Chuyện trọng tài Việt Nam: "Khi phán xét người khác luôn là cực vui"
Trọng tài Việt Nam một lần nữa lại đang trong “tâm bão”. 4 ngày qua, trọng tài là từ khóa tràn ngập các mặt báo thay cho những phân tích chuyên môn như việc Hà Nội FC có đang thống trị V.League?
"Các trọng tài không phải là robot; quy luật về sự trung bình cho bạn biết rằng thỉnh thoảng họ cũng sai lầm", một trích đoạn trong cuốn tự truyện "Tôi tư duy, là tôi chơi bóng" của danh thủ Italia, Andrea Pirlo.
Anh tiếp tục: "Tôi cũng chưa bao giờ hiểu được là làm sao mà các trọng tài biên có thể nhìn quả bóng bị đá và ngay cùng lúc đó lại đánh giá được rằng cầu thủ nhận bóng có thẳng hàng với những cầu thủ khác hay không". Pirlo kết luận: "Một con quái vật bốn mắt cũng chẳng làm được thế".
Trọng tài Nguyễn Văn Kiên là nhân vật chính của cuối tuần trước và những ngày đầu tuần này. Quyết định thổi phạt đền HAGL để lại những dư âm chưa có hồi kết. Đại diện CLB HAGL, và hàng nghìn cổ động viên (ở sân hay thông qua các bình luận trên mạng xã hội) đồng loạt chỉ trích với chung một kết luận: "trọng tài Kiên đã sai. Ông ta tưởng tượng nên một quả phạt đền".
Tất cả dễ dàng lên án, kết tội một trọng tài ngay kể cả khi xem đi xem lại góc quay trên truyền hình những người làm chuyên môn cũng chưa thể khẳng định pha bóng đó đúng hay sai. Trưởng Ban trọng tài VFF, ông Nguyễn Văn Mùi thì lên tiếng: "Chúng tôi cần xem lại tình huống đó ở nhiều góc quay khác nhau nữa trước khi đưa ra kết luận cuối cùng".
Phát biểu của ông Mùi không khiến đám đông thỏa mãn. Còn chuyện một pha bóng nhưng với hai góc quay có thể cho ra những kết quả khác nhau đó là thực tế, là chuyện có thật trong bóng đá.
Video: Tình huống thổi phạt đền gây tranh cãi của trọng tài Nguyễn Văn Kiên. Nguồn: VTV6.
Đầu năm 2017, trận đấu bóng đá 7 người giữa EOC và Bắc Giang tại Giải bóng đá Mikado Hanoi Champions League xuất hiện một tranh cãi lớn về bàn thắng của EOC. Do lưới cầu môn bị rách nên không thể giữ lại bóng. Ở một góc quay của khán giả, bóng được chưa đi vào cầu môn nhưng ở góc quay của Ban tổ chức, mọi thứ lại quay ngoắt 180 độ.
Hay mới đây, tình huống cầu thủ Hải Huy va chạm khiến Trùm Tỉnh của Sanna Khánh Hòa BVN rạn xương sườn. Góc quay truyền hình chưa rõ ràng nhưng ở góc quay sau cầu môn lại cho thấy Hải Huy đã chậm hơn đối phương dẫn đến phạm lỗi. Suy nghĩ một cách logic, Trùm Tỉnh không thể tự nhiên bị rạn xương sườn.
Video: Bàn thắng gây tranh cãi ở giải phủi ở góc quay của khán giả.
Một vài dẫn chứng để trở lại câu chuyện của trọng tài Kiên. Đây không phải lần đầu tiên phía HAGL có phản ứng với các trọng tài. Bầu Đức rất quyết liệt và tuyên bố "cần treo còi trọng tài Kiên vĩnh viễn".
Đó là trong bối cảnh HAGL bất lợi. Còn khi có lợi thì sao? Một năm trước, Châu Ngọc Quang ghi bàn thắng duy nhất trong trận đấu với Quảng Nam ở tư thế việt vị tại vòng 11 V.League 2017. Đến vòng 13, Ngọc Quang ấn định chiến thắng 2-0 cho HAGL trước Than Quảng Ninh nếu nhìn góc máy truyền hình cũng trong tư thế việt vị.
Trợ lý trọng tài Phan Việt Thái và trọng tài Hoàng Phạm Công Khanh là những người lĩnh án phạt. Thế nhưng, không biết còn nhớ hay đã quên, bầu Đức khi ấy hoàn toàn im lặng.
Trọng tài Việt Nam với mức lương 6 triệu đồng/trận (trọng tài chính), 4 triệu đồng/trợ lý trọng tài, cùng mức phụ cấp 1 triệu đồng/trận (trọng tài chính), 700.000 đồng/trận (trợ lý trọng tài) giúp họ cải thiện đáng kể thu nhập.
Với trung bình thu nhập từ 19 triệu đồng/tháng – 25 triệu đồng/tháng (nếu làm nhiệm vụ đủ các trận trong tháng), một mức thu nhập khá cao so với mặt bằng chung ở Việt Nam. Nhiều trọng tài còn làm cả những nghề khác, như cựu trọng tài Võ Minh Trí làm giáo viên thể dục, mức lương cũng chưa thể sánh bằng tiền từ làm trọng tài.
Sau quãng thời gian đầu khá yên ả, trọng tài vẫn bị coi là quả bom nổ chậm. Chỉ cần một quyết định bị cho là sai lầm, vị trọng tài ấy lập tức bị vùi dập, chửi bới, thóa mạ bởi cộng đồng mạng hay nhận sức ép "treo còi" từ những vị có quyền lực khác trong bóng đá.
Một mức thu nhập ổn định giúp cải thiện đời sống của các trọng tài nhưng đổi lại họ nhận lấy những áp lực đè nặng về mặt tinh thần. Không chỉ ở Việt Nam, trên thế giới, trọng tài vẫn được coi là một nghề nguy hiểm. Dĩ nhiên, nếu trọng tài sai sót liên tục thì những biện pháp xử phạt, kỷ luật vẫn cần được áp dụng.
V.League hiện tại vẫn đang tồn tại thực trạng nhận xét về trọng tài thay vì nhìn thẳng vào thiếu sót của đội bóng. Có lẽ, đã đến lúc như trong tự truủa của Pirlo viết, rằng "các cầu thủ nên nhớ những đường chuyền mà họ chuyền sai; các HLV thì phải nhớ cách sắp xếp đội hình mà họ đã nhầm. Các vị giám đốc thì nên ghi nhớ những bản hợp đồng tồi tệ mà họ đã ký, các fan thì phải nhớ một số bài mà họ đã hát,...".
Và xin trích dẫn thêm một câu đầy tâm đắc trong cuốn tự truyện của Pirlo thay cho lời kết thúc: "Phán xét người khác luôn là cực vui. Nhìn vào nội tâm mình thì hơi khó hơn một chút".
