Nga trừng phạt kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ: F-16 bắn hạ... hàng tỷ USD của ông chủ Chelsea
Ông chủ Chelsea đổ tiền tỷ (USD) vào Thổ
Năm 2005, Roman Abramovich bán 72,663% cổ phần công ty dầu mỏ Sibneft cho Gazprom, công ty thuộc quyền quản lý của Chính phủ Nga với giá 13,1 tỉ USD. Từ thời điểm này, ông chủ Chelsea bắt đầu đầu tư mạnh mẽ vào thị trường bất động sản, du lịch và Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những quốc gia quan trọng trong chiến lược kinh doanh của nhà tài phiệt Nga.
Theo Hurriyet Daily News, đầu năm 2005, lần đầu tiên chiếc du thuyền Le Grand Blue của Abramovich cập bến Bodrum. Vài tháng sau, nhà tài phiệt Nga đã mua đứt Istanbul Safisa Hotel - khách sạn nổi tiếng tại Antalya với 572 phòng, 1.258 giường và Keyland Hotel - một khách sạn 5 sao khác tại khu resort ở Marmaris. Cũng trong năm 2005, Abramovich mua đất ở khu resort tại Cộng hòa Bắc Síp Thổ Nhĩ Kỳ, đầu tư 30 triệu USD xây dựng 225 villa gọi là “Làng Chelsea” để bán cho giới nhà giàu nước Nga. “Làng Chelsea” hoàn thành công cuộc xây dựng năm 2007.
Tới tháng 04/2007, Abramovich mua 300.000 m2 đất (80 mẫu Anh) của doanh nhân Halis Toprak ở Kuşadası. Mảnh đất này có 220m chạy dọc bờ biển Aegean được ông chủ Chelsea xây khách sạn 7 sao, xung quanh là 162 villa để phục vụ du lịch. Nhưng chưa hết, báo chí TNK còn cho rằng, để trả nợ Chính phủ TNK số tiền 500 triệu USD, Halis Toprak còn phải bán cho ông chủ Chelsea thiên đường nghỉ mát rộng 21 mẫu Anh cũng tại Kuşadası với giá lên tới 350 triệu USD.
Ngoài hệ thống khách sạn, villa, Abramovich còn đầu tư tiền tấn xây dựng các sân golf hiện đại ở những địa điểm du lịch nổi tiếng trên đất Thổ là Marmaris, Fethiye và Bodrum.
Công việc kinh doanh tại TNK ngày càng phát triển. Năm ngoái, Abramovich bắt đầu xây tòa tháp thương mại 52 tầng ở Istanbul. Và cho đến thời điểm máy bay F-16 của quân đội Thổ bắn hạ Su-24 của Nga, tập đoàn xây dựng TNK Ronesans Holding vẫn đang thi công tòa tháp của ông chủ Chelsea…
Theo Hurriyet, tổng số tài sản và đầu tư của Abramovich ở TNK có thể đã lên tới hàng tỷ USD, tức không thua kém số tiền nhà tài phiệt Nga đầu tư cho Chelsea kể từ năm 2005.
Cháy thành lây vạ
Ngày 24/11, chiến đấu cơ Su-24 bị F-16 của TNK thiêu rụi trên bầu trời gần biên giới Sirya. Tổng thống TNK, Recep Tayyip Erdogan sau đó có nói “rất đau buồn” và “hy vọng là điều tương tự sẽ không xảy ra nữa”. Nhưng Roman Abramovich hẳn còn… đau buồn hơn. Bởi sự kiện căng thẳng này báo hiệu đế chế của Abramovich ở Thổ có thể vì thế mà… tàn lụi theo.
Cơn ác mộng của Abramovich đã thành hiện thực. Ngày 28/11, Nga thông qua sắc lệnh trừng phạt kinh tế TNK, gồm cấm nhập khẩu hàng hóa từ TNK, cấm các công ty TNK kinh doanh tại Nga và công dân TNK làm việc cho các công ty của Nga. Các chuyến bay thương mại giữa hai nước cũng ngừng hoạt động.
Nga vốn là đối tác thương mại lớn thứ 2 của TNK sau Đức. Hằng năm, TNK đón khoảng 3 triệu du khách Nga. Vậy lệnh cấm trên sẽ ảnh hưởng thế nào đến hoạt động kinh doanh du lịch của ông chủ Chelsea? Đấy là còn chưa kể, Nga có khả năng tăng cường hơn nữa các biện pháp trừng phạt Thổ và phía Thổ cũng sẽ có những đòn đáp trả. “Cháy thành lây vạ”, hoạt động kinh doanh của ông chủChelsea chắc chắn ảnh hưởng nặng nề từ mối quan hệ căng thẳng giữa Nga và TNK sau sự kiện Su-24 bị bắn hạ.
Abramovich có mối quan hệ tốt với điện Kremlin kể từ thời Boris Yeltsin. Mối quan hệ của ông chủ Chelsea với Kremlin thời Tổng thống Putin càng tốt đẹp hơn khi khác với những đầu sỏ chính trị như Boris Berezovsky hay nhà tỷ phú Mikhail Khodorkovsky, Abramovich là tỷ phú hiếm hoi hưởng lợi từ thời Yeltsin ủng hộ Vladimir Putin mạnh tay thực hiện chính sách “Quốc hữu hóa tài sản nhà nước”, để vực dậy nền kinh tế Nga sau 8 năm hỗn loạn vì chính sách “tư hữu hóa tài sản Nhà nước” của người tiền nhiệm. Bằng chứng là Abramovich đã bán Sibneft cho Gazprom năm 2005 hay việc làm thống đốc khu tự trị Chukotka từ năm 2002 tới 2008, đồng thời là Chủ tịch của Quốc hội khu vực, đại diện cho Đảng Nước Nga thống nhất của ông Putin.
Nhiều nhà phân tích tại Nga cho rằng, khi Tổng thống Nga đã ký sắc lệnh trừng phạt TNK, đương nhiên một doanh nhân thân Kremlin như ông chủ Chelsea phải chấp nhận hi sinh lợi ích tại Thổ, dù lợi ích đó có trị giá hàng tỉ USD...
