Leeds United: Chàng lãng tử một thời để nhớ
Nếu như không phải trải qua tấn bi kịch ở đầu giai đoạn thiên niên kỷ mới, chắc hẳn đến bây giờ Leeds United vẫn đang là một trong những đại diện ưu tú nhất của nền bóng đá xứ sở sương mù.
Cách đây đúng một thập kỷ rưỡi, giới mộ điệu từng chứng kiến một cái tên không mấy quen thuộc chễm chệ xếp trên cả những những “ông lớn” như Manchester United, Arsenal, Chelsea hay Liverpool, dẫn đầu bảng xếp hạng Premier League sau loạt trận Giáng sinh và đầu Năm mới 2002, đó chính là Leeds United.
Khoảng thời gian này, The Whites (biệt danh của Leeds) chính là đội bóng mang đến nhiều cảm xúc, thứ bóng đá đáng xem nhất cho người hâm mộ không chỉ ở nước Anh mà còn vượt ra ngoài biên giới quốc đảo này.
Tại sân Elland Road khi ấy, cuộc sống chỉ có thể được miêu tả bằng một từ duy nhất: tuyệt vời. Đó là thời điểm mà HLV David O’Leary đã sở hữu trong tay một đội hình trẻ trung nhưng tràn đầy nhiệt huyết, một tập thể vô cùng thú vị từng được ca ngợi là đội bóng của thiên niên kỷ mới.
Thậm chí, nhiều người còn tin rằng Leeds chính là đội bóng cuối cùng được xây dựng theo mô hình “cây nhà lá vườn” của bóng đá Anh và gặt hái thành công. Bởi sau giai đoạn này, phần lớn các CLB Premier League đều tập trung phát triển dựa trên nguồn lực từ những cầu thủ ngoại.
Ngày 1/1/2002, trong bầu không khí cổ vũ cuồng nhiệt đến từ hàng ngàn khán giả trên sân Elland Road, thầy trò David O’Leary đã đè bẹp West Ham - một trong những cái nôi đào tạo trẻ trứ danh khác ở Anh - với tỷ số chung cuộc 3-0 nhờ cú đúp của Mark Viduka cùng một pha lập công của Robbie Fowler.
Chiến thắng quan trọng ấy đưa đội bóng vùng Tây Yorkshire vươn lên vị trí dẫn đầu bảng xếp hạng, với 41 điểm/21 vòng. Khi đó, ĐKVĐ Man Utd của Sir Alex Ferguson chỉ có 39 điểm còn Arsenal cũng không có nhiều hơn thế.
Chỉ cần nhìn vào danh sách những cầu thủ xuất hiện trong trận thắng West Ham ngày hôm ấy, từ Jonathan Woodgate, Ian Harte, Alan Smith, Gary Kelly cho đến David Batty… không khó để nhận thấy rằng tất cả đều là những sản phẩm “ruột” của học viện Thorp Arch, lò đào tạo chính thức thuộc Leeds United. Đó là còn chưa kể đến những Paul Robinson, Stephen McPhail và Harpal Singh ngoài băng ghế dự bị.
Cần phải nhấn mạnh rằng, cũng mới chỉ chưa đầy một năm trước thôi, The White đã thực hiện chuyến phiêu lưu nổi tiếng nhất của mình tại đấu trường Champions League (mùa giải 2000/01), khi họ lọt vào tới tận bán kết giải đấu này.
Mặc dù phải chấp nhận dừng bước trước Valencia, một đại diện cực mạnh ở đấu trường châu Âu khi ấy với triết lý phòng ngự phản công lợi hại (lọt vào CK Champions League hai mùa liên tiếp), thế nhưng các cầu thủ Leeds vẫn trở thành người hùng trong mắt những người hâm mộ nước Anh, một đội bóng hoàn toàn xứng đáng nhận được lời ngợi ca mẫu mực dành cho phong cách chơi bóng bùng nổ và cống hiến.
Trải qua những thành công rực rỡ, mùa giải 2001/02 cũng nhanh chóng được kỳ vọng sẽ trở thành một năm tươi đẹp nữa đối với các CĐV vùng Tây Yorkshire. Trên thực tế, Leeds đã chơi cực hay trong suốt giai đoạn lượt đi khi chỉ để thua đúng 2 trận ở Premier League.
"Trong lịch sử Leeds từng 3 lần giành chức vô địch Anh, lần cuối là mùa 1991/92. Đó là mùa cuối cùng trước khi giải đấu cấp cao nhất xứ Sương mù chuyển sang kỷ nguyên Premier League".
Sở hữu một đội hình gần như “hoàn hảo” vào thời điểm bấy giờ, với thủ lĩnh Rio Ferdinand án ngữ nơi trung tâm hàng phòng ngự bên cạnh Woodgate, một chuyên gia chạy cánh trái Ian Harte với khả năng thực hiện những cú nã đại bác từ xa kinh điển.
Hai chân sút chủ lực luôn biết cách “dội bom” đều đặn là Viduka, Fowler, bên cạnh trái tim nóng của chàng trai trẻ ngổ ngáo Alan Smith, mũi khoan biên lợi hại Lee Bowyer và đặc biệt là thiên tài người Úc, Harry Kewell, một cầu thủ mà rất nhiều người sau này tin rằng chỉ có chấn thương mới đủ sức ngăn cản anh vươn đến danh hiệu xuất sắc nhất thế giới.
Khi đó, thật khó có thể tưởng tượng là thầy trò HLV O’Leary đã đánh mất tất cả trong giai đoạn lượt về. Nhưng đấy chính là kết cục đáng buồn nhất cho "chàng lãng tử" Leeds United.
Cuối mùa giải năm ấy, Leeds United tụt xuống vị trí thứ 5 trên bảng xếp hạng sau thành tích tệ hại nhất là chuỗi 7 trận liên tiếp không thắng, qua đó đánh mất suất tham dự Champions League.
Nhưng kinh khủng hơn cả, điểm khởi đầu cho tấn bi kịch của đội bóng vùng Yorkshire với việc phải xuống hạng vào năm 2004. Khoảng thời gian sau này, nguyên nhân chính được đưa ra nhằm lý giải về cuộc khủng hoảng tại sân Elland Road vẫn chủ yếu liên quan đến cựu Chủ tịch Peter Ridsdale.
Cụ thể, trong giai đoạn đầu thập niên 2000, ông này đã mạo hiểm chấp nhận vay tiền để đầu tư cho Leeds, từ những bản hợp đồng hào nhoáng như Ferdinand hay Fowler cho đến việc xây dựng một quỹ lương chạm ngưỡng… 20 triệu bảng/tháng, bất chấp hoàn cảnh CLB đang nợ chồng chất 78 triệu bảng.
Khi ấy, Ridsdale đã nhất mực tin rằng những nguồn doanh thu béo bở từ Champions League, đơn cử là tiền thưởng và bản quyền truyền hình sẽ sớm giúp Leeds vượt qua gánh nặng tài chính.
Thế nhưng, đây cuối cùng lại là một canh bạc, một quyết định hoàn toàn phụ thuộc vào những ngôi sao trẻ mặc dù tiềm năng nhưng cũng chẳng kém phần đỏng đảnh, thất thường trong đội hình CLB chủ sân Elland Road.
Mặt khác, cũng cần phải nói thêm rằng, hai trong số những cầu thủ hay nhất của Leeds ở giai đoạn bấy giờ là Woodgate và Lee Bowyer từng dính dáng đến một vụ ẩu đả tương đối phức tạp vào năm 2000, một sự cố gây ra thương tích đối với một học sinh tại hộp đêm. Vụ việc này thậm chí đã khiến cho họ thường xuyên phải làm việc ở Tòa án đến tận tháng Mười Hai năm 2001.
Cựu hậu vệ Ian Harte sau này đã chia sẻ: “Khi nhìn Lee Bowyer chơi bóng, các bạn sẽ thấy thứ bóng đá đậm chất Leeds United nhất. Nhưng rồi, việc bị mắc kẹt dài ngày trong phòng xử án đã khiến cậu ấy không thể tập trung vào bóng đá. Thực tế, Bowyer luôn có thừa sự xuất sắc nhưng thật đáng tiếc là cậu ấy đã không có đủ cơ hội để phát triển nó một cách tối đa”.
Mặc dù vậy, một trong những biến cố đáng kể nhất phải là việc HLV David O’Leary bất ngờ xuât bản cuốn sách “Leeds United on trial” (Xét xử Leeds United) vào ngày 3/1/2002. Nội dung cơ bản của “tác phẩm” này cũng liên quan rất nhiều đến vụ hầu tòa đình đám của hai cậu học trò Woodgate và Lee Bowyer từ trước đó.
Hệ quả, ngay lập tức, sau khi cuốn sách của O’Leary chính thức được công bố trên thị trường, nội bộ Leeds đã nhanh chóng rơi vào tình trạng hỗn loạn khủng khiếp. Cộng thêm những rắc rối liên quan đến tài chính vốn tiềm ẩn từ trước đó đã dẫn đến một cuộc suy thoái toàn diện của The White.
“Nếu được làm lại, tôi nghĩ rằng David O’Leary sẽ quyết định khác”, Ian Harte cho hay, “Đó không phải thời điểm thích hợp để đưa ra một cuốn sách như vậy”. Từ một đội bóng từng khao khát đỉnh cao châu Âu, Leeds United đã thực sự sụp đổ, ít nhất là về mặt tinh thần trước khi họ phải đón nhận những kết quả thảm hại ở Premier League trong giai đoạn hai mùa bóng 2001/02.
“Chúng tôi từng là một tập thể mạnh và đoàn kết cho đến khi đồng tiền khiến cho suy nghĩ của mọi người thay đổi. Sự khác biệt về thu nhập giữa các cầu thủ đã tạo nên sự nhận thức không mấy tích cực trong phòng thay đồ. Chẳng ai muốn mình phải chịu phần thiệt hơn, đó chính là nguyên nhân dẫn đến sự rạn nứt trong các mối quan hệ. Khi đã không còn sẵn sàng chơi bóng bên cạnh nhau theo một cách tự nhiên nhất, sự tan vỡ cũng là điều hoàn toàn dễ hiểu”, trong một bài trả lời phỏng vấn rất lâu sau này, Ian Harte bày tỏ sự tiếc nuối về thời kỳ hoàng kim của đội bóng chủ sân Elland Road.
Việc không giành được suất dự Champions League vào cuối mùa 2001/02 đã khiến Leeds United rơi vào tình trạng khủng hoảng tài chính trầm trọng. Canh bạc của Chủ tịch Ridsdale hoàn toàn thất bại.
Chẳng còn giải pháp nào khác, ban lãnh đạo CLB vùng Tây Yorkshire buộc phải bán đi những ngôi sao để cân bằng quỹ lương, đầu tiên là Ferdinand (sang M.U), cho đến Robbie Fowler (sang Man City), Woodgate (sang Newcastle), Robbie Keane (sang Tottenham) rồi sau này là Mark Viduka (sang Middlesbrough), Harry Kewell (sang Liverpool), Alan Smith (sang M.U)…
Leeds đã buộc phải bán đi tất cả máu thịt, thậm chí cả linh hồn, điều quý giá nhất, trong cơn khủng hoảng tài chính tồi tệ.
Mùa Hè năm 2004, sau hai mùa giải liên tiếp “sống mòn” tại Premier League, Leeds United đã chính thức xuống hạng, kết thúc một chu kỳ hoàng kim ngắn ngủi trong khoảng thời gian đầu thiên niên kỷ mới, kết thúc những ước mơ đã không bao giờ thành hiện thực.
Cho đến tận bây giờ, khi mà thế giới bóng đá đã đổi thay quá nhiều và yếu tố tiền bạc, lương thưởng của cầu thủ ngày càng thực dụng hơn, không ít người hoài niệm vẫn còn tin rằng Leeds United chính là đại diện từng mang đến thứ bóng đá “kiểu Anh” điển hình, phóng khoáng, cống hiến và lãng mạn nhất.
Và nếu điều gì có thể dựa vào an ủi, có chăng, đấy chính là cái kết dang dở trên hành trình đi tìm vinh quang của chàng lãng tử vùng West Yorkshire bởi nó sẽ mãi là điều khiến NHM nhớ, tiếc nuối và yêu mến về một Leeds United.
