Hàng loạt cao thủ hàng đầu của tennis thế giới không dự Olympic Tokyo 2020 có lẽ chưa hẳn là lý do chính để tin tưởng Novak Djokovic sẽ giành ngôi vô địch đơn nam tại Nhật. Nguyên nhân chủ yếu để cho rằng số 1 thế giới người Serbia sắp có thêm danh hiệu nữa là do anh đang không ngừng cải thiện để điều chỉnh lối chơi phù hợp nhằm chinh phục mọi mặt sân. 

Song song đó, lão tướng 34 tuổi còn nỗ lực cải thiện khả năng giao bóng và lối đánh đa dạng ở những thời điểm quan trọng khiến đối thủ hầu như không tìm thấy điểm yếu nào của anh để khai thác.

Đơn cử như set 4 chung kết Wimbledon 2021, Matteo Berrettini dẫn 3-2 và 15-30 ở game giao bóng của Djokovic. Lúc này, tay vợt Ý thực hiện một cú trái tay tinh tế dọc đường biên, sau đó đánh một cú thuận tay từ trong ra ngoài vào góc bên kia. Khán giả chỉ còn nước há hốc mồm nhìn anh ghi điểm? Nhưng Djokovic không nghĩ như vậy. Anh đón đỡ cả 2 cú đánh đó. Rồi khi đối phương bỏ nhỏ, anh tung ngay cú thuận tay đánh chéo góc đưa bóng qua người đối thủ đang đứng sát lưới.

Đó là phong cách đánh đã quen thuộc ở Djokovic lâu nay: Tận dụng hoàn hảo khả năng di chuyển, sự linh hoạt và điềm tĩnh để tung đòn quyết định bằng pha chạm bóng tinh tế như vậy. Đó cũng chính là thời điểm then chốt của trận đấu để Djokovic thắng nốt 4 game cuối, giành danh hiệu đơn nam Grand Slam lần thứ 20.

Rõ ràng Djokovic có biệt tài phòng thủ, nhưng điều đó đôi khi khiến người ta quên mất anh toàn diện như thế nào. Giới chuyên môn thường ví von Djokovic vững chắc như một bức tường và vận động bền bĩ chẳng khác một cỗ máy, song chỉ bấy nhiêu là chưa đủ để hình dung hết khả năng của anh.

Ví dụ như việc Djokovic thống trị Wimbledon thường được cho rằng là do tốc độ bóng trên mặt cỏ đã chậm lại từ năm 2002. Giải thích này có lẽ đã hình thành thế hệ các tay vợt chuyên chơi bám biên, thay vì tận dụng cú giao bóng để vô lê. Nhưng khác với nhiều đồng nghiệp, Djokovic chỉ tìm cách điều chỉnh lối chơi cho phù hợp với đặc tính của cỏ. 

Điều đó thể hiện qua khả năng giao bóng của Djokovic ngày càng ổn định, thậm chí lợi hại hơn kể từ lúc anh bái chuyên gia giao bóng Goran Ivanisevic làm thầy. Và đến Wimbledon 2021, anh thể hiện lối chơi đầy biến hóa. Có những lúc ở chung kết và bán kết thắng Denis Shapovalov, anh bất ngờ lên lưới, cũng như có những cú giao bóng rồi đánh vô lê giành những điểm quan trọng.

Tính ra anh ghi điểm đạt hiệu suất 76% khi lên lưới, cụ thể là 144/190 điểm, được xếp số 1 trong 2 tuần tại Grand Slam sân cỏ. Anh ghi 41/618 điểm nhờ giao bóng rồi vô lê, chiếm 7% trong tổng số điểm, vượt trội bình quân của các tay vợt nam là 4%. Anh thắng 88% các cú giao bóng rồi vô lê ghi điểm, cũng xếp số 1 trong những tay vợt từng làm điều này hơn 10 lần.

Khả năng điều chỉnh lối chơi của Djokovic được ông thầy Ivanisevic xác nhận: "Cậu ấy không phải là một tay vợt giao bóng và vô lê. Cậu ấy sẽ không bao giờ trở thành một tay vợt giao bóng và vô lê. Nhưng cậu ấy có những cú vô lê rất chắc chắn. Cậu ấy đã cải thiện cú giao bóng của mình. Khi đấu với Shapo, cậu ấy đã giao bóng [và vô lê] rất nhiều bởi vì cậu ấy cảm thấy thoải mái khi đánh trên lưới”.

Cũng cần lưu ý là không phải mọi điều chỉnh của Djokovic đều được truyền hình đưa vào mắt người xem. Khả năng anh hóa giải sức mạnh của những cú giao bóng sấm sét cho đến việc khiến đối thủ mất thăng bằng qua những thay đổi tinh tế về tốc độ đánh, độ xoáy, cắt bóng hoặc chuyển hướng là những điều không dễ nhận ra qua máy ảnh đặt ở góc xa. Đó là chưa kể cách Djokovic điều chỉnh để đấu với Rafael Nadal trên sân đất nện có tốc độ bóng đi chậm, rồi chuyển sang giao bóng trên bề mặt cỏ có tốc độ nhanh hơn... đều chưa được đánh giá đúng mức. 

Vì vậy, Djokovic không chỉ bắt kịp kỷ lục 20 lần vô địch đơn nam Grand Slam của Nadal và Roger Federer, mà còn có thể tin rằng anh đã phát triển thành chiến thần không thể đánh bại. Như ngay ở Wimbledon 2021, có những lúc Djokovic thi đấu không thật tốt, nhưng anh vẫn thắng do giành được những điểm quan trọng khi cần thiết. Đó là do anh hiểu mình có nhiều giải pháp để thay đổi và biết rõ điều đó giúp anh không có bao nhiêu điểm yếu mà đối thủ có thể tận dụng được. "Tôi cảm thấy chưa bao giờ mình hoàn thiện như thế này," Djokovic thừa nhận.

Olympic Tokyo 2020 hứa hẹn là cuộc chơi mới nhất khẳng định Djokovic hoàn thiện là thế nào!