Lưỡng tính là từ dùng để mô tả tình trạng cơ thể tồn tại những đặc điểm sinh học của cả nam và nữ. Trong thể thao, đây là vấn đề rất nhạy cảm và còn nhiều tranh luận.
Từ Caster Semenya…
Trong thể thao, các VĐV chỉ được phép tranh tài với một giới tính được xác định rõ ràng. Đó là vấn đề tưởng chừng đơn giản, hóa ra phức tạp. Cứ mỗi khi một sự kiện thể thao nào đó đến gần, những cuộc tranh luận xung quanh việc một VĐV giống "nam giới" được thi đấu ở nội dung của nữ, như trường hợp của Caster Semenya, lại nổi lên.
Còn nhớ cách đây 3 năm, Caster Semenya là cái tên khiến truyền thông tốn không ít giấy mực về vấn đề giới tính của cô. Tại Giải điền kinh VĐTG 2009 tại Đức, sau khi giành HCV ở cự ly 800m (bỏ xa người thứ 2 tới 20m), VĐV người Nam Phi này đã không được tham dự buổi họp báo dành cho nhà vô địch mà ngay lập tức bị Liên đoàn Điền kinh quốc tế (IAAF) đưa đi kiểm tra để xác định giới tính thật.
Sau hơn 11 tháng điều tra, IAAF kết luận cô là người lưỡng tính với kết quả xét nghiệm cho thấy Semenya có lượng testosterone (hormone nội tiết nam) cao gấp nhiều lần mức bình thường ở cơ thể nữ, đồng thời không có tử cung và ống dẫn trứng.
Trong khi IAAF chưa biết xử trí ra sao thì ở Nam Phi, Chính phủ và người dân phản đối kịch liệt việc làm của IAAF, cho rằng đó là hành động “phân biệt đối xử”, đi trái với tinh thần Olympic. Trước làn sóng phản ứng dữ đội, IAAF cuối cùng đã phải cho phép cô quay trở lại thi đấu quốc tế vào tháng 7/2010.
Kể từ thời điểm đó, rất nhiều cuộc kiểm tra giới tính ở các mức độ khác nhau diễn ra hàng năm, từ việc kiểm tra phụ khoa, nhiễm sắc thể cho đến việc xét nghiệm hormone gần đây… Tất cả nhằm xác minh xem một VĐV có đủ tiêu chuẩn thi đấu quốc tế hay không.
Cũng qua vụ việc của Semenya, việc kiểm tra testosterone được coi như một biện pháp để xác định VĐV đó có mắc chứng Hyperandrogenism hay không (nữ giới có hàm lượng hormone nam cao quá mức).
Đến tháng 4/2011, IAAF đưa ra bộ luật mới cho phép những VĐV nữ có Hyperandrogenism được thi đấu, nếu lượng testosterone dưới mức 10n mol/L. Nếu vượt quá ngưỡng trên, VĐV đó sẽ phải điều trị hormone để giảm xuống mức bình thường theo quy định của IAAF.
… đến chiến thắng lịch sử của Dutee Chand
Điều luật mới này đã vấp phải rất nhiều tranh cãi khi nhiều người cho rằng chỉ dựa vào lượng testosterone để kết luận một VĐV nữ có được thi đấu hay không là thiếu công bằng và cơ sở khoa học.
Đỉnh điểm của vấn đề này đến vào tháng 7/2014 khi nữ VĐV chạy nước rút Dutee Chand đột ngột bị loại khỏi Đại hội thể thao khối Thịnh vượng chung. IAAF cho rằng Dutee vi phạm quy định Hyperandrogenism với lượng hormone nam cao quá mức cho phép. Thậm chí, Ủy ban Olympic châu Á (OCA) còn kết luận Dutee là… nam và hủy bỏ mọi thành tích của cô. Dutee bị sốc và từng suýt tự tử.
Sau khi bình tâm trở lại, Dutee đã gửi đơn kiện lên Tòa án trọng tài thể thao (CAS). Cô nói rằng mình không đáng bị trừng phạt vì những yếu tố sinh học vốn từ lúc sinh ra đã vậy, và cho rằng đây là bộ luật “trọng nam, khinh nữ”.
Tháng 7/2015, CAS xử Dutee thắng kiện, chiến thắng lịch sử đối với một vụ việc về giới tính trong thể thao. Phán quyết của CAS chỉ rõ: Không có đủ bằng chứng cho thấy testosterone cải thiện thành tích thi đấu của các nữ VĐV và đình chỉ điều luật Hyperandrogenism của IAAF. CAS yêu cầu IAAF thay đổi phương pháp xét nghiệm cũng như quy định về giới tính.
CAS ra hạn cho IAAF 2 năm (đến năm 2017) để tìm thêm những bằng chứng thuyết phục hơn về phương pháp kiểm tra đang thực hiện. Nếu không đưa ra được chứng cớ nào rõ ràng, phương pháp hiện tại phải bị hủy bỏ.
Như vậy, trong khoảng thời gian trên, Semenya, Dutee và những VĐV lưỡng tính khác sẽ được phép tham dự các giải đấu mà không cần phải điều trị để giảm lượng testosterone.
5 VĐV lưỡng tính đáng chú ý khác trong thể thao
Maria Patino: Patino là VĐV vượt rào của Tây Ban Nha trong thập niên 1980. Patino được công nhận là nữ ở giải VĐTG năm 1983, nhưng lại quên đem theo giấy chứng thực này ở Đại hội thể thao đại học thế giới năm 1985 ở Nhật Bản.
Patino không đấu giải đó với lý do chấn thương, nhưng thực chất là vì kết quả kiểm tra y tế nhập nhằng và cô được khuyên rời giải. Hai tháng sau, Patino choáng váng khi biết mình không vượt qua bài kiểm tra do bị xác định là nam giới.
Cô bị chẩn đoán mắc hội chứng nữ hóa tinh hoàn (AIS). Hội chứng này khiến người nhiễm tuy có hình dáng là nữ nhưng lại mang gen nam giới.
Patino đã khiếu nại lên IAAF vì cho rằng điều này không làm cô có thêm lợi thế thi đấu. IAAF sau đó đã gỡ bỏ lệnh cấm nhưng Patino cũng không kịp dự Olympic 1988.
Santhi Soundarajan: Sau khi giành HCB nội dung 800m tại Asian Games 2006 ở Qatar, Santhi đã bị gọi đi kiểm tra cơ thể. Một ngày sau, Santhi bị loại khỏi giải đấu mà không hiểu vì sao. Chỉ cho đến khi cô xem bản tin như tất cả mọi người mới biết mình bị IAAF loại do không phải là một người phụ nữ thực sự.
Giống Patino, Santhi nhiễm chứng AIS. Tuy nhiên, thay vì đứng lên đấu tranh như Patino, Santhi lại phẫn uất và chỉ có may mắn mới giúp cô thoát chết sau khi uống thuốc độc tự tử.
Zdenek Koubek (Zdenka Koubkova ): Năm 1934, VĐV điền kinh Koubek gây chú ý khi từ chối tham dự buổi kiểm tra y tế trong một nghiên cứu về ảnh hưởng của thể thao lên cơ thể phụ nữ.
Trước đó, nữ VĐV này đã bị nghi ngờ về giới tính khi rời bỏ Liên đoàn Điền kinh nữ của Tiệp Khắc, dù vừa mới lập kỷ lục thế giới ở nội dung chạy 800m. Năm 1935, Zdenek phẫu thuật chuyển giới thành nam và đổi tên.
Edinanci Silva: Sinh ra với cả bộ phận sinh dục nam và nữ, Silva đã trải qua ca phẫu thuật vào giữa năm 1990 để có thể được thi đấu với tư cách một nữ võ sĩ judo.
Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) cho phép Silva đại diện cho Brazil tham dự Olympic 1996 ở Atlanta. Silva không giành được huy chương nào năm ấy, nhưng đã đạt được HCĐ giải VĐTG sau đó 1 năm .
Stella Walsh: Đây là một trong những VĐV lưỡng tính nổi tiếng và giàu thành tích nhất dù phần lớn cuộc đời, chẳng ai nghi ngờ Walsh là phụ nữ đích thực.
Sinh ra ở Ba Lan nhưng chuyển đến Mỹ sống từ nhỏ, Walsh từng lập được nhiều kỷ lục quốc gia và 26 kỷ lục thế giới trong sự nghiệp. Nổi bật nhất là tấm HCV nội dung 100m tại Olympic 1932.
Năm 1980, bà bị bắn chết trong một vụ cướp trên đường phố ở Cleveland. Kết quả khám nghiệm tử thi cho biết bà là người lưỡng tính do một nhiễm sắc thể cực hiếm có tên “mosaicism” (hội chứng rối loạn nhiễm sắc thể nam nữ) gây nên. Ngoài ra, Walsh còn có cả bộ phận sinh dục nam.
Lịch thi đấu, trực tiếp cầu lông Thomas Cup và Uber Cup năm 2024 hôm nay. Cập nhật lịch trực tiếp giải cầu lông Thomas Cup và Uber Cup năm 2024 mới nhất.
Cập nhật kết quả 67 trận đấu giải bóng chuyền hạng A quốc gia 2024 diễn ra từ ngày 20/4 tới 2/5 tại Quảng Nam.
Danh sách các đội bóng lên - xuống hạng Ligue 1 mùa giải 2024/2025 chính xác nhất được Webthethao.vn cập nhật chi tiết ở bài viết dưới đây.
Man City đang có cơ hội tự định đoạt số phận trong cuộc đua vô địch Ngoại hạng Anh trước Arsenal và Liverpool. Vậy họ sẽ làm điều đó theo cách nào?
Trực tiếp đua xe đạp Cúp truyền hình TPHCM 2024 hôm nay 29/04. Link xem trực tuyến chặng 24 Cúp truyền hình TPHCM 2024 từ Long Xuyên đi Cao Lãnh có lộ trình dài 91 km.
Lionel Messi tiếp tục rút ngắn khoảng cách với Cristiano Ronaldo trong danh sách ghi nhiều bàn thắng nhất mọi thời đại sau khi lập cú đúp cho Inter Miami.
Erling Haaland đã bứt lên khỏi Cole Palmer để dẫn đầu cuộc đua ghi bàn ở Ngoại hạng Anh sau bàn thắng mới nhất cho Man City trước Nottingham Forest.
Hy vọng vô địch của Arsenal đã tăng lên khi Arsenal đánh bại Tottenham trong trận derby. Họ củng cố ngôi đầu trước sức ép từ Man City.
Danh sách các đội bóng lên - xuống hạng Ngoại hạng Anh mùa giải 2024/2025 chính xác nhất được Webthethao.vn cập nhật chi tiết ở bài viết dưới đây.
Chuyên gia của tờ Sporting News đưa ra dự đoán kết quả các trận đấu vòng bán kết giải U23 châu Á, bao gồm cuộc đối đầu U23 Indonesia vs U23 Uzbekistan.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả các trận đấu vòng 33 La Liga, bao gồm cuộc đối đầu Barcelona vs Valencia.
Chuyên gia của tờ La Gazzetta dello Sport đưa ra dự đoán kết quả các trận đấu vòng 34 Serie A, bao gồm cuộc đối đầu Genoa vs Cagliari.
Real Madrid bằng cách đánh bại Real Sociedad trong trận đấu sớm vòng 33 đã tạo ra khoảng cách lớn trên bảng xếp hạng La Liga và tiến gần đến chức vô địch.
Atalanta với chiến thắng mới nhất đã đe doạ vị trí thứ 5 của AS Roma, đội chia điểm với Napoli. Nhà cựu vô địch Napoli coi như chấm dứt hy vọng dự Champions League.
Lịch thi đấu ESL Pro League Season 19. Webthethao.vn cập nhật lịch thi đấu CSGO hôm nay mới nhất, lịch SL Pro League Season 19.
Trực tiếp giải billiards World Pool Masters năm 2024 hôm nay. Cập nhật link xem trực tuyến billiards World Pool Masters mới nhất.
Lee Cheuk Yiu tưởng chừng đã có thể gây sốc cho Viktor Axelsen, qua đó giúp Hong Kong Trung Quốc cản đường vào tứ kết của Đan Mạch ở bảng D Thomas Cup.
Võ sĩ boxing nổi tiếng của Việt Nam, người được mệnh danh là “Nam vương quyền anh” Trương Đình Hoàng lần đầu hoàn thành cự ly 42km tại giải Đắk Lắk Marathon 2024 tại quê nhà.
Những tuyển thủ bơi đại diện cho đoàn Hong Kong (Trung Quốc) được treo thưởng cực lớn nếu giành HCV tại Thế vận hội mùa hè Paris nước Pháp sắp tới.
Giải đấu TI Tournament NineBall Championship F-G Season 3 năm 2024 được diễn ra từ ngày 27-28/4 tại CLB Đẩu Billiards (95/6 Bình Lợi, Phường 13, quận Bình Thạnh) đã kết thúc tốt đẹp.
Đậu Văn Toàn thoát tấm thẻ đỏ, CLB Đà Nẵng đá hỏng penalty, CLB Hà Nội đã phải chật vật giành vé vào bán kết Cúp QG 2023/24.
Là một trong hai trận đấu được quan tâm nhất UFC 302, Sean Strickland muốn mang đến một màn trình diễn áp đảo trước Paulo Costa nữa để khẳng định vị thế.
Bảng xếp hạng Liên quân Đấu Trường Danh Vọng Mùa Xuân 2024. Cập nhật kết quả, bảng xếp hạng ĐTDV Mùa Xuân 2024 mới nhất.
Chủ nhà của VCK futsal châu Á 2024 Thái Lan không thể tạo nên bất ngờ trước đương kim vô địch Iran; qua đó lần thứ ba lỗi hẹn với chức vô địch sân chơi lớn nhất châu lục.
Đội hình dự kiến trận đấu giữa Tottenham và Arsenal thuộc vòng 35 Ngoại hạng Anh vào lúc 20h00 ngày 28/4. Cập nhật đội hình trận Tottenham vs Arsenal.
Sau thời HLV Park Hang Seo làm dậy sóng bóng đá Việt Nam, giờ đây, một người Hàn Quốc khác có những thành tích mang tính lịch sử với bóng đá Indonesia. Họ có những thành tích làm rạng danh bóng đá khu vực.
Lionel Messi đã có màn trình diễn xuất sắc trong chiến thắng của Inter Miami trước New England, qua đó lập một kỷ lục mới ở MLS.
Lịch thi đấu, trực tiếp billiards World Pool Masters năm 2024 hôm nay. Cập nhật lịch trực tiếp giải billiards World Pool Masters năm 2024 mới nhất.
Code FO4 từ giải đấu FC Pro Masters được tổ chức tại Hàn Quốc. Hãy nhập ngay những mã code FC Online để nhận nhiều phần thưởng hấp dẫn trong game.
Webthethao cập nhật link trực tiếp giải bóng chuyền hạng A quốc gia 2024 ngày 28/4 với nhiều trận đấu đáng chú ý ở cả nội dung nam và nữ.
Cập nhật kết quả DTDV Mùa Xuân 2024 tuần 1: Bất ngờ xảy ra ngay từ tuần thi đấu đầu tiên của Đấu Trường Danh Vọng.
Webthethao cập nhật link trực tiếp trận Chung kết bóng chuyền bãi biển nam U19 Đông Nam Á, trận đấu hứa hẹn rất hấp dẫn giữa Việt Nam 1 và Thái Lan 2.
Dù chưa nhận được nhiều sự quan tâm nhưng bóng chuyền bãi biển Việt Nam đang tạo nên cơn địa chấn lớn khi đánh bại đội chủ nhà Thái Lan tại Bán kết giải U19 Đông Nam Á.
Kết quả bóng đá futsal châu Á 2024 hôm nay. Cập nhật kết quả bóng đá futsal châu Á 2024 mới nhất.
Bảng xếp hạng MLS mùa giải 2024 mới nhất. Xem BXH giải bóng đá nhà nghề Mỹ được Webthethao.vn cập nhật hôm nay chính xác.
Hội đồng Điền kinh châu Á đã quyết định khá nhiều kế hoạch hoạt động trong tương lai, mở ra các giải đấu uy tín, đẳng cấp tầm châu lục để tạo cơ hội các VĐV trong khu vực cọ xát.
Sáng ngày 27/4, các đội đua so tài ở chặng 23 của Cuộc đua xe đạp Cúp Truyền hình TPHCM 2024 từ Cần Thơ đi Long Xuyên (An Giang) có lộ trình dài 93 km.
Lakers một lần nữa dẫn trước Denver với cách biệt trên 10 điểm. Nhưng khác 3 trận trước, LeBron James và các đồng đội đã không để đối thủ lội ngược dòng tại Game 4.
Kết quả bóng đá tứ kết Cúp Quốc gia 2023/24 hôm nay. Cập nhật kết quả bóng đá tứ kết Cúp Quốc gia mới nhất.
Từ ngày 3-5/5 tại CLB Billiards Phúc Thịnh chi nhánh 7, giải 3C HBSF tranh Siêu Cúp Phúc Thịnh Table 2024 chính thức khởi tranh.