ở trước mỗi mùa giải nhưng luôn gây thất vọng.

5. Ngày cuối cùng của Sixers (2001, ngày cuối của hạn chuyển nhượng)

Ngay trong ngày cuối của hạn đóng cửa các hoạt động chuyển nhượng, Philadelphia Sixers của năm 2001 đã có quyết định mang về trung phong Dikembe Mutombo và Roshown McLeod, trong khi để Theo Ratliff, Toni Kukoc, Pepe Sanchez, Nazr Mohammed lên đường tới Atlanta Hawks.

Phần lớn những cái tên trong thương vụ này đều có sức ảnh hưởng tới NBA theo các cách khác nhau trong mùa giải sau đó. Đặc biệt, việc sở hữu Mutombo cùng Allen Iverson đã đưa Sixers lên thành thế lực hàng đầu tại miền Đông, trao cho đội bóng cơ hội được thách thức tập thể hùng mạnh Los Angeles Lakers.

Sixers thậm chí còn gây chấn động bởi giành chiến thắng tại game 1 chung kết NBA ngay trên sân nhà Staples Center của Lakers. Ở thời điểm đó, Lakers thế hệ Shaq - Kobe vẫn đang bất bại ở vòng Playoff. Dù để thua chung cuộc nhưng sự có mặt của Mutombo được cho là tác nhân kìm hãm Shaq đáng kể trong loạt trận.

(Còn tiếp)