Đòn chỏ cắm 12-6: có nên tiếp tục cấm?
Đòn chỏ cắm (12-6 elbow) đã là một trong số những đòn cấm từ khá lâu nay. Chỉ gần đây, khi các nhà làm luật lật lại vấn đề sửa đổi các luật cấm, đòn 12-6 elbow mới lại trở thành một trong những chủ đề về kỹ thuật được quan tâm.
Chính lời giải thích của luật cũng mù mờ
Luật cấm chỏ cắm 12-6 (hay còn gọi là North - South elbow ở một vài giải) được tiếp nhận vào UFC là một trong những luật cũ của giải PRIDE. Mục số 10 của khoản NAC 467.7962 viết:
"Tất cả các đòn chỏ đều được phép, trừ đòn chỏ thẳng đứng hướng xuống dưới (khuỷu tay di chuyển từ số 12 xuống số 6 theo kim đồng hồ). Tất cả các đòn chỏ có quỹ đạo hình cung đều được phép. Thực hiện đòn chỏ với bộ phận tiếp xúc và gây thương tích là cẳng tay hoặc cánh tay là được phép."
Lời trích "khuỷu tay di chuyển từ số 12 xuống số 6 theo kim đồng hồ" trở thành nguồn gốc cho cái tên chỏ cắm 12-6. Nhưng chính lời giải thích này đã để lại lỗ hổng cho khá nhiều pha chỏ cắm.
Clip những đòn chỏ mà Yoel Romero thực hiện với Derek Brunson tại UFC FN 35 (không phạm luật):
Trọng tài gạo cội John McCarthy là người có ý kiến lớn nhất với lời giải thích của luật. Ông cho hay, cùng là chỏ cắm, nhưng nếu võ sĩ hơi nghiêng người đi trong khi thực hiện chỏ, đòn chỏ cắm 12-6 sẽ biến thành chỏ cắm 11-5 hay 1-7. Theo luật, đòn chỏ đó lại là hợp lệ.
Ví dụ như trong trận đấu giữa Yoel Romero và Derek Brunson, những đòn chỏ mà Romero thực hiện được coi là có phương 1-7 và là đòn chỏ chéo từ trên xuống hợp lệ.
Chỏ cắm theo phương ngang, tức từ số 9 đến số 3 trên kim đồng hồ hoặc ngược lại, là hợp lệ. Tương tự, dù vẫn là chỏ 12-6 nhưng chỉ cần phần chóp của khuỷu tay có quỹ đạo "không thẳng", đòn chỏ đó cũng biến thành hợp lệ nốt.
"Hồi đó luật cấm được viết quá mù mờ. Trước đây tôi từng thảo luận với Herb Dean về chỏ cắm theo phương nằm ngang, nhân một câu hỏi mà chúng tôi nhận được tại TUF 2," McCarthy nói.
"Vấn đề nảy sinh ở chỗ, khi xác định chỏ cắm 12-6, cái đồng hồ đó là theo hướng của trọng tài hay là theo hướng của võ sĩ? Ví dụ khi một võ sĩ nằm ra sàn và thực hiện chỏ cắm, vậy là anh ta sẽ tung ra chỏ 12-6 theo hướng nhìn của anh ta, nhưng lại là chỏ 3-9 theo hướng nhìn của tôi. Vậy thì anh ta có phạm luật hay không?"
"Herb Dean cho rằng có. Tôi thì không."
Ranh giới giữa cho phép và không cho phép
Đại diện cho phía làm luật - Sean Wheelock - cho rằng việc cấm đòn chỏ 12-6 không còn cần thiết nữa.
"Luật của PRIDE cấm mọi đòn chỏ vào đầu của đối thủ đã nằm trên sàn, nên đương nhiên các nhà làm luật thời đó cấm đòn chỏ 12-6. Nhưng chúng ta đã cho phép chỏ chéo từ trên xuống, chỏ chéo từ dưới lên, chỏ ngang, chỏ bên, và cả đánh bằng cẳng tay nữa, thì việc cấm mỗi chỏ cắm 12-6 trở thành cái gì đó nực cười."
Luật chung là vậy, nhưng mỗi giải đấu lại có một cách áp dụng khác nhau.
Trong khi UFC chỉ cấm chỏ cắm, Bellator không cho phép sử dụng mọi loại chỏ vào vùng đầu một khi đối thủ đã ngã xuống trong các trận theo thể thức tournament, chỉ trừ trận chung kết và những trận tournament diễn ra trong một đêm.
Với các giải Châu Á, RIZIN thừa kế gần như trọn vẹn bộ luật của PRIDE, nên sẽ hoàn toàn không có đòn chỏ vào đầu một khi đối thủ đã nằm xuống sàn. ONE Championship thì ngược lại, đến thời điểm hiện nay vẫn cho phép mọi đòn chỏ.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng chỏ cắm là đòn có tính sát thương rất lớn. Ví dụ như đòn chỏ 12-6 mà Jon Jones đã sử dụng trong trận đấu với Matt Hamill. Đang ở thế thua, lại bị bồi thêm đòn chỏ cắm ngay sát huyệt ấn đường (giữa chân lông mày và mũi), Matt Hamill cho biết mình đã suýt hôn mê ngay trong trận đấu.
Clip Jon Jones ra đòn chỏ 12-6 phạm luật:
"Nhiều bác sĩ vẫn muốn cấm chỏ cắm. Theo mọi phương chứ không chỉ có chỏ 12-6," trọng tài McCarthy cho biết. "Họ cho rằng những đòn chỏ đó có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của võ sĩ."
Dẫu sao từ kiến nghị dự luật cho đến khi điều luật chính thức được sửa đổi còn cần thông qua các dữ liệu của cơ quan y tế trước khi được thông qua biểu quyết dự luật hàng năm.
