Có rất nhiều loại binh khí khác nhau trên chiến trường trong suốt hơn bốn nghìn năm. Những loại vũ khí luôn thay đổi và phát triển theo thời gian, và cũng trong suốt thời gian đó người ta đã nhìn nhận ra cách để làm cho vũ khí của mình hiệu quả hơn.

Một số vũ khí khi cầm vào có thể vung rất nhẹ nhàng, một số thì lại rất nặng. Vậy tại sao những vũ khí đó lại như vậy?

Đó là vì tất cả vũ khí đều có một điểm cân bằng riêng, và cũng chính điều này giúp những món vũ khí hoạt động hiệu quả hơn tùy theo mục đích được tạo ra.

Điểm cân bằng là gì?

Điểm cân bằng nằm ở trên vũ khí là nơi cân bằng nhất ở cả hai đầu của vũ khí. Bạn có thể thử bằng cách để một thanh kiếm nằm trên tay và cố gắng tìm xem chỗ nào là nơi thanh kiếm sẽ đứng yên trên tay bạn và không đung đưa. Đó là điểm cân bằng.

Tại điểm này cũng là nơi vũ khí ít bị giao động do sức nặng nhất. Các thợ rèn thường đặt điểm này ở nơi phù hợp nhất đối với vũ khí mà họ được yêu cầu sản xuất, vì chính tại điểm cân bằng này sẽ ảnh hưởng không ít đến hiệu quả của vũ khí.

Ảnh hưởng của điểm cân bằng đến vũ khí

Có một so sánh về điểm cân bằng dễ nhìn thấy nhất là giữa Mace (chùy âu) và Rapier hay hầu hết các loại kiếm khác.

Mace vốn tạo ra với mục đích va đập nên phần đầu sẽ nặng và tại nơi đó sẽ là điểm nặng của vũ khí. Điểm cân bằng của Mace sẽ nằm ở gần đầu chùy vì đây là vũ khí dùng dạng vung đập. Đối với các dạng vũ khí này, sức nặng, sức công phá xuyên giáp là điều cần được quan tâm. Do đó, các món vũ khí đầu nặng trở thành vua của những trận chiến giáp trụ.

Các loại vũ khí dạng vung đập sẽ có điểm cân bằng nằm về phía đầu để tập trung lực phá giáp

Rapier hay hầu hết các thanh kiếm khác đều có điểm nặng là cán kiếm, điểm cân bằng đa phần là từ cán kiếm đếm lên khoảng 5cm. Mục đích vì bởi kiếm là dạng vũ khí nhẹ, cần linh hoạt, do đó, điểm nặng của kiếm buộc phải nằm ở chuôi kiếm để kiếm thủ có thể dễ dàng điều khiến đường đi của kiếm.

So sánh đơn giản hai vũ khí trên có thể dễ dàng nhận ra vị trí cân bằng có ảnh hưởng thế nào đến vũ khí. Với những vũ khí cần lực đập và có trọng lượng thì điểm cân bằng và điểm nặng sẽ nằm xa tay cầm. Với những vũ khí yêu cầu độ linh hoạt như kiếm thì điểm cân bằng và điểm nặng sẽ nằm gần tay cầm. Điểm nặng và điểm cân bằng càng gần tay cầm sẽ dễ xoay sở vũ khí hơn, cũng chính vì lý do đó nên các thanh kiếm được dồn trọng lượng vào phần cán và chuôi. Không đơn thuần chỉ là cầm nắm và bảo vệ tay mà còn về việc độ linh hoạt của vũ khí.

Trong trường hợp chiến đấu không giáp, độ linh hoạt trở nên quan trọng hơn sức nặng của vũ khí

Khi điểm cân bằng và điểm nặng nằm xa tay cầm thì vũ khí sẽ mất đi độ linh hoạt do quán tính của vũ khí. Đó là lý do Mace thường không quá dài để dễ điều khiển hơn.

Ở châu Á các vũ khí dài và có điểm nặng lớn rất được ưa chuộng như đại đao, kích hay đại phủ (rìu dài). Những vũ khí này rất khó để xoay sở nên kỹ thuật thường thấy là một tay cầm gần đầu vũ khí và một tay cầm giữa thân để dễ ổn định hơn.

Rapier được sản xuất và phát triển trong thời kỳ đầu của súng ống, đây cũng là lúc người ta nhận ra một nhát đâm chí mạng luôn dễ dàng giết chết đối phương hơn là một nhát chém. Trong thời đại này, giáp trụ đã trở nên vô nghĩa so với súng ống, do đó chiến trường cũng dần khai tử các bộ giáp sắt và Rapier được phát triển tối ưu để người sử dụng có thể linh hoạt sử dụng chúng song song với súng trường.

Trải qua hàng nghìn năm phát triển vũ khí, những món vũ khí như kiếm đao đã không còn được sử dụng để nhường chỗ cho những món vũ khí khác hiệu quả hơn. Dù vậy nhưng những tinh hoa trong nghệ vũ khí vẫn sẽ được lưu lại như một bước tiến của lịch sử