Peter Norman: Người hùng của “Sức mạnh đen”

Bức ảnh nổi tiếng đã đi vào lịch sử thể thao thế giới được chụp trong lễ trao huy chương nội dung 200 mét tại Thế vận hội mùa hè ở Mexico năm 1968. Hai vận động viên điền kinh của Mỹ Tommie Smith và John Carlos đã giơ nắm tay đeo găng tay đen khi bài quốc ca Mỹ “The Star-Spangled Banner” ngân vang. Họ muốn khẳng định với cả thế giới rằng người da màu cũng có quyền con người, trong năm mà hai nhân vật da màu nổi tiếng là Martin Luther King và Bobby Kennedy qua đời.

Lịch sử dường như chỉ nhắc tới Smith và Carlos mà quên đi một chi tiết, đó là người đàn ông da trắng đứng ở bục dành cho vận động viên đoạt huy chương bạc. Cũng có nhiều người từng nghĩ rằng khuôn mặt ít cảm xúc của người đàn ông ấy như bày tỏ sự phản đối dành cho những người đồng nghiệp. Vì dù sao, lợi dụng một sự kiện thể thao tầm cỡ thế giới để phát đi thông điệp về nhân quyền cũng không phải là điều được phép. Nhưng tất cả đã sai. Người đàn ông da trắng đó mới xứng đáng là một người hùng.

Ông tên là Peter Norman, một vận động viên điền kinh đến từ Australia, người đã giành huy chương bạc Olympic Mexico 1968 ở nội dung 200m với thành tích 20 giây 06. Và đến bây giờ đã 47 năm, đó vẫn là kỷ lục quốc gia tại xứ sở kangaroo mà chưa có ai phá vỡ.

Chàng trai năm ấy chỉ cao 1m78, nghĩa là thấp hơn nhiều so với Smith (1m91) và Carlos (1m93), nhưng lại là người phá vỡ được sự độc tôn của người Mỹ ở nội dung 200 mét. Và suýt chút nữa đã lập nên kỳ tích nếu vượt qua Smith ở những mét cuối cùng. Nhưng Norman vẫn là người hùng. Chính ông đã đưa cho Smith và Carlos chiếc găng tay màu đen còn lại khi họ thực tế chỉ chuẩn bị có một cái phòng khi một người giành huy chương. Norman không giơ tay với biểu tượng “Black Power” nhưng ông quyết định đứng ở đó để chứng kiến giây phút lịch sử mà những người đồng nghiệp đã liều lĩnh thực hiện.

Norman đến từ một đất nước cũng bị bao phủ bởi chế độ “apartheid” vào thời điểm ấy. Và sự ủng hộ của Norman với những người bạn da màu đã khiến cuộc sống sau này của ông trở nên khốn đốn, cũng giống như Smith và Carlos, những người bị trục xuất khỏi làng Olympic sau đó và luôn bị đe dọa đến tính mạng sau này.

4 năm sau tại Olympic Munich 1972, Norman không còn được nằm trong đội tuyển điền kinh Australia dù 13 lần vượt qua vòng loại 200m và 5 lần tại vòng loại 100m. Peter Norman qua đời vào tháng 10/2006 sau một cơn đau tim. Tommie Smith và John Carlos đã từ nước Mỹ tới tận Melbourne để khênh quan tài của người bạn về nơi an nghỉ cuối cùng.

ANH KHANG

Peter Norman (15/6/1942 – 3/10/2006) là kỷ lục gia ở nội dung 200 mét của Australian Open với thành tích 20 giây 06 lập được tại Olympic Mexico 1968. Ông là người phản đối mạnh mẽ sự phân biệt chủng tộc trong thể thao và đã quyết định cùng đứng trên bục nhận giải với Tommie Smith và John Carlos để bày tỏ sự ủng hộ của mình.