Tự truyện Ferguson: Leading - Cuộc chia tay khó khăn (Kỳ cuối)
Nếu không may ông bị xe bus cán…
Chia tay là một việc phức tạp, và rất khó để chia tay sao cho đúng. Có lẽ lần duy nhất mà một CLB hàng đầu trong làng bóng đá Anh trải qua quá trình chuyển tiếp thành công trên băng ghế huấn luyện là khi Bob Paisley thay thế Bill Shankly tại Liverpool. Paisley không gây ra quá nhiều xáo trộn trong đội ngũ nhân sự, hiểu rõ cách thức vận hành của hệ thống và dần dần bổ sung một số cầu thủ chất lượng vào đội hình. Kết quả là Liverpool đã giành thêm 3 chức VĐ châu Âu, vượt qua cả thành tích dưới thời Shankly.
Tại Man Utd thì mọi chuyện càng trở nên phức tạp vì tôi đã tại vị quá lâu và người kế nhiệm tôi chắc chắn sẽ phải chịu rất nhiều sức ép. Tôi không muốn tự đề cao bản thân mình, nhưng kể từ sau Thế chiến II thì không có một HLV nào dẫn dắt một đội bóng trong khoảng thời gian dài như tôi ở Man Utd. Sir Matt Busby chèo lái Man Utd (2 lần) trong tổng cộng 24 mùa giải, Bill Shankly huấn luyện Liverpool trong 15 mùa và Arsene Wenger đã ngồi ghế nóng ở Arsenal từ năm 1996.
Tôi chắc chắn rằng các CLB bóng đá có thể học hỏi được nhiều điều từ cách mà CEO của các doanh nghiệp lớn chọn lựa người kế nhiệm. Ví dụ, chưa bao giờ có ai hỏi tôi rằng: “Nếu không may ông bị xe bus cán, ai có thể thay thế ông” – một câu hỏi mà các vị CEO rất thường xuyên nhận được. Đó là một câu hỏi tốt, bởi nó khiến người ta phải quan tâm nhiều hơn đến công tác nhân sự, tuy nhiên tôi nghĩ rằng ngay cả khi Man Utd có đặt ra câu hỏi đó thì tình hình cũng không thay đổi là bao bởi chúng tôi có ít sự lựa chọn hơn nhiều so với một doanh nghiệp thông thường. Nếu tiêu chí để trở thành HLV trưởng của Man Utd là đã từng có kinh nghiệm huấn luyện một CLB ở Premier League trong vòng 5 năm gần nhất thì chúng tôi sẽ có khoảng 50 ứng viên, nếu tiêu chí là đã từng dẫn dắt một đội bóng nào đó kết thúc mùa giải trong Top 6 thì sẽ có 12 ứng viên, còn nếu bạn nâng tiêu chuẩn lên mức cao nhất – đã từng giành chức VĐ Premier League – thì chỉ có khoảng 3 người, vốn đều đang làm việc ở các CLB lớn.
Khan hiếm nhân lực
Tất nhiên chúng tôi cũng có thể tuyển dụng từ trong nội bộ, nhưng trong suốt quãng thời gian mà tôi làm việc ở Man Utd thì Carlos Queiroz là trợ lý duy nhất thực sự đạt tiêu chuẩn để trở thành HLV trưởng. Đáng tiếc là ông ấy đã tự ném đi cơ hội của mình khi rời Man Utd tới hai lần – một lần để dẫn dắt Real Madrid và sau đó là để huấn luyện ĐTQG BĐN.
Tôi cũng thích những HLV có sự nghiệp thi đấu thành công khi còn là cầu thủ, bởi họ sẽ có nhiều kinh nghiệm và có uy tín lớn hơn đối với các học trò. Vì thế nên tôi vẫn luôn luôn động viên những cầu thủ như Ryan Giggs, Gary Neville, Darren Fletcher, Nicky Butt, Dwight Yorke hay Andy Cole dành thời gian nghiên cứu kiến thức huấn luyện, nhưng sẽ là không thực tế nếu kỳ vọng họ cất đôi giày thi đấu và ngay lập tức bước lên băng ghế huấn luyện. Man Utd từng làm điều đó một lần trước đây, khi bổ nhiệm Wilf McGuinness thay thế Matt Busby vào năm 1969. Đó là một thảm họa thực sự.
Về lâu dài thì Ryan Giggs sẽ là một HLV vĩ đại. Cậu ấy am hiểu về bóng đá cũng như Man Utd đến từng chân tơ kẽ tóc, rất nhạy bén và có uy tín lớn. Nếu như Ryan giải nghệ vào năm 35 tuổi, thay vì 40, thì rất có thể cậu ấy sẽ trở thành trợ lý của tôi trong 5 năm cuối cùng tôi dẫn dắt Man Utd, bên cạnh Mick Phelan, và sẽ có nhiều cơ hội để học hỏi. Nhưng tôi không thể nào đề nghị Ryan, hoặc bất kỳ cầu thủ nào khác, xem xét việc treo giày để trở thành một HLV khi mà cậu ấy vẫn còn đủ sức để thi đấu. Một cầu thủ cần phải cố gắng thi đấu hết mức, đến khi nào họ còn có thể. Bây giờ thì tôi hy vọng rằng Louis Van Gaal sẽ ở lại đây thêm một thời gian dài và, với Ryan Giggs ở bên cạnh ông ấy, Man Utd đang tràn đầy hy vọng có được một sự chuyển giao êm đẹp.
Cú sốc bất ngờ
Chúng tôi cũng theo dõi những gì đang diễn ra với các HLV khác. Tôi từng dùng bữa tối với Pep Guardiola tại New York vào năm 2012, nhưng tôi không thể đưa ra lời đề nghị nào cho anh ấy bởi tại thời điểm đó thì giải nghệ là điều không nằm trong kế hoạch của tôi. Nếu như Bridget Robinson, chị em sinh đôi của Cathy, không qua đời vào tháng 10/2012 thì tôi sẽ vẫn tiếp tục dẫn dắt Man Utd. Tôi thực sự muốn giành thêm một danh hiệu Champions League nữa (điều khiến tôi cảm thấy đau đớn nhất là sau chừng ấy năm tại vị, tôi chỉ nâng tổng số danh hiệu Champions League của Man Utd lên con số 3, nghĩa là và vẫn thua kém Liverpool) và tôi vẫn đang chuẩn bị cho tương lai.
Khi tôi gặp mặt Robin Van Persie trong quá trình ký hợp đồng với cậu ta từ Arsenal, một trong số những câu hỏi của Robin là: “Ông sẽ ở đây thêm bao lâu nữa?”. Tôi đã nói với cậu ta sự thực, rằng tôi chưa có kế hoạch nghỉ hưu. Chúng tôi đã gia hạn hợp đồng với một số trụ cột, đã chiêu mộ những tài năng trẻ như Powell (18 tuổi), Henriquez (18) hay Zaha (20) và tôi thậm chí đã nghĩ đến những mục tiêu cho kỳ chuyển nhượng kế tiếp. Nhưng cái chết đột ngột của Bridget đã làm thay đổi tất cả. Bridget không chỉ là chị em ruột mà còn là người bạn thân nhất của Cathy, và tôi chợt nhận ra là sau chừng ấy năm Cathy hy sinh cho tôi thì bây giờ là lúc tôi dành sự quan tâm đến bà ấy.
Khi đời không như là mơ
Trở lại với câu chuyện, tôi rất ngưỡng mộ Pep và dù chưa thể hứa hẹn với anh ấy điều gì thì tôi vẫn đề nghị Pep hãy gọi điện cho tôi trước khi đồng ý gia nhập một CLB nào khác, nhưng cuối cùng thì Pep không làm vậy và đã chuyển đến Bayern Munich vào tháng 7/2013. Cuộc đời đôi khi không diễn ra như đúng ý bạn muốn và khi Man Utd bắt đầu khởi động quá trình tìm kiếm người kế nhiệm tôi thì chúng tôi phát hiện ra rằng những ứng viên sáng giá nhất – Jose Mourinho, Carlo Ancelotti, Juergen Klopp – đều đã có kế hoạch của riêng họ.
Hiển nhiên là chúng tôi cũng có thể đặt niềm tin vào một HLV trẻ và chưa khẳng định được mình ở đấu trường đỉnh cao, nhưng cuối cùng thì chúng tôi đã chọn David Moyes. Có vẻ người ta đã quên mất rằng Moyes từng gặt hái được không ít thành công ở Everton bất chấp hàng loạt khó khăn nghiêm trọng về tài chính. Nhưng đáng buồn là mọi thứ đã không diễn ra như những gì mà David và chúng tôi mong đợi. Thành tích của Man Utd là rất đáng thất vọng và lẽ ra David nên giữ lại Mick Phelan, người sẽ giới thiệu những giá trị truyền thống của Man Utd tới anh ấy.
Tôi đủ gần gũi với gia đình Glazer để biết rằng sa thải David là điều cuối cùng mà họ muốn làm. Khi CLB quyết định chia tay David, đã có một số người muốn tôi trở lại bên đường pitch, nhưng tôi không hề cảm thấy bị cám dỗ dù chỉ là một giây. Thời đại của tôi đã qua rồi.
Quang Hải
Carlos Queiroz là trợ lý duy nhất thực sự đạt tiêu chuẩn để trở thành HLV trưởng. Đáng tiếc là ông ấy đã tự ném đi cơ hội của mình khi rời United tới hai lần”.
Nếu như Ryan giải nghệ vào năm 35 tuổi, thay vì 40, thì rất có thể cậu ấy sẽ trở thành trợ lý của tôi trong 5 năm cuối cùng tôi dẫn dắt United, bên cạnh Mick Phelan, và sẽ có nhiều cơ hội để học hỏi”.
Khi CLB quyết định sa thải David (Moyes), đã có một số người muốn tôi trở lại bên đường pitch, nhưng tôi không hề cảm thấy bị cám dỗ dù chỉ là một giây. Thời đại của tôi đã qua rồi”.
