Một siêu đội hình được xây dựng không gì khác ngoài mục đích chinh phục các đỉnh cao thành công tại giải bóng rổ NBA, nhưng không thiếu lực lượng hùng hậu mà vẫn thất bại như thường.

2003-04 Los Angeles Lakers

Siêu sao: Karl Malone, Shaquille O’Neal, Kobe Bryant, Gary Payton.

Quá trình thành tích: 1 mùa giải. 0 nhẫn vô địch.

Vào mùa hè năm 2003, siêu sao Lakers Kobe Bryant bị buộc tội tấn công tình dục ở Colorado khiến anh phải phân tâm trong suốt quá trình chuẩn bị cho mùa giải mới.

Một siêu sao khác tại Los Angeles là Shaquille O’Neal tỏ ý muốn chắc chắn hơn cho sức cạnh tranh của đội. Ý của Shaq rõ ràng không muốn vụ việc của Kobe ảnh hưởng tới tham vọng đòi lại ngôi vương của Lakers sau khi để thua San Antonio Spurs ở mùa trước.

Shaq đã tận dụng mối quan hệ của mình để thuyết phục 2 siêu sao kỳ cựu nhưng thiếu nhẫn là Karl Malone và Gary Payton gia nhập Lakers theo dạng chuyển nhượng tự do.

Karl Malone nhanh chóng thể hiện được sự phù hợp của ông trong khi Gary Payton có chút vấn đề về cách sử dụng nhân sự của HLV Phil Jackson.

Trong chiến thuật tấn công tam giác, Payton bị giới hạn về thời lượng xử lý bóng và các cơ hội ghi điểm. Nhưng dù sao, điểm mạnh phòng thủ của Payton vẫn rất được tận dụng.

Regular season mùa giải 2003-04 chỉ chứng kiến 20 trận mà big 4 Malone, Shaq, Kobe, Payton chơi cùng lúc với nhau trên sân. Nguyên nhân chủ yếu tới từ vấn đề chấn thương.

Malone dính chấn thương đầu gối ở tháng 12, rồi sau đó lần lượt tới lượt Shaq và Kobe có những cơn đau khác nhau. Tuy vậy, Lakers vẫn đạt thành tích 56-26 ở mùa giải ngoài và bước vào vòng Play-off với tư cách hạt giống số 2 miền Tây.

Họ đã đánh bại Houston Rockets có Steve Francis và Yao Ming trong 5 game ở vòng đầu tiên. Vòng 2, Lakers chống lại đương kim vô địch NBA San Antonio Spurs, đội đã đánh bại họ trong Play-off năm ngoái.

Mặc dù Spurs đã có hai trận thắng đầu tiên, nhưng Lakers đã thắng 4 trận tiếp theo, bao gồm cả cú ném phép lạ của Derek Fisher với 0,4 giây còn lại trong game 5 để giúp Lakers có được thắng lợi quí giá ngay trên sân nhà của Spurs.  Họ tiếp tục vượt qua Minnesota Timberwolves của Kevin Garnett tại chung kết khu vực để tiến tới chung kết NBA, nơi họ sẽ gặp Detroit Pistons.

Trong lịch sử dẫn dắt Lakers, HLV Phil Jackson tới lúc đó chưa bao giờ để thua trong chung kết NBA và Lakers cũng được đánh giá cao hơn Pistons rất nhiều.

Nhưng thực tế, Pistons đã dễ dàng đánh bại Lakers chỉ sau 5 game chóng vánh. Trong loạt trận thất vọng này, Malone bị tái phát chấn thương giữa chừng cùng mâu thuẫn nội bộ giữa Kobe và Shaq ngày càng trở nên căng thẳng.

Game 4 chung kết năm 2004 là trận đấu cuối cùng của Malone, vì những chấn thương đã khiến ông nghĩ tới việc nghỉ hưu. Horace Grant cũng quyết định về hưu vào mùa giải ngay sau đó.

Gane 5 cũng là lần cuối cùng mà Shaq và Kobe chơi với nhau với tư cách đồng đội, vì Shaq sau đó đã được trao đổi tới Miami Heat khi ban lãnh đạo Lakers không thể dàn xếp ổn thỏa được những bất đồng.

Trong khi đó, Fisher với tư cách cầu thủ tự do đã lên đường tới Golden State Warriors. Và Payton, người chỉ trải qua một mùa giải với Lakers, cùng Rick Fox được trao đổi tới Boston Celtics.

Đối với huấn luyện viên trưởng Phil Jackson, ông rời đội bóng vào cuối trận chung kết, để sau đó viết một cuốn sách về mùa giải này của đội. Trong đó, ông tỏ thái độ khinh thị đối với Kobe Bryant, mô tả anh bằng cụm từ "không thể huấn luyện được". Đến mùa giải 2005-06, Jackson mới trở lại để dẫn dắt Lakers.

2007-08 Boston Celtics

Siêu sao: Paul Pierce, Kevin Garnett, Ray Allen.

Quá trình thành tích: 5 mùa giải. 1 nhẫn vô địch.

Hè năm 2007, Kevin Garnett, siêu sao tới với kỹ năng toàn diện siêu việt cùng khả năng lãnh đạo, còn được biết tới bởi sự gắn bó sâu sắc của anh với Minnesota Timberwolves.

Thế nhưng, chủ tịch Danny Ainge của Celtics đã thấu hiểu được tâm lý khao khát nhẫn vô địch của Gartnett và tiến hành quá trình thuyết phục. Garnett cuối cùng đã chấp nhận đầu quân cho Celtics để gia nhập cùng Ray Allen mới mua và Paul Pierce đã có sẵn. Họ hợp thành big 3, tất cả đều là những siêu sao kỳ cựu tại NBA nhưng đặc điểm chung là chưa sở hữu nhẫn vô địch. 

Điểm đặc biệt ở bộ 3 này nằm ở chỗ hầu như họ không gặp vấn đề chồng chéo về kỹ năng: Pierce có khả năng ghi điểm đa dạng, Allen là xạ thủ chuyên ném, Garnett thì toàn diện trong cả rebound, phòng thủ và ghi điểm post-up.

Celtics có bước khởi động trong mơ với 29 chiến thắng trong số 32 trận xuất phát của họ ở mùa giải 2007-08. Ngoài big 3, Celtics còn có sự trợ giúp chính đến từ trung phong Kendrick Perkins, hậu vệ Rajon Rondo và các tay ném ổn định như James Posey, Eddie House.

Celtics đã giành được nhẫn ngay trong mùa giải đầu tiên khi vượt qua Lakers sau 6 game. Tuy nhiên, Garnett đã gặp chấn thương khiến anh bỏ lỡ vòng Play-off mùa giải 2008-09. Celtics tiến vào bán kết miền Đông nhưng bị thua Chicago Bulls.

Năm sau, Celtics một lần nữa góp mặt tại chung kết NBA 2010. Lần này, tới lượt Perkins gặp chấn thương và bỏ lỡ game 7 của loạt trận. Lakers đã tận dụng tốt cơ hội để đánh bại Celtics và lên ngôi vương trong 2 năm liên tiếp.

Kể từ năm 2011, Celtics thường bị chặn đứng bởi một siêu đội hình khác là Miami Heat. Tháng 7 năm 2012, Ray Allen lên đường gia nhập Heat, chính thức kết thúc chu kỳ 5 năm hội tụ của lứa thế hệ vàng Celtics.

2012-13 Los Angeles Lakers

Siêu sao: Kobe Bryant, Dwight Howard, Steve Nash, Pau Gasol

Quá trình thành tích: Một mùa. 0 nhẫn vô địch.

30 ngày sau khi Nash được mua lại từ Phoenix, Lakers sử dụng lợi thế chuyển nhượng của mình để tiếp tục mang về Dwight Howard vào tháng 8 năm 2012.

Thực chất, cuộc hội quân này của Lakers được đánh giá tương đồng so với đội hình năm 2003 như đã nói ở trên. Karl Malone và Gary Payton tham gia đội hình Shaq-Kobe quá muộn, Nash và Howard cũng vậy.

Đội hình 2012 cũng có vấn đề xung khắc giữa 2 ngôi sao mà Bryant và Howard trở thành tâm điểm đầu tiên. Khi không có đủ động lực, Howard đã rút lui khỏi Lakers sau những cơn giận do Kobe Bryant tạo ra.

Nash lúc đó đã là một hậu vệ 38 tuổi, chỉ chơi 50 trận ở mùa giải 2012-13 trong lúc công thần Pau Gasol cảm thấy bị bỏ rơi sau khi giúp Los Angeles giành 2 chức vô địch trong vai trò đồng đội với Bryant trong năm 2009 và 2010.

Mang tiếng siêu đội hình nhưng đó là một mùa giải tệ hại với Lakers. Họ chỉ có duy nhất 1 chiến thắng qua 5 trận đầu tiên và đạt thành tích 36-35 ở thời điểm ngày 25/03 trước khi tạo nên cơn sốt 9-2 để vừa đủ tham dự Play-off.

Dễ hiểu khi Spurs dễ dàng đánh bại đội hình này với tỉ số 4 trắng. Howard về sau đã ký hợp đồng mới với Houston Rockets, Nash ở lại nhưng chỉ chơi 15 trận trong mùa giải tiếp theo. Kobe thậm chí chỉ ra sân 6 trận trong năm 2013-14 do rách gân.

(Hết)