Nếu không có công nghệ VAR với cử chỉ ra dấu hình vuông của ông trọng tài, thì có lẽ lịch sử bóng đá đã thay đổi. 

Giả dụ, trong trận chung kết World Cup, ông trọng tài không ngần ngừ, không nghiêng tai lắng nghe và chạy lại cái màn hình bé xíu và quyết định một quả penalty cho đội tuyển Pháp thì số phận trận đấu có thể đã chuyển sang hướng khác.

Rõ ràng đó là quyết định mà lâu nay người ta vẫn gọi là "bẻ còi" nhưng được chấp nhận bởi công nghệ mới. Công nghệ vốn sinh ra để thay đổi cuộc sống như sự mệnh lớn lao nhất của nó.

Vẫn còn nhiều tranh cãi, thứ gọi là sự hấp dẫn của bóng đá đã phần nào bị mai một khi bị máy móc can thiệp. Bóng đá hay trong nhiều mặt của cuộc sống, lằn ranh đúng - sai càng mỏng thì độ hấp dẫn càng cao. Cựu chủ tịch FIFA S.Blatter từng kiên quyết phản đối đưa công nghệ vào bóng đá vì cho rằng: sai lầm của trọng tài cũng chính là sự hấp dẫn của bóng đá.

VAR đem lại một mùa World Cup khác biệt nhiều nhất từ trước đến nay.

Song, chúng ta đang ở thời đại mà bao nhiêu thứ ảo được đưa vào mạng xã hội thì ở cuộc đời thật, yêu cầu minh bạch và rạch ròi ngày càng phải cao. Bất chấp những phản đối, công nghệ VAR mang lại sự công bằng với những quyết định lạnh lùng đến chết người của nó.

Công bằng chính là một yêu cầu bắt buộc của thể thao. Hơn thế nữa, chính sự xuất hiện của công nghệ có tính chất điều chỉnh hành vi những người tham dự. Thậm chí, ở mức cao hơn, nó còn là chuẩn mực của đạo đức.

Nếu tất cả những vấn đề nhạy cảm, có thể gây tranh cãi trong cuộc sống này được ngưng lại, được xem xét bởi một thứ công nghệ VAR nào đó thì đã bớt đi rất nhiều bất hạnh và nước mắt.

Chúng ta chưa có công nghệ VAR ở V.League hay ở bất kỳ lĩnh vực nào, nhưng sự công bằng thì luôn được đòi hỏi. Và tôi nói, câu chuyện ở tít tận Hà Giang xa xôi lại là một thứ công nghệ VAR - công nghệ của lòng người và tự trọng.

Một kỳ thi tốt nghiệp, với điểm số có hai giá trị: tốt nghiệp và cơ hội bước vào cổng trường Đại học - một thứ vinh quang mà người ta sẵn sàng gian lận. Ở Hà Giang, người ta phát hiện một sự bất thường: điểm số ở một số môn cao vọt. Nếu là một ông trọng tài không có tâm, thì trận đấu sẽ vẫn tiếp tục. Người điểm cao vẫn ăn mừng và kẻ thi rớt vẫn ôm hận. Rất may mắn, là sau khi chuyện hé lộ, Bộ GĐ-ĐT vào cuộc và "chấm lại". Kết quả được công bố hôm 17.7 thật khủng khiếp có gần 300 bài thi đã bị nâng điểm. Thậm chí có tới hàng trăm bài được đẩy từ điểm 1 lên điểm 9.

VAR và World Cup đã qua, còn hiện tại, người dân Việt Nam đang xôn xao và dõi theo vụ việc sửa điểm kỳ thi THPT Quốc gia ở Hà Giang.

Một sự nâng đỡ không hề trong sáng, một sự gian lận trắng trợn đã được phát hiện bởi "công nghệ VAR" ở Hà Giang.

Nếu như trong bóng đá, công nghệ này còn gây tranh cãi thì trong mỗi kỳ thi, việc phát hiện ra gian lận được ủng hộ một cách tuyệt đối. Bởi lẽ, nó không chỉ là lẽ công bằng mà còn là cuộc đời, tương lai của hàng ngàn học sinh bị đánh trượt bởi những thí sinh kém cỏi hơn, được nâng đỡ, sửa điểm.

Câu hỏi là, sau Hà Giang còn những nơi nào mà chuyện "xét lại để tuýt còi" vẫn là thứ xa lạ? Câu hỏi là tại sao ta phải đặt quá nhiều nghi ngờ vào một kỳ thi nếu tất cả trung thực?

Hóa ra, dù là một sự kiện thể thao đỉnh cao của con người như World Cup hay một kỳ thi ở vùng núi cao tại Việt Nam chuyện có VAR hay không không quan trọng. Điều quan trọng nhất chính là làm thế nào để sự trung thực không bị lu mờ bởi lòng tham và những trò đê tiện.

Công nghệ có thể hay, có thể cần thiết nhưng chưa thể thay thế được những quyết định của con người. Công nghệ VAR ở World Cup và điểm số ở Hà Giang đã là những câu trả lời…