Claudio Ranieri: Không đơn giản chỉ là… gã thợ hàn
Mùa giải 2009/2010, khi Inter Milan đoạt được cú ăn ba lịch sử dưới thời HLV Jose Mourinho, chẳng mấy ai biết rằng AS Roma của Ranieri mới chính là đội bóng giành nhiều điểm nhất tại Serie A. Trước thời điểm “gã thợ hàn” cập bến sân Olimpico, nếu như Giallorossi không để thua đáng tiếc trong hai trận mở màn thì có lẽ đội bóng thủ đô Italia đã trở thành những người đoạt Scudetto chứ không phải Inter.
Mùa giải 2013/2014, Ranieri tiếp tục đưa AS Monaco vươn đến ngôi Á quân Ligue 1, xếp sau đội vô địch Paris Saint-Germain, chỉ ngay trong mùa giải đầu tiên mà đại diện xứ sở Công quốc góp mặt ở giải đấu cao nhất nước Pháp (mùa trước vẫn còn chơi ở Ligue 2).
Thực tế cũng cho thấy, Ranieri chưa bao giờ được giới chuyên môn đánh giá cao trong suốt sự nghiệp cầm quân kéo dài hơn 30 năm của mình (từ năm 1986 đến bây giờ). Trải qua những năm tháng không mấy thành công cùng Chelsea đồng thời phải nói lời chia tay với sân Stamford Bridge vào năm 2004, nhà cầm quân người Ý đã dần dần được biết đến như một thương hiệu mang tính “chữa cháy” dành cho các CLB châu Âu, từ Valencia, Parma, Juventus, Roma, Inter, Monaco, ĐTQG Hy Lạp hay Leicester City vào thời điểm hiện tại.
Mặc dù vậy, trong một mùa giải mà đội bóng chủ sân King Power bất ngờ vươn lên trở thành ứng cử viên số một cho danh hiệu vô địch Premier League, đương nhiên cái tên Claudio Ranieri cũng nhận được sự quan tâm nhiều hơn từ phía giới mộ điệu. Thậm chí, không ít người còn cho rằng, đã đến lúc tất cả nên dẹp bỏ biệt danh “gã thợ hàn” vẫn luôn đeo bám vị chiến lược gia người Italia bấy lâu nay đồng thời tỏ ra tôn trọng hơn đối với những thành quả mà nhà cầm quân 64 tuổi đã làm được.
Đặt giả thiết rằng Leicester có thể giành được chiến thắng trước Arsenal vào cuối tuần này, một kịch bản không hề viển vông chút nào sau khi chúng ta chứng kiến những gì mà thầy trò Ranieri đã trình diễn trước Man City cách đây gần một tuần, khi ấy The Foxes chắc chắn sẽ tiến thêm một bước rất dài trên chặng đường theo đuổi ngai vàng Premier League.
Ngay cả trong trường hợp Leicester gặp thất bại đi chăng nữa thì cơ hội vô địch của đội bóng chủ sân King Power vẫn là hết sức sáng sủa. Trên thực tế, đối với một CLB thường xuyên phải vật lộn cùng cuộc chiến trụ hạng, việc có thể hoàn thành mùa giải 2015/2016 trong top 4 Premier League cũng được xem là một hành trình vô cùng kỳ diệu dành cho thầy trò HLV Ranieri rồi. Bản thân vị chiến lược gia người Ý, có thể không giành được những danh hiệu cao quý nhất. Thế nhưng, bất cứ đội bóng nào từng trải qua bàn tay dẫn dắt của “Gã thợ hàn” cũng đều trở nên tốt đẹp hơn so với thời điểm mà ông mới chuyển đến.
Nếu như Arsene Wenger từng khẳng định rằng tính nhất quán của một CLB sẽ là thử thách khó khăn nhất đối với mọi chiến lược gia trên thế giới, thì Ranieri đã chứng minh điều ngược lại. Chính khả năng thích nghi hoàn hảo đã giúp cho nhà cầm quân 64 tuổi có thể gây dựng thành công trong bất kỳ môi trường nào.
Từng làm việc dưới sự chỉ đạo của Ranieri tại Atletico Madrid vào năm 2000, cựu hậu vệ cánh trái ĐTQG Tây Ban Nha, Joan Capdevila đã nhận định: “Bóng đá luôn luôn phát triển và Ranieri cũng phát triển song song với nó. Ông ấy luôn nỗ lực để giúp cho đội bóng trở thành một tập thể thống nhất”. Ngay sau thời điểm Ranieri phải rời sân Vicente Calderon do bị ban lãnh đạo CLB sa thải vào năm 2000, đội bóng thủ đô Madrid đã chính thức xuống hạng. Cá nhân Capdevila cũng cảm thấy không mấy hài lòng về quyết định này: “Tôi nghĩ rằng đó là một sai lầm thực sự. Nếu như Ranieri còn hiện diện, có lẽ chúng tôi đã không rơi vào tình cảnh khó khăn đến vậy”.
Cần phải nhấn mạnh rằng, Claudio Ranieri không bao giờ áp đặt những gì thuộc về triết lý của mình lên các cầu thủ. Trong mọi tình huống, nhà cầm quân người Italia đều chủ động thích nghi với phong cách của toàn đội, trước khi đưa ra những giải pháp phù hợp nhất nhằm mục đích gắn kết đội bóng trở thành một khối thống nhất.
Tiền vệ Luis Milla, một cầu thủ từng làm việc với “Gã thợ hàn” trong nhiệm kỳ đầu tiên tại Valencia chia sẻ: “Ông ấy đã đặt chân đến Mestalla vào thời điểm mà chúng tôi đang gặp vô vàn khó khăn. Tuy nhiên, điều quan trọng là Ranieri sẵn sàng thay đổi để thích ứng với nền văn hóa bóng đá Tây Ban Nha thuần túy, ngay cả khi ông ấy là một chiến lược gia theo kiểu Italia truyền thống. Bản thân Ranieri cũng là một người hết sức thông minh, linh hoạt, gần gũi nhưng cũng tương đối nghiêm ngặt. Ông ấy luôn hiểu rõ các cầu thủ cũng như phong cách chơi bóng đặc thù của họ đồng thời sẵn sàng giúp đỡ toàn đội phát huy thế mạnh một cách trọn vẹn hơn. Đó là hình mẫu HLV luôn biết cách đề cao sự cân bằng cần thiết”.
Tại Leicester City, nhà cầm quân 64 tuổi từng nói với Riyad Mahrez rằng: “Tôi sẽ không bao giờ thay đổi phong cách của cậu”. Thay vì quá cố gắng gượng ép ngôi sao người Algeria phải chơi phòng ngự một cách thụ động, Ranieri sẵn sàng để Mahrez thi đấu tự do mỗi khi cầu thủ này được cầm bóng tấn công. Điều quan trọng là những tiền vệ chạy cánh trong sơ đồ 4-4-2 như Mahrez hay Marc Albrighton sẽ phải ý thức được nhiệm vụ duy trì cự ly đội hình ở những thời điểm mà Leicester không còn giữ bóng. Yếu tố linh hoạt nhưng đồng thời vẫn giữ được tính kết nối chặt chẽ giữa các mắt xích trong đội hình cũng chính là chìa khóa quan trọng nhất giúp cho đội bóng chủ sân King Power chơi phòng ngự cực kỳ ổn định kể từ đầu mùa đến giờ.
“Người đặc biệt” Jose Mourinho từng buông lời mỉa mai Ranieri bằng một nhận xét tương đối cay nghiệt: “Ông ấy không mang tâm lý của một người cần phải giành chiến thắng bằng mọi giá”, như thể phủ nhận toàn bộ những thành tích mà vị chiến lược gia người Ý đã làm được cho đến lúc này. Thế nhưng, thực tế lại chứng tỏ rằng “Gã thợ hàn” là một nhà cầm quân không bao giờ biết chấp nhận lùi bước trước bất kỳ thử thách nào trong cuộc đời.
Từng sẵn sàng tiếp quản một Juventus chỉ vừa mới “chân ướt chân ráo” trở lại Serie A sau vụ scandal Calciopoli đình đám, Ranieri đương nhiên phải là một người dũng cảm. Ở độ tuổi 63, sau khi bị LĐBĐ Hy Lạp sa thải, chẳng mấy ai tin rằng cựu chiến lược gia Chelsea sẵn sàng quay trở lại Premier League để đón nhận thử thách cùng Leicester, một đội bóng vốn thường xuyên đứng giữa lằn ranh trụ hạng và xuống hạng.
Rõ ràng, những khao khát chiến thắng của Claudio Ranieri là có thật, bất chấp rằng những hoài bão này đã phần nào bị che phủ bởi phong cách giản dị đến từ nhà cầm quân người Italia. Trong cuốn tự truyện mang tựa đề “Man Walking” được xuất bản vào năm 2004, đích thân Ranieri từng viết: “Tôi luôn muốn giành chiến thắng bằng mọi giá và sẵn sàng chấp nhận để cảm xúc chi phối hành động của mình”. Đánh giá ở một chừng mực nào đó thì những cách thức cũng như phương pháp huấn luyện của Ranieri là không thực sự ấn tượng, bởi nó hoàn toàn khác xa so với thứ “cá tính dị biệt” của Jose Mourinho hay sự khoa học mà Pep Guardiola thường xuyên thể hiện…
Mặc dù vậy, tất cả đều phải thừa nhận rằng “Gã thợ hàn” đã mang đến cho bóng đá một vẻ đẹp hoàn toàn đặc trưng, không hề cầu toàn, hoa mỹ nhưng vẫn hết sức đặc thù và hiệu quả, mà hình ảnh của Leicester City trong mùa giải năm nay chính là minh chứng tiêu biểu nhất.
Sẽ là rất ngọt ngào nếu như The Foxes bước lên ngai vàng Premier League 2015/2016. Tuy nhiên, ngay cả khi đội bóng chủ sân King Power không thể giành chức vô địch, thì HLV Ranieri vẫn hoàn toàn xứng đáng được tôn vinh như một vị chiến lược gia hàng đầu, thay vì phải khoác trên mình thương hiệu của một… chuyên gia xử lý các tình huống khẩn cấp.
