San Antonio Spurs tiếp New Orleans Pelicans sáng mai là cơ hội mới kiểm chứng Anthony Davis – tay ghi điểm hàng đầu giải bóng rổ NBA làm thế nào để hạn chế hiệu quả của Kawhi Leonard, Cầu thủ phòng ngự hay nhất 2 mùa qua.

Đối thủ ghi điểm nhiều hơn khi bàn tay to thi đấu

Cho tới trước khi tiếp New Orleans Pelicans sáng mai, San Antonio Spurs đang có những thông số rất ấn tượng: Thắng 21 và thua 5 qua 26 game, có sức tấn công xếp thứ 7 cùng hiệu quả phòng ngự đứng thứ 3 trong 30 đội ở giải bóng rổ NBA.

Vì vậy, bất chấp đang bị Houston Rockets khiêu chiến, ngôi đầu khu vực Tây Nam khó vuột khỏi tay Kawhi Leonard và đồng đội. Nhưng nếu muốn vươn đến tầm cỡ của Golden State Warriors, Spurs xem ra vẫn cần phải rà soát lại hàng thủ, nhất là khi họ có hiện tượng thua nhiều điểm mỗi lúc Kawhi Leonard có mặt trên sân!

Kết luận này nghe có vẻ điên rồ, đặc biệt nếu lưu ý tới bàn tay to quá cỡ của Kawhi Leonard.

Bởi thông thường, chiều dài của sải tay người trưởng thành bằng chiều cao của cơ thể, hoặc trong trường hợp cá biệt có thể dài hơn khoảng 5cm, nên tỷ lệ giữa sải tay với chiều cao có dao động từ 1,01-1,0.

Các cầu thủ của giải bóng rổ NBA thuộc “thế giới của những người khổng lồ”, nên sải tay thường hơn chiều cao từ 11-12cm, nghĩa là tỷ lệ này dao động từ 1,06-1,0.

Tuy nhiên, Kawhi Leonard có bàn tay dài tới 24,8cm, thường được gọi là “bàn tay gấu” nên tỷ lệ giữa sải tay với chiều cao của cầu thủ 2m00 này lên tới 1,10 do sải tay của anh dài đến 2m20.

Do đó, không bất ngờ khi Kawhi Leonard được bầu chọn là Cầu thủ phòng ngự hay nhất năm 2 mùa qua, chưa kể 1 nhẫn vô địch NBA và danh hiệu MVP của chung kết lúc 22 tuổi để trở thành cầu thủ trẻ thứ 2 trong lịch sử nhận vinh dự này sau Magic Johnson ở tuổi 20.

Bàn tay to lạ thường của Kawhi Leonard cũng lý giải tại sao ngay từ đầu mùa này, giới chuyên môn sớm dự báo anh vừa tranh MVP, vừa bảo vệ thành công danh hiệu Cầu thủ phòng ngự hay nhất năm,

Nhưng thật trớ trêu khi những thông số phòng ngự của các cầu thủ Spurs lúc ở trong và ngoài sân (chỉ tính những cầu thủ thi đấu ít nhất 150 phút qua 24 game đầu mùa này) cho biết đội bóng ở San Antonio thường phòng ngự tồi hơn khi có Kawhi Leonard trên sân!

Trông như có gì đó sai sai, nhưng thống kê quả thật cho thấy sự hiện diện của Kawhi Leonard khiến cứ 100 lần cầm bóng là Spurs mất 14,8 điểm.

Thực trạng ấy càng khó hiểu vì ngay cả khi không rõ về bóng rổ, người xem chẳng khó nhận ra Kawhi Leonard là chuyên gia đánh chặn qua chiều cao ngoại cỡ, khả năng chọn vị trí và kỹ thuật tranh cướp bóng. 

Càng quái đản hơn khi thống kê của NBA cho biết mỗi lúc Kawhi Leonard thi đấu, đối thủ của Spurs thường ném rổ tốt hơn tới 3,8% so với tỷ lệ trung bình. Đồng thời, hiệu quả phòng ngự của các đồng đội luân phiên thi đấu cùng “bàn tay to” cũng thường giảm hẳn.

Ngược lại, thống kê cũng cho biết ảnh hưởng của đồng đội tới hiệu quả thi đấu của Kawhi Leonard mùa này chẳng đáng kể, vì nếu anh có thông số tốt hơn với 4 người thì lại có thông số tồi hơn với những người còn lại.

Sự thật này chỉ dẫn tới một kết luận: Không phải đồng đội tác động tới hiệu quả phòng ngự của Kawhi Leonard, mà có vẻ như ngược lại. Nhưng thực tế có đúng như thế không?

Spurs cần hóa giải "độc kế" nhằm vào Kawhi Leonard

Diễn biến chiến thắng 95-91 của Chicago Bulls khi chặn đứng khởi đầu hoàn hảo trên đất khách của Spurs có thể xem như ví dụ tiêu biểu để giải thích tại sao Kawhi Leonard hiện lại thành lỗ rò ở hàng thủ của đội bóng từ San Antonio.

Trong 10 phút 50 giây đầu trận, Bulls ném bóng chính xác tới 50% lúc Kawhi Leonard thi đấu suốt giai đoạn ấy và khiến người bị anh kèm là Jimmy Butler có hiệu suất dứt điểm là 0-3, bao gồm cả 1 lần bị “bàn tay to” đoạt mất bóng.

Dù vậy, 4 cầu thủ còn lại của Bulls lại đạt hiệu suất ném bóng 10-17. Càng thú vị hơn nếu lưu ý rằng trong 17 tình huống đó, Jimmy Butler không chạm bóng lần nào, không tham gia chuyền hoặc luân chuyển bóng.

Thực tế là Jimmy Butler hầu như đứng yên, cô lập Kawhi Leonard bằng cách buộc anh phải canh chừng mình mà không thể lao vào hỗ trợ đồng đội.

Và đương nhiên là thỉnh thoảng, Jimmy Butler tìm cách đột phá, nhưng hiệu quả cực thấp do Kawhi Leonard để mắt tới anh đến 80% thời gian trên sân. Kết quả là Jimmy Butler chỉ ném thành công 4-14 với 3 lần mất bóng.

Vấn đề đáng bàn ở đây chỉ là khi Jimmy Butler và Kawhi Leonard kiềm chế nhau, Bulls lại đạt hiệu quả tấn công tới 107. Nhận ra điều kỳ lạ đó, ban huấn luyện Spurs đã điều Kawhi Leonard sang kèm Dwyane Wade do cầu thủ này cũng đang ghi điểm đều đặn.

Tuy nhiên, Dwyane Wade đã đối phó bằng cách lùi sâu ra góc khiến có những tình huống tranh chấp dưới bảng rổ của Spurs, máy ghi hình không bắt được bóng dáng của anh trong nỗ lực lôi kéo Kawhi Leonard rời xa “điểm nóng”.

Gạt bỏ Kawhi Leonard ra khỏi cuộc chơi và đẩy hai đội vào thế 4 chọi 4 khi tấn công Spurs xem ra đang trở thành chọn lựa hàng đầu của các đối thủ chứ không riêng gì Bulls.

Video: Diễn biến của trận đấu giữa Spurs và Chicago Bulls

Điều đó có thể thấy qua cú sốc do Orlando Magic gây ra cuối tháng 11 với sự hoán đổi giữa Aaron Gordon và Evan Fournier (Gordon ném 5-9 nhưng tỷ lệ chỉ đạt 1-5 khi bị Kawhi Leonard kèm), hoặc Washington Wizards từng suýt đánh bại Spurs.

Tuy nhiên, khi phương án này của các đối thủ tỏ ra hiệu quả, điểm mấu chốt xem ra lại không phải do lỗi của tiền phong phụ đeo áo số 2 này, đặc biệt nếu lưu ý tới 10 tiền phong phụ gần đây mà Kawhi Leonard phải phong tỏa: Otto Porter, Rudy Gay, Andrew Wiggins, Luc Richard Mbah a Moute, Trevor Ariza, Jabari Parker, Harrison Barnes, Wesley Johnson, Joe Johnson và Luke Babbit.

Hầu hết những cầu thủ này đều không sắm vai trò quan trọng trong hệ thống tấn công của đội nhà! Còn nếu đó là cầu thủ quan trọng, đối phương phải chịu tổn thất nặng nề như Milwaukee Bucks thua sít sao 96-97 hôm 07/12 do Giannis Antetokounmpo chỉ đạt hiệu suất tấn công có 91, giảm tới 16 điểm so với thông số trung bình của ngôi sao này.

Một khi Kawhi Leonard không có lỗi khiến đội nhà thua điểm nhiều hơn lúc có anh trên sân, vậy là trách nhiệm thuộc về các đồng đội. Bằng chứng là Spurs chỉ xếp thứ 26/30 NBA về khả năng đối phó với phương án pick-and-roll.

Về khả năng bọc lót chống đối thủ yểm trợ cho nhau, Tony Parker chỉ đạt mức 6%, Pau Gasol 30% và LaMarcus Aldridge 37%. Hiệu quả của họ kém như vậy mà Spurs vẫn sở hữu hàng thủ mạnh thứ 3 NBA chính là nhờ Kawhi Leonard, vì anh chỉ có mặt trên sân lúc những cầu thủ hay nhất của đối phương đang thi đấu.

Ngặt nỗi, hiện tượng này cũng chính là nguy cơ tiềm ẩn của Spurs, vì ở Regular Season, không phải đối thủ nào cũng chỉ cần cô lập Kawhi Leonard là đủ sức giành phần thắng. Nhưng bước vào vòng Play-off, Los Angeles Clippers, Houston Rockets hoặc GoldenState Warriors… đều thừa tiềm năng để tận dụng phương án này.

Tất nhiên, thời gian còn lại của Regular Season vẫn khá dài để Spurs tìm ra giải pháp hiệu quả. Thế nhưng, viễn cảnh cũng không sáng sủa cho lắm, vì chỉ cần vài tháng để cải thiện rõ rệt năng lực phòng ngự của các đồng đội của Kawhi Leonard là điều chẳng bao giờ dễ dàng.