Maria Lorena Ramirez, 22 tuổi, nhà vô địch giải chạy Ultra Trail Cerro Rojo cự ly 50km ở Puebla, miền Trung Mexico đang gây sốt cộng đồng chạy bộ thế giới. 

Sẽ không có gì đáng nói nếu như vẻ bề ngoài của cô gái trẻ này giống như bao runner bình thường khác. Maria gây ấn tượng bởi cô tham gia giải chạy địa hình cự ly siêu dài mà không dùng bất kỳ phụ kiện nào liên quan đến chạy bộ.

Nhìn bề ngoài, nếu không chú ý đến chiếc Bib đeo phía trước, khó ai hình dung đây là một cao thủ chạy bộ đường dài. Maria chạy mà như...đi chơi. Cô mặc chiếc váy màu xanh, quàng cổ một chiếc khăn màu cam, đội chiếc mũ trắng, vượt qua 500 đối thủ và hoàn thành 50km sau 7 giờ 3 phút bằng đôi sandal rất đỗi tầm thường. Đặc biệt hơn nữa, đôi dép này là sản phẩm tái chế từ lốp xe bỏ đi.

Đối với các runner, ở mỗi cuộc chạy đua ultra trail, họ phải chuẩn bị rất nhiều vật dụng cần thiết để chạy địa hình: giày chạy trail, vest đựng nước, tất bó compression, gậy trekking, đèn pin đeo đầu, chất điện giải, muối, gel năng lượng, đồ sơ cứu cá nhân v.v… nhưng đối với Maria, cô chỉ cần một bình nước trên tay là đủ.

Maria là người Tarahumara (hay còn gọi là Raramuri), một bộ tộc ít người vốn từ lâu được biết đến là có “gen” di truyền về chạy bộ đường dài. Cả nhà Maria, từ ông nội, bố đến các anh trai của cô đều chạy bộ thường xuyên. Ở nhà, để chăn dê và gia súc, Maria phải đi bộ từ 10km đến 15km mỗi ngày. 

Năm ngoái, Maria giành giải Nhì ở giải Caballo Blanco cự ly...100km. Đây là giải chạy ultra marathon thường niên ở Mexico có từ năm 2003. Giải chạy này do một VĐV chạy đường dài người Mỹ Micah True lập ra với mục đích bảo tồn “di sản chạy bộ” của người Tarahumara. Trước đây, Mexico đã từng cử người Raramuri dự thi môn marathon ở Olympic nhưng không thành công. 

Với số tiền thưởng 6.000 peso, (tương đương 320 USD) dành cho người thắng cuộc, Maria Lorena Ramirez, sẵn tố chất bẩm sinh, có lý do để tham gia các giải chạy ultra marathon trong khu vực để săn giải thưởng thay vì chăn dắt gia súc.

Ở Việt Nam, một cậu bé dân tộc thiểu số cũng từng gây ngạc nhiên trong cộng đồng chạy bộ. Tại giải Vietnam Mountain Marathon 2014, Giàng A Cha, cậu bé 7 tuổi người H'mông chỉ vì ham vui đã chạy theo các VĐV từ đầu cho đến đích bằng đôi dép tông. 

Trong cuốn sách nổi tiếng Born to run, tác giả Christopher McDougall mô tả về Tarahumara là bộ tộc có khả năng tuyệt vời về chạy bộ. Người Tarahumara sinh sống rải rác trên phạm vi rộng lớn. Ngày ngày, muốn săn bắn, hái lượm hay giao thương, người Tarahumara phải đi một quãng đường rất xa, dài hơn cả marathon. 

Người Tarahumara tiêu thụ một lượng lớn bia làm từ ngô, có hàm lượng carbohydrate cao. Bộ tộc này chạy bằng những đôi sandal tự chế rất mỏng (như đôi dép tông) hoặc chạy chân đất.