Từ nỗi đau hai thập kỷ “cúi đầu” trước người Thái của bóng chuyền nữ VN 

Kể từ tấm HCB SEA Games mang tính cột mốc năm 2001, bóng chuyền nữ Việt Nam chỉ mặc định nhắm đích tới sân chơi SEA Games, và chăm chăm bảo vệ vị trí thứ 2 sau Thái Lan. Đến giờ, qua 10 kỳ SEA Games, các chân dài Việt Nam đã trải qua kỷ lục đau buồn  toàn thua người Thái ở 9 trận chung kết, trong đó có 8 trận chung kết liên tiếp (2001- 2015).

Trong những thất bại theo cách không thể đỡ nổi ấy, Việt Nam chỉ “lấy” được của đối thủ được đúng 1 hiệp thắng ở chung kết SEA Games 2011.  Riêng SEA Games 2017, Ngọc Hoa cùng các đồng đội thậm còn lần đầu để thua Indonesia ngay từ bán kết, chứ không còn có cơ hội tái ngộ Thái Lan, để giữ được HCB.

Bóng chuyền nữ Thái Lan vẫn đang giữ vai trò ngôi Hậu của khu vực

Đáng kinh ngạc, qua hai thập kỷ, bóng chuyền nữ Việt Nam chưa từng xác lập một chiến lược hay mục tiêu để chí ít cũng quyết tâm bám đuổi, rồi song hành cùng người Thái tiến ra châu lục. Trên thực tế, những kết quả tốt tại đấu trường châu lục, rõ nhất với hạng 4 tại Cúp châu Á 2012, đã chứng rỏ rằng Việt Nam có thể thua Thái Lan tại SEA Games song vẫn hoàn toàn có thể có thứ hạng cao ở châu lục. Chưa kể, Việt Nam còn có những lợi thế riêng rõ ràng so với người Thái.

Như nhìn nhận của chính các chuyên gia người Thái,  ĐTQG Thái Lan từ nhiều năm nay, không có ngôi sao nào hơn được Ngọc Hoa hay kể cả Kim Huệ  của Việt Nam. Xét riêng về hình thể, đơn cử như nhiều cao trung bình, thậm chí họ còn kém 4-5cm. Độ tuổi của họ cũng cao hơn 3-4 tuổi.  Tuy nhiên,  tư duy SEA Games và nỗi ám ảnh Thái Lan nặng nề đến mức đã giống một “tiềm thức” của các HLV và cầu thủ. ĐTVN chỉ an phận ở SEA Games, và  hễ chạm trán người Thái luôn tự thua và thua thảm.

Đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam là đội bóng có chiều cao tiệm cận châu Á

Ngoài tư tưởng yếm thế là điểm yếu mang tính gốc rễ về đào tạo trẻ. Mảng trọng yếu này lâu nay bị phó mặc hoàn toàn cho các địa phương, đội bóng. Ngoại trừ một vài “lò” như Thông tin,  Long An và Ngân hàng Công thương Việt Nam chịu khó làm bài bản, các đội bóng khác đều bỏ qua khâu đào tạo trẻ, mà chỉ chú ý đến thành tích trước mắt, đặc biệt từ khi bóng chuyền cho thuê ngoại binh.  Trên một mặt bằng chung khan hiếm cầu thủ có chất lượng, ĐTQG cũng không thể mạnh. Chưa kể, mỗi tuyển thủ khi lên Tuyển lại theo một kiểu, khiến cho các HLV cũng không biết xoay sở thế nào.

Thực sự, ĐTVN mới chỉ là một tập hợp qua từng giải đấu chứ không có một nền tảng chung, với một lối chơi riêng của mình. ĐTQG bóng chuyền nữ chưa bao giờ biết đến việc tập huấn bài bản theo một chương trình thống nhất, cũng như có tuyến trẻ kế cận, ví như một lứa U.23. Chính xác, đây là “Đội tuyển năm một”, với kế hoạch và mục tiêu đúng nghĩa năm nào biết năm đấy. Đội hình, lối chơi gắn chặt với từng giải đấu trước mắt, xoay quanh 2 giải đấu: Giải nữ quốc tế VTV Cup và SEA Games.

Ngân hàng Công thương đang là một trong những lò đạo tạo trẻ có thương hiệu

Trong khi đó, để có đỉnh cao như ngày hôm nay,  bóng chuyền nữ Thái Lan đã trải qua tới 2 thập kỷ bền bỉ đào tạo trẻ, xây dựng giải VĐQG, ĐTQG các lứa tuổi với đầu tư lớn, khát vọng lớn. Điểm nhấn mang lại thành công của người Thái chính là hệ thống đào tạo quốc gia gồm 5 lứa tuổi, bắt đầu từ U.13 cho đến ĐTQG, theo một chương trình chung, dưới sự dẫn dắt của một đội ngũ HLV chuyên nghiệp hùng mạnh.

Các cầu thủ của họ liên tục được thi đấu cọ xát tại các giải đấu quốc tế đỉnh cao đủ loại, trong màu áo của ĐTQG và CLB. Mỗi năm có tới vài chục lượt tuyển thủ Thái được tạo điều kiện xuất ngoại đầu quân cho các CLB hàng đầu. Từ những năm 1990, họ đã chi ra khoản kinh phí lớn để thường xuyên đăng cai những cuộc đấu tầm cỡ châu lục, thế giới.

Các cô gái bóng chuyền nũ Việt Nam tại SEA Games 30

Vào sang năm, SEA Games 31  sẽ quay trờ lại Việt Nam. Và như một điệp khúc cũ mèm, ngay từ bây giờ, bóng chuyền nữ Việt Nam đã lại đặt ra mục tiêu lần thứ 10 giành tấm HCB, sau… Thái Lan.