Sự tụt hậu của TTVN so với Thái Lan: Bài toán 750 & 2.500 tỷ đồng
Đầu tư cứng chưa bằng 1/3
Theo dự toán chi ngân sách Nhà nước năm 2015 của Bộ Tài chính, ngành TTVN sẽ nhận được 750 tỷ đồng kinh phí sự nghiệp. Trong khi đó, khoản tương ứng của Thái Lan lên tới 4 tỷ bath, khoảng gần 2.500 tỷ đồng. So sánh đơn giản, mức đầu tư của TTVN chưa bằng 1/3 của người Thái. Và nếu nhìn ngay vào sự chênh lệch “khủng” đó trong cả một quá trình dài mới thấy, mục tiêu bám đuổi họ trong tương lai là rất khó, chứ chưa nói mốc năm 2010 hay năm 2015 như lãnh đạo ngành thể thao từng đặt ra cách đây 10 năm.
Dù năm nào cũng ưu tiên tối đa cho mảng thành tích cao, với tỷ lệ chiếm tới 70% kinh phí song rõ ràng số tiền vẫn vô cùng hạn hẹp. Nó vẫn chỉ đáp ứng 60% nhu cầu thực tế của việc đào tạo, tập huấn thi đấu thuộc diện trung bình của khu vực Đông Nam Á. Càng đáng nói hơn vì sau SEA Games 2003, TTVN cũng không còn có một chương trình mang tính mục tiêu quốc gia với nguồn kinh phí riêng 150 tỷ đồng như khoảng thời gian trước đó.
Cụ thể nhất trong việc chuẩn bị trực tiếp SEA Games, nếu Việt Nam cao nhất cũng chỉ có khoảng 100-120 tỷ đồng cho cả một chiến dịch, riêng khoản mà người Thái rót cho đào tạo tập huấn của VĐV, cũng đã 180-200 tỷ đồng.
Kế hoạch Olympic “khủng” của Liên đoàn Taekwondo Thái
Trong bối cảnh hiện tại, khả năng ngành thể thao có thể được tăng kinh phí sự nghiệp “cứng” hàng năm gần như không thể, nếu không muốn nói là còn giảm. Theo thống kê, ngoại trừ năm đăng cai SEA Games 2003, định mức dành cho thể thao chưa bao giờ vượt quá 0,8% tổng chi ngân sách.
Thực ra, với thể thao Thái Lan, mức 2.500 tỷ đồng mỗi năm mới chỉ phản ánh một phần sự đảm bảo ở mức dồi dào và chủ động, gắn với hiệu quả xã hội hóa tuyệt vời, trên tất cả các mặt. Riêng mảng thành tích cao, không phải nhà nước mà chính các tổ chức xã hội – nghề nghiệp, được hậu thuẫn bởi các doanh nhân giàu có, doanh nghiệp hùng mạnh mới “làm chủ” các hoạt động của từng môn. Từ bóng đá, bóng chuyền, cầu mây, boxing, cho đến điền kinh, bơi, hay taekwondo…
Không khỏi sốc khi nhìn vào kế hoạch hướng tới Olympic 2016 rất “khủng” mà Liên đoàn Taekwondo Thái Lan đặt ra. Rõ nhất về kinh phí, họ đã có một khoản 20 triệu bath (khoảng 13 tỷ đồng) mỗi năm dành cho việc thuê chuyên gia ngoại, tập huấn thi đấu, bên cạnh khoản hỗ trợ của nhà nước. Nhờ thế, ĐTQG Thái mới được dẫn dắt bởi 4 chuyên gia hàng đầu của Hàn Quốc, được đáp ứng cao nhất mọi nhu cầu về tập luyện, thi đấu, trang thiết bị, dinh dưỡng, thuốc men… Ngay từ bây giờ, riêng taekwondo Thái Lan đã “treo” thưởng cho 1 tấm HCĐ Olympic 2 triệu bath, (khoảng 1,3 tỷ đồng).
Còn taekwondo Việt Nam vẫn trông chờ cả vào nguồn chưa tới 100.000 USD mỗi năm của ngành thể thao, trong khi Liên đoàn không có gì. Thậm chí, Liên đoàn Taewondo Việt Nam nghèo khó và thụ động đến mức không lo nổi khoản 100.000 USD lệ phí, bị quốc tế cực chẳng đã phải tước quyền đăng cai giải VĐTG.
Cùng với việc phải đổi mới quyết liệt cách nghĩ cách làm, rõ ràng để có thể bám đuổi người Thái, chứ chưa nói vượt qua, TTVN phải có bước đột phá về xã hội hóa.
Hà Thảo
Trong số hơn 20 Liên đoàn – Hiệp hội thể thao QG của Việt Nam mới duy nhất VFF có đủ điều kiện, nguồn lực (rõ nhất là về kinh phí) để có thể đảm trách một phần việc đào tạo, tập huấn VĐV cấp độ ĐTQG. Hàng năm, nhà nước vẫn phải rót không dưới 20 tỷ đồng cho mảng quan trọng hàng đầu này của BĐVN.
“Tôi cho rằng TTVN chưa có gì so được với Thái Lan cả, nếu không muốn nói đều kém xa, có thể định lượng bằng khoảng cách hàng thập kỷ. Tuy nhiên, câu chuyện bám đuổi người Thái phải đặt ra, như một đích nhắm để học hỏi, phấn đấu cho phát triển, và thực sự chúng ta hoàn toàn có những mặt, mũi, cụ thể hơn là môn ngang bằng thậm chí vượt họ, đơn cử như môn bơi đã vượt. Riêng mảng thành tích cao, thời gian qua, chúng ta đang đi đúng hướng để tạo ra những chuyển biến rõ rệt. Theo tôi, ngành thể thao cần phải tiếp tục ưu tiên tập trung đầu tư mạnh mẽ cho các môn Olympic phù hợp, có thế mạnh. Với các môn bóng, vốn đòi hỏi kinh phí lớn, chỉ có thể phát triển qua việc thúc đẩy xã hội hóa. Chúng ta cũng phải cố gắng tham mưu, vận động để có được một số chương trình mang tính mục tiêu cho thể thao, ví như một chương trình đầu tư cho các VĐV trẻ”. – Nguyễn Hồng Minh (Nguyên Vụ trưởng Vụ Thể thao Thành tích cao, Trưởng đoàn TTVN).
