Cuối thế kỷ 19, không khí ảm đạm bao trùm xã hội London khi trang nhất của những tờ báo lúc nào cũng đầy tin về cướp bóc, đạo chích, bụi đời. Những kẻ sát nhân hàng loạt, như “Jack the Ripper”; cùng những xó tối tăm của các trại tế bần càng làm London dưới triều đại nữ hoàng Victoria trở nên u ám hơn.
Chính trong bầu không khí đó, Bartitsu, môn võ mà nhiều độc giả sau này biết đến như môn võ của Sherlock Holmes trong tiểu thuyết, đã ra đời như một phương thức võ tổng hợp tự vệ chuyên dành cho các quý ông.
Bartitsu - môn võ "chỉ dành cho quý tộc"
Khác với nhân vật Sherlock Holmes chỉ tồn tại dưới ngòi bút của Conan Doyle, Bartitsu là một môn võ có thật.
Edward William Barton-Wright, một kỹ sư người Anh, đã giới thiệu Bartitsu vào năm 1898. Sau 3 năm tại Nhật Bản, Barton-Wright về London; thách đấu với những võ sĩ quyền Anh và đô vật chuyên nghiệp trước sự chứng kiến của số đông công chúng.
“Tôi hạ gục tất cả 7 tên trong 3 phút”, Barton kể lại.
Trước đó, Barton-Wright từng tập quyền Anh, vật, đấu kiếm. Sang Nhật, ông tiếp thu thêm các kỹ thuật của Shinden Fudo Ryu Jujutsu và Kodokan Judo; tạo nên một thể thức võ thuật độc đáo với vũ khí là chiếc áo măng tô và cây gậy chống (baton) kinh điển. Ông ghép tên mình với hậu tố của "Jiu-jitsu" để tạo thành tên môn võ mới: Bartitsu.
Là một võ sư nhưng có "máu con buôn" rất nặng, Barton-Wright dùng khá nhiều chiêu trò để thổi phồng võ Bartitsu như biện pháp duy nhất cho tình hình trị an nghèo nàn của London thời đó.
Barton chọn mục tiêu là những nhà quý tộc hoặc thương nhân cần đi qua khu Đông London để giao dịch mà luôn có nguy cơ bị cướp bóc bởi những kẻ lang thang. Quảng cáo cho môn võ của mình, Barton đảm bảo các võ sinh có thể dùng áo và gậy để hạ gọn đối thủ có vũ khí mà vẫn không mất "phong cách quý ông".
Sai lầm và sự biến mất của Bartitsu khỏi lịch sử võ thuật
Năm 1899, Barton-Wright tóm tắt các nguyên lý của võ tự vệ Bartitsu chỉ trong 3 bước. Đầu tiên phải làm mất thế cân bằng của kẻ tấn công. Thứ hai là phải chiếm quyền chủ động trước khi kẻ tấn công lấy lại cân bằng. Cuối cùng là kiểm soát đổi thủ bằng cách tác dụng lực vào các khớp như khớp bả vai, khuỷu tay, cổ tay, đầu gối, cổ chân,...
Chú trọng vào thực chiến nên nhiều kỹ xảo của Bartitsu được các nhà nghiên cứu hiện đại công nhận là khá hiệu quả.
Barton-Wright đã tiếp nhận những kỹ thuật đánh gậy tương tự như võ tự vệ mà Pierre Vigny (người đã tổng hợp các phương pháp tự vệ bằng gậy baton và dù che mưa, gọi chung là La Canne) để tấn công tầm xa; sau đó kết hợp chúng với đòn thế khóa siết của Jiu-jitsu và vật (European Wrestling) để tạo nên Bartitsu của mình.
Dù việc thành lập Học viện Bartitsu có phần nhờ những chiêu trò quảng cáo, học viện võ tổng hợp này vẫn có sự giảng dạy của những chuyên gia có thực lực ở nhiều môn võ, như Pierre Vigny chuyên võ gậy; đô vật Armand Cherpillod chuyên võ Svingen (võ về vật từ Thụy Điển); đặc biệt có hai võ sư người Nhật rất nổi danh thời đó là Yukio Tani and Sadakazu Uyenishi - những người đầu tiên mang Jiu-jitsu và Judo đến Anh.
Tuy nhiên, càng về sau, mâu thuẫn trong nội bộ Học viện càng ngày càng lớn. Võ sư William Garrud tiết lộ rằng Barton-Wright đã đánh giá sai tiềm năng của thị trường học võ dành cho các nhà quý tộc. Học phí cao chót vót khiến giới trung lưu không thể tiếp cận với Bartitsu, còn giới nhà giàu thì lại ưa quăng tiền cho các dịch vụ bảo vệ chứ không thích tập võ.
Không thu hút được võ sinh mới, "cơn sốt" Bartitsu dần tàn lụi. Barton tiếp tục dạy Bartitsu đến những năm 1920, thậm chí vẫn dùng cái tên Bartitsu cho những dự án... y học cho đến khi qua đời trong cảnh nghèo khó vào năm 1951.
Dù không tồn tại lâu, ý tưởng của Barton-Wright về một môn võ giúp kẻ yếu chiến thắng kẻ mạnh cũng đã góp phần đặt nền móng cho sự phát triển và truyền bá các môn võ tự vệ tại Châu Âu, nhất là Jiu-jitsu và Judo sau này.
Đến ngày nay, không chỉ xuất hiện trở lại trên phim ảnh cùng nhân vật Sherlock Holmes, Bartitsu còn thật sự được khôi phục bởi các nhà nghiên cứu võ tự vệ ứng dụng tại Mỹ. Chỉ có điều, các "quý ông" Bartitsu hiện đại buộc phải chuyển sang cầm dù che mưa và gậy bóng chày thay cho baton mà thôi.
Bình luận
Nhà vô địch flyweight Alexandre Pantoja hướng tới vị trí số 1 pound-for-pound và muốn chứng minh đẳng cấp trước Joshua Van tại UFC 323.
Đội tuyển bóng đã nữ Việt Nam đã có khởi đầu hoàn hảo trong trận đấu mở màn tại SEA Games 33 với chiến thắng 7-0 trước đội nữ Malaysia.
Đơn kiện cáo buộc Conor McGregor tấn công tình dục năm 2023 đã được rút bỏ hoàn toàn, khép lại vụ việc sau gần một năm theo đuổi.
Chuyên gia của Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Real Oviedo vs Mallorca thuộc vòng 15 La Liga - VĐQG Tây Ban Nha 2025/26.
Chuyên gia của Bild đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Mainz vs Monchengladbach thuộc vòng 13 Bundesliga - VĐQG Đức 2025/26.
Chuyên gia của Le Parisien đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Brest vs Monaco thuộc vòng 15 Ligue 1 - VĐQG Pháp 2025/26.
Cập nhật kết quả, tỷ số bóng đá nữ Việt Nam vs Malaysia: Một ngày thi đấu đáng nhớ với màn trình diễn mãn nhãn của các cô gái Việt Nam!
Roblox đã tìm ra con đường phát triển bền vững về tài chính, và nếu Esports trở thành một phần của chiến lược đó, thì Creator Showdown chính là bước thử nghiệm đầu tiên đầy tham vọng.
U22 Philippines đã có một khởi đầu như mơ tại SEA Games 2025 bằng chiến thắng thuyết phục trước U22 Myanmar, qua đó giành 3 điểm quan trọng ở trận mở màn.
Alexandre Pantoja và Joshua Van tạo nên khoảnh khắc căng thẳng ở màn faceoff trước UFC 323, nơi nhà vô địch flyweight hướng đến lần bảo vệ đai thứ năm.
Merab Dvalishvili công kích Petr Yan vì nói rằng anh chỉ dùng “một tay” ở trận đầu, liên tục yêu cầu đối thủ ngừng viện cớ trước tái đấu ở UFC 323.
Dù đứt mạch 1.297 trận liên tiếp ghi trên 10 điểm, LeBron James vẫn để lại dấu ấn với pha kiến tạo quyết định, cùng với màn trình diễn 44 điểm của Austin Reaves giúp Lakers giành chiến thắng kịch tính.
Link xem trực tiếp trận bóng đá nữ Việt Nam vs nữ Malaysia thuộc bóng đá SEA Games 2025. Cập nhật kênh phát sóng, link trực tuyến nữ Việt Nam vs nữ Malaysia lúc 18h30 ngày 5/12.
Sau màn trình diễn 44 điểm ấn tượng, người đại diện của Austin Reaves đã gửi lời cảnh báo đanh thép đến Lakers và toàn NBA, khẳng định giá trị của ngôi sao trẻ trước thềm thị trường tự do.
Đội hình ra sân trận nữ Việt Nam vs nữ Malaysia diễn ra lúc 18h30 ngày 5/12 thuộc SEA Games 2025. Xem danh sách cầu thủ ra sân dự kiến trận nữ Việt Nam vs nữ Malaysia.
Chuyên gia của Olé đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Inter Miami vs Vancouver Whitecaps thuộc chung kết MLS 2025.
Lần đầu tiên kể từ năm 2007, LeBron James kết thúc một trận đấu với dưới 10 điểm, chấm dứt chuỗi kỷ lục 1.297 trận liên tiếp, nhưng đổi lại là một chiến thắng quý giá cho Lakers.
Chuyên gia của La Gazzetta dello Sport đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Sassuolo vs Fiorentina thuộc vòng 14 Serie A 2025/26.
Cú ném 3 điểm quyết định của Rui Hachimura từ đường chuyền của LeBron James đã giúp Lakers giành chiến thắng kịch tính trước Raptors, dù siêu sao 40 tuổi phải đánh đổi bằng việc chấm dứt chuỗi trận kỷ lục của mình.
Chuyên gia của La Gazzetta dello Sport đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Inter Milan vs Como thuộc vòng 14 Serie A 2025/26.
Chuyên gia của Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Real Betis vs Barcelona thuộc vòng 15 La Liga - VĐQG Tây Ban Nha 2025/26.
Hôm nay (0h00 ngày 6/12 giờ Việt Nam), lễ bốc thăm World Cup 2026 được tổ chức tại Wasington, Mỹ. Lần đầu tiên có 48 đội tham dự giải đấu, vì vậy có 12 bảng, mỗi bảng 4 đội, thay vì 8 bảng như trước đây.
Dù thất bại ở chung kết đơn nam Petrolimex Cup 2025, Phúc Huỳnh vẫn gây xúc động khi quyết định trích toàn bộ 30 triệu đồng tiền thưởng để ủng hộ đồng bào miền Trung.
Đội tuyển Futsal nữ Việt Nam đang bước vào giai đoạn nước rút, hoàn tất những khâu chuẩn bị cuối cùng trước khi lên đường sang Thái Lan tham dự SEA Games 33.
Với lực lượng đồng đều và kinh nghiệm thi đấu quốc tế, tuyển bóng bàn Việt Nam đặt mục tiêu 1 HCV và tranh chấp huy chương ở nhiều nội dung tại SEA Games 33.
Kinh phí tổ chức SEA Games 2025 eo hẹp, thấp hơn nhiều so với kỳ SEA Games ở Campuchia 2 năm trước và đó là một phần nguyên nhân dẫn tới những sự cố...
Link xem trực tiếp trận bóng đá nữ Myanmar vs nữ Philippines thuộc bóng đá SEA Games 2025. Cập nhật kênh phát sóng, link trực tuyến nữ Myanmar vs nữ Philippines lúc 16h00 ngày 5/12.
Công nghệ lọc ánh sáng từ môn bắn súng Olympic đang giúp các vận động viên pickleball nâng tầm phản xạ và độ chính xác trên sân, mở ra kỷ nguyên mới cho môn thể thao phát triển nhanh nhất tại Mỹ.
Ban tổ chức SEA Games 2025 tại Thái Lan thời gian qua hứng chịu nhiều chỉ trích từ cộng đồng vì hàng loạt vấn đề, từ truyền thông trực tuyến đến công tác vận hành thực tế.
Chuyên gia của Bild đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Augsburg vs Leverkusen thuộc vòng 13 Bundesliga - VĐQG Đức 2025/26.
Chuyên gia của Bild đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Stuttgart vs Bayern Munich thuộc vòng 13 Bundesliga - VĐQG Đức 2025/26.
Sau những lời đồn đoán và các thông tin úp mở từ phía các đơn vị tổ chức, cuối cùng tin tức T1 đến Việt Nam đã được xác nhận khi sự kiện fan meeting 2025 được công bố.
Bình yên là hình ảnh quen thuộc của chợ cá Ang Sila ở Chonburi, nhưng SEA Games 33 đang mở ra kỳ vọng mới. Người dân nơi đây tin rằng sự kiện thể thao khu vực sẽ giúp khu chợ hơn 100 năm tuổi trở nên nhộn nhịp và sôi động hơn trong những ngày tới.
Cú hat-trick của Neymar cho Santos trước Juventude (3-0) không chỉ mang về một chiến thắng quan trọng, giúp đội bóng gần như thoát khỏi nguy cơ xuống hạng, mà còn khơi lại cuộc tranh luận về vị trí của anh ở đội tuyển Brazil.
Lý Hoàng Nam vừa tạo ra một cơn sốt lớn tại giải PPA Hàng Châu Open khi xuất sắc đánh bại hạt giống số 1 thế giới Federico Staksrud.
Lễ bốc thăm vòng chung kết World Cup 2026 sẽ diễn ra vào ngày 5/12. Là đội hạt giống nhờ thứ hạng FIFA cao, Argentina có thể bắt đầu suy đoán về 3 đối thủ đầu tiên của mình.
Mỗi kỳ World Cup đều có một "bảng đấu tử thần" - một bảng quy tụ nhiều đội tuyển mạnh, khiến không đội nào có con đường dễ dàng tiến vào vòng loại trực tiếp.
Joe Rogan khẳng định HCV Vật Olympic - Gable Steveson sẽ làm rung chuyển hạng nặng UFC nhờ sức mạnh Olympic và tốc độ dị thường.
HLV Kim Sang Sik bất ngờ thông báo về việc U22 Việt Nam nghỉ tập trong ngày 5/12 ở SEA Games 33.
Cựu vương Brandon Moreno đối đầu tài năng trẻ Tatsuro Taira tại UFC 323, trận đấu có thể quyết định suất tranh đai flyweight năm 2026.