HLV Lê Thị Bằng: Vì sao kỹ thuật thở đúng lại rất quan trọng trong Boxing?

Trong đó, một trong những khía cạnh đáng chú ý nhất của kỹ thuật Boxing là làm thế nào để duy trì và điều chỉnh nhịp thở.

"Thở trong thi đấu rất quan trọng," HLV Lê Thị Bằng cho biết. "Thường lúc tập luyện, các võ sĩ đã phải tập thở theo đúng cách, tức là sẽ hít bằng mũi và thở ra bằng miệng để hấp thụ oxy một cách hiệu quả. Nhưng kể cả khi đã có hiểu biết, vẫn có rất nhiều vận động viên có thói quen nín thở khi ra đòn."

"Nín thở làm đòn đấm có vẻ mạnh hơn, nhưng lại làm cho hơi thở bị ngắt quãng, dẫn đến tình trạng bị thở gấp ngay sau đó. Lâu dần, thành ra bị mất hơi, mà mất hơi dẫn tới thể lực xuống một cách vô cùng rõ ràng."

Vậy cụ thể thì đâu là những lý do tại sao kỹ thuật thở đúng lại quan trọng trong Boxing đến thế?

Để duy trì và điều chỉnh nhịp thở, võ sĩ cần rèn phản xạ ngay từ khi tập luyện

Thở đúng giúp tiết kiệm thể lực

Một trong những vấn đề vẫn làm khó cả võ sĩ mới bắt đầu lẫn võ sĩ chuyên nghiệp là chuyện tối ưu hóa việc phân bổ thể lực giữa các hiệp. 

Mỗi cú đấm, mỗi chuyển động, mỗi cơ hội tấn công đều đòi hỏi thể năng nhất định để thực hiện. Kể cả sau khi đã đầu tư tính toán điểm rơi phong độ đạt đến mức cao nhất, thể lực của một võ sĩ cũng chỉ có hạn mà thôi. Một khi thể lực đã cạn kiệt, rất khó để võ sĩ có cơ hội hồi sức.

Cùng với việc duy trì tâm lý vững vàng khi thi đấu và không phí phạm thể lực cho những đòn ‘đấm gió’, thở đúng cách đảm bảo rằng võ sĩ đang sử dụng ít năng lượng cần thiết nhất trong khi vẫn thực hiện các kỹ thuật Boxing hiệu quả. 

Càng ở những hiệp sau, hiệu quả của bài toán tiết kiệm thể lực càng được thể hiện rõ ràng hơn, khi ta còn thể lực để áp đảo một đối thủ đã kiệt sức.

Thở đúng giúp võ sĩ chuyển động linh hoạt hơn

So với nhiều môn thể thao khác, yêu cầu về thể lực của Boxing khá cao. Võ sĩ cần liên tục có những chuyển động cơ thể để di chuyển, lách né và ra đòn. Những chuyển động này tiêu hao lượng lớn oxy từ việc thở, và nếu oxy không được điều hòa hợp lý trong cơ thể, điều này sẽ dẫn đến tình trạng mệt mỏi, thở gấp, tăng nhịp tim và tụt sức.

Hãy tưởng tượng bạn đang cố gắng di chuyển dưới đáy đại dương, với cơ bắp bị đè nặng bởi áp suất của nước biển. Đây là cảm giác của bạn khi bạn không tập thở đúng cách và cơ bắp của bạn không nhận đủ oxy.

So với nhiều môn thể thao khác, yêu cầu về thể lực của Boxing khá cao

Hít thở cung cấp năng lượng cho tất cả các chuyển động. Chuyển động chậm và đều sẽ cần hơi thở chậm. Chuyển động nhanh và các đòn tấn công mạnh cần hơi thở nhanh và mạnh. Nói một cách khác, hành động và nhịp hít thở phải thay đổi liên tục và đồng bộ trong trận đấu. Nhờ thế, võ sĩ sẽ chuyển động linh hoạt và mượt mà hơn.

"Khi di chuyển thì nên hít thở đều theo nhịp di chuyển, xác định tấn công thì hít sâu bằng mũi, khi tấn công sẽ thở ra và tiếp tục hít thở," HLV Lê Thị Bằng chia sẻ. "Thời điểm kết thúc đợt tấn công, hãy hít thở đều, đồng thời di chuyển. Thời điểm vừa kết thúc hiệp đấu thì nên hít thật sâu bằng mũi 2 giây rồi thở ra thật chậm bằng miệng 5 giây. Làm liên tục như vậy 3 lần, sau đó thở bình thường. Trong thời gian thở, cần chú ý nghe chỉ đạo của Huấn luyện viên."

"Chuẩn bị bắt đầu vào hiệp đấu tiếp theo, cũng lại hít sâu lại bằng mũi 2 giây và thở ra bằng miệng 5 giây thêm 3 lần nữa. Như vậy chúng ta sẽ tiếp đủ lượng oxy vào phổi để tiếp tục chiến đấu."

"Lưu ý là việc hít thở này phải được rèn luyện hàng ngày ngay khi tập, có như vậy thì lên thi đấu mới thực hiện được, mới biến việc thở thành một phản xạ tự nhiên."

Thở đúng để tối đa hóa sức mạnh những cú ra đòn

Võ sĩ sẽ có một giai đoạn căng cơ, co rút bắp thịt tích lũy động năng trước khi tung đấm và một giai đoạn bung cú đấm, xả nhịp thở để ra đòn - nên nếu hít thở chậm đóng vai trò thả lỏng để điều phối sức trong cả hiệp đấu, thì thở ra với những nhịp nhanh là tiền đề cho các động tác mạnh như đấm, đỡ đòn, lướt, hay các bước di chuyển nhanh.

Nguyên tắc chung là các võ sĩ nên hít vào chậm và đều bằng mũi, và rồi thở ra với những nhịp nhanh, ngắn bằng miệng mỗi khi ra đòn. 

Với nhịp hít, hít vào bụng thay vì lồng ngực sẽ cho bạn lượng oxy lớn hơn đến các cơ và lực mạnh hơn khi thở ra. Với nhịp thở, thì các HLV thường khuyến cáo võ sĩ thở hắt ra miệng từng hơi nhỏ, để thở ra càng ít càng tốt. Việc thở hắt bằng hơi ngắn cho não bộ biết rằng chúng ta đang kiệt sức và cần kíp oxy, thúc đẩy quá trình đưa chất dinh dưỡng và oxy trở lại vào cơ bắp nhanh hơn. Để tránh xả nhịp thở quá nhanh, võ sĩ sẽ đóng hơi thở bằng cổ họng - môi, tạo ra tiếng rít ‘eesh’ mà ta vẫn thường bắt gặp trong các trận đấu.

"Lưu ý là việc hít thở này phải được rèn luyện hàng ngày ngay khi tập, có như vậy thì lên thi đấu mới thực hiện được, mới biến việc thở thành một phản xạ tự nhiên." - HLV Lê Thị Bằng

Còn nhiều điều để nói về kỹ thuật thở trong môn Boxing, nhưng chắc chắn việc tập luyện cách thở là điều mà mọi võ sĩ cần chú ý. Biết thở đúng cách, bạn sẽ tạo được nhịp đánh và thói quen cùng đồng hành với bản thân trong suốt thời gian thượng đài.