Luật thi đấu MMA quyết định kết quả một trận đấu theo những cách nào?
MMA (hay võ tổng hợp) là môn thể thao đối kháng cho phép võ sĩ sử dụng tất cả các hệ thống kĩ thuật từ đánh đứng (striking), vật khóa siết (grappling) để tấn công đối phương. Luật thi đấu MMA cũng có những điều cấm các võ sĩ thực hiện trong trận đấu.
Do đó, một trận đấu MMA có thể kết thúc theo rất nhiều tình huống khác nhau dựa trên quyết định của đội ngũ trọng tài (referee) và giám định (judge).
1. Submission (đầu hàng)
Khi một võ sĩ dùng kĩ năng khóa siết để khống chế hoàn toàn đối thủ, trận đấu sẽ được tuyên bố là kết thúc theo các trường hợp sau
- Tap out: Võ sĩ bị khóa dùng một bộ phận cơ thể để ra hiệu không muốn tiếp tục trận đấu (thường là đập tay, chân xuống sàn hoặc cơ thể đối phương.
- Verbal Tap Out: Khi một võ sĩ không thể ra hiệu bằng cử chỉ cơ thể, họ có thể lên tiếng với trọng tài xin dừng trận đấu. Các hành động hét lên do chấn thương cũng được xác định là cơ sở để trọng tài dừng trận đấu.
- Technical Submission: Khi một đòn siết dẫn tới chấn thương nghiêm trọng (gãy chi, trật khớp) hoặc khiến đối thủ bất tỉnh mà chưa kịp thực hiện tap out, trận đấu sẽ kết thúc với chiến thắng technical submission cho người thực hiện đòn siết.
2. Knockout (KO)
Một tình huống knockout được xác định khi võ sĩ dính đòn và không thể giữ tỉnh táo để bảo vệ bản thân (bất tỉnh hoặc rơi vào trạng thái không thể chủ động điều khiển hành động.
3. Technical Knockout (Knockout kĩ thuật, TKO)
Knockout kĩ thuật được xác định khi võ sĩ không bảo vệ được bản thân một cách hiệu quả. Ngoài ra, các tình huống dẫn tới knockout kĩ thuật có thể do các tác nhân khách quan bao gồm.
- Không thể kiểm soát hành vi của bản thân (dù còn nhận thức).
- Laceration/Injuries: Chấn thương (vết rách, trật khớp hoặc chấn thương cơ bắp) khiến võ sĩ không thể tiếp tục.
- Corner stoppage: Huấn luyện viên, góc đài xin dừng trận đấu.
- Doctor Stoppage: Bác sĩ yêu cầu dừng trận đấu (vì chấn thương của võ sĩ quá nguy hiểm để tiếp tục).
4. Disqualification (Truất quyền thi đấu)
Trọng tài được phép truất quyền thi đấu khi:
- Một võ sĩ thực hiện lỗi cố ý khiến chấn thương tạo ra cho đối thủ đủ nghiêm trọng để trận đấu không thể tiếp tục.
- Khi võ sĩ phạm nhiều lỗi được xác định là cố ý.
- Khi võ sĩ cố tình phạm luật nhiều lần, hoặc không nghe hiệu lệnh của trọng tài.
5. No Contest (Không phân định kết quả)
Một trận đấu được xác định là no contest (không phân định kết quả) khi một võ sĩ không thể tiếp tục do chấn thương vô ý và thời gian trận đấu diễn ra chưa đủ để xác định người chiến thắng trên bảng điểm.
6. Decision (Tính điểm)
Khi trận đấu đi hết tất cả các hiệp mà không võ sĩ nào bị knockout, knockout kĩ thuật hoặc submission, trận đấu sẽ được quyết định bởi bảng điểm từ các giám định (judge). Mỗi trận đấu sẽ có 3 giám định để quyết định điểm số của các võ sĩ. Các hình thức tính điểm được xác định như sau.
- Unanimous Decision (Tính điểm đồng thuận): Cả ba giám định cùng chấm một võ sĩ chiến thắng.
- Split Decision (Tính điểm không đồng thuận): Hai giám định chấm một võ sĩ thắng, giám định thứ ba chấm võ sĩ còn lại thắng.
- Majority Decision (Thắng đa số): Hai giám định chấm một võ sĩ thắng, giám định thứ ba chấm trận đấu hòa.
- Technical Decision (Thắng kĩ thuật): Trận đấu bị dừng lại bởi chấn thương do lỗi vô ý, người đang dẫn trước trên bảng điểm được tuyên thắng.
7. Draw (Hòa)
Tương tự cách tính điểm thắng cuộc, một trận đấu có thể kết thúc với tỉ số hòa theo cách thông tin trên bảng điểm như sau.
- Unanimous Draw (Hòa đồng thuận): Cả ba giám định cùng chấm trận đấu hòa.
- Majority Draw (Hòa đa số): Hai giám định chấm trận đấu hòa.
- Split Draw (Hòa không đồng thuận): Khi ba giám định chấm khác nhau, mỗi giám định chấm một võ sĩ thắng, giám định thứ ba chấm trận đấu hòa, trận đấu sẽ được xác định kết quả hòa không đồng thuận.
- Hòa kĩ thuật (Technical Draw): Khi một chấn thương xảy ra trong trận đấu do lỗi cố ý và trận đấu có thể tiếp tục. Tuy nhiên sau đó một đòn tấn công hợp lệ/phạm luật tác động vào vùng chấn thương này khiến trận đấu không thể tiếp tục, lúc này cần xác định thời điểm trận đấu không thể tiếp tục.
----- đã kết thúc 2 hiệp của một trận đấu 3 hiệp
----- đã kết thúc 3 hiệp của một trận đấu 5 hiệp
Và võ sĩ bị chấn thương đang là người thua trên bảng điểm, trận đấu sẽ được xác định là hòa kĩ thuật (technical draw).