Không cần phải bàn cãi, San Antonio Spurs là một trong những triều đại thành công nhất của giải bóng rổ NBA ngày nay. Một trong các yếu tố lớn nhất dẫn đến thành công của San Antonio Spurs chính là HLV Gregg Popovich và chiến thuật vô cùng mãn nhãn của ông. 

Đấy là chiến thuật không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ yếu tố con người nào. Dù trong đội hình của Popovich có là Bruce Bowen, Stephen Jackson, Tim Duncan hay Tony Parker, Manu Ginobili, Kawhi Leonard đi nữa, chiến thuật ấy vẫn được chạy rất trơn tru, thật hoàn hảo và hiệu quả lạ kỳ.

Kể từ mùa 1997-1998, khi HLV Gregg Popovich chính thức lên nắm quyền, San Antonio Spurs chưa bao giờ kết thúc giải với thành tích dưới 50 trận thắng, chưa bao giờ vắng mặt tại vòng Play-off và đạt được tổng cộng 5 chiếc nhẫn vô địch.

Vì sao chiến thuật của HLV Gregg Popovich lại hiệu quả đến như vậy? Chưa từng có một HLV nào triển khai được lối chơi đầy thi vị, trơn tru đến mức hoàn hảo giống thế.

Đây là một chiến thuật đậm chất đồng đội với rất nhiều đường chuyền, vô cùng kỷ luật và gần như không phụ thuộc một cá nhân hay được xây dựng xung quanh một siêu sao nào.

Dựa trên các phân tích của By Any Means Basketball, hãy cùng xem xét những điểm cơ bản nhưng rất quan trọng trong chiến thuật đáng nể này của San Antonio Spurs.

Điều này đóng vai trò rất quan trọng trong việc gây bất ngờ cho đội hình phòng ngự của đối phương. Theo chiến thuật, sẽ có thời điểm các trung phong sẽ không đứng ở gần rổ mà dạt ra ngoài vòng 3 điểm để thu hút trung phong của đối phương ra khỏi vòng 3 giây, tạo ra một lỗ hổng rất lớn ở khu vực cận rổ.

Với khu vực hình thang trở nên trống trải, Popovich sẽ cho các học trò liên tục bù người và chạy cắt hướng vào rổ nhằm khai thác tối đa lỗ hổng này.

Để các đường chuyền trở nên nguy hiểm hơn, các trung phong hoặc tiền phong phải có nhãn quan cực kỳ tốt nhằm đưa ra được đường chuyền chính xác cho các cầu thủ chạy cắt (thường là những cầu thủ có khả năng dứt điểm cận rổ tốt hoặc khéo léo như Kawhi Leonard, Patty Mills, Tony Parker, Danny Green).

Trong một số trường hợp trung phong thi đấu dạt vào trong hoặc đóng vai trò người chạy cắt, họ sẽ luôn giữ một tầm nhìn tốt nhất có thể đến các cầu thủ xung quanh. Chỉ khi nào thực sự trống trái, các trung phong mới dứt điểm.

Đa số các trường hợp trung phong có bóng ở khu vực hình thang, các cầu thủ phòng ngự sẽ triển khai ít nhất 2 cầu thủ để kèm và bọc lót nhằm ngăn cản trung phong ghi điểm.

Điều này sẽ tạo ra khoảng trống cho ít nhất 1 cầu thủ ở bên ngoài và trung phong sẽ dễ dàng chuyền bóng ra ngoài để thực hiện những cú ném xa quá trống trải.

Dưới đây là một ví dụ điển hình:

Trong tình huống này, Tim Duncan đã loại bỏ được DeAndre Jordan, nhận bóng từ Manu Ginobili và chạy cắt vào khu vực 3 giây. Nhận thấy khoảng trống, Chris Paul đã buộc phải lao vào để hỗ trợ phòng ngự, bỏ trống Patty Mills đang vô cùng thoải mái ở góc sân. Sau đó Duncan đã chuyền ra cho Mills để thực hiện cú 3 điểm vô cùng dễ dàng.

Đây là một chiến thuật đã được thấy Golden State Warriors vận hành rất nhiều lần khi Draymond Green là người nhận bóng, chạy cắt thẳng vào khu vực hình thang rồi lật ra cho Stephen Curry hoặc Klay Thompson đang chờ sẵn ở vòng 3 điểm.

Tuy nhiên với Golden State Warriors, mọi thứ còn trở nên đáng sợ hơn nhờ vào sự đa năng của Draymond Green (trung bình 7,2 kiến tạo/trận trong 2 mùa vừa qua).

Không chỉ chuyền ra để đồng đội ném 3 điểm, Green còn kiến tạo các pha Alley-oop (cho JaVale McGee, Zaza Pachulia) hay những cú dứt điểm cận rổ cho các đồng đội khác.

Di chuyển bóng nhanh và liên tục

Thật khó để thấy một cầu thủ nào của San Antonio Spurs dằn bóng hoặc giữ bóng trong tay quá 2-3 giây. Một khi bóng đã được di chuyển qua giữa sân để tấn công, các cầu thủ của Spurs sẽ liên tục luân chuyển bóng cho nhau. Rất ít khi họ dằn bóng quá 3 lần trước khi thực hiện đường chuyền.

Theo triết lý của Gregg Popovich, khi bóng càng di chuyển nhiều, hàng phòng ngự sẽ càng khó theo sát và dần trở nên mất kiểm soát. Cứ sau từ 6 đến 8 đường chuyền được thực hiện, khoảng trống chắc chắn sẽ xuất hiện để tấn công rổ.

Một khi các cầu thủ thấy khoảng trống, họ sẽ ngay lập tức tấn công vào trong (ngoại trừ trường hợp của các tay ném 3 điểm). Việc lao ngay vào khu vực hình thang này có rất nhiều lợi thế.

Các cầu thủ vừa có thể ghi điểm ngay nếu đường đến rổ hoàn toàn trống trải, vừa có thể một lần nữa chuyền bóng ra bên ngoài nếu các cầu thủ phòng ngự thực hiện bọc lót.

Điều này một lần nữa tận dụng khả năng chuyền bóng và quan sát của các trung phong. Ngay cả khi Tim Duncan hay LaMarcus Aldridge nhận bóng ở rìa khu vực 3 giây, họ vẫn thực hiện những đường chuyền ra ngoài.

Trong lúc này khi thấy trung phong của đối phương nhận bóng ở rìa khu vực hình thang, ngay lập tức các cầu thủ phòng ngự sẽ co cụm để bọc lót và ngăn chặn đường tấn công rổ. Chính vì sự co cụm này sẽ dẫn đến việc các cầu thủ bên ngoài trở nên trống trải hơn.

Đây chỉ là một ví dụ rất nhỏ trong vô số tình huống mà San Antonio Spurs thực hiện để kéo dãn hàng phòng ngự của đối thủ mỗi trận:

Sau khi hút người thành công, Duncan sẽ chuyền bóng ra ngoài cho David West rồi đến tay của Kawhi Leonard. Cuối cùng, bóng sẽ đến Danny Green trước khi bay vào rổ từ vạch 3 điểm.

Trong tình huống này, các cầu thủ phòng ngự của Portland hoàn toàn bị động. Họ chỉ có thể chạy theo bóng và khi bóng đến tay Green, anh sẽ hoàn toàn trống trải.

Một điểm đặc biệt với đội hình của Spurs chính là các cầu thủ thi đấu mà không có một chút sự ích kỷ nào. Bất kỳ cầu thủ nào cũng sẵn sàng thực hiện thêm một đường chuyền để tạo ra những cơ hội tốt hơn, giúp bóng đến được với những vị trí trống trải hơn.

Đây chính là điểm khác biệt giữa San Antonio Spurs với các đội bóng khác. Một điểm khác biệt tạo nên thương hiệu của lối tấn công đầy thi vị của HLV Gregg Popovich.

Khả năng ứng biến vô cùng nhạy bén của HLV Gregg Popovich

Chiến thuật của San Antonio Spurs tưởng chừng như không thể cản phá. Tuy nhiên vẫn có một số đội bóng khắc chế được lối đánh ban bật của San Antonio Spurs, đặc biệt là khi thi đấu ở vòng NBA Play-off.

Trong các trường hợp này, Gregg Popovich sẽ quay lại với một số chiến thuật cơ bản, phụ thuộc vào khả năng cầm trịch của hậu vệ dẫn bóng và lối đánh thiên chuyền của một số cầu thủ.

Ông luôn truyền đạt cho các học trò rằng: “Nếu như bạn không tìm thấy một đường chuyền thuận lợi vào phía trong để ghi điểm, hãy tìm một người đồng đội khác ở bên ngoài để làm điều đó”.

Điều này trở nên vô cùng hiệu quả khi hầu hết tất cả các cầu thủ của San Antonio Spurs đều có khả năng quan sát và chuyền bóng tốt, kể cả các trung phong.

Vì thế, vẫn là những đường tấn công cơ bản, nhưng với những cầu thủ của San Antonio Spurs, họ sẽ thực hiện những đường chuyền một cách hiệu quả hơn.

Dưới đây là một ví dụ:

Bên cạnh tất cả những chiến thuật trên, với các bài tấn công thông thường khác như bù lật hay hand-off, San Antonio Spurs luôn triển khai bù người rất nhanh hoặc hand-off và cắt vào trong ngay lập tức nhằm tận dụng tối đa việc các cầu thủ phòng ngự chưa kịp theo sát người.

Với tẩt cả các phương thức tấn công, HLV Gregg Popovich và các học trò đều có thể thực hiện một cách nhuần nhuyễn. Thậm chí, họ còn thi đấu hiệu quả hơn nhờ vào khả năng “thiên chuyền” đặc trưng của các cầu thủ.

Ngày nay, với những cái tên như Tim Duncan (đã giải nghệ), Tony Parker (chấn thương) hay Manu Ginobili (không còn nhanh nhẹn như trước) đang dần đi vào quên lãng, một thế hệ mới của San Antonio Spurs bao gồm Kawhi Leonard, LaMarcus Aldridge, Pau Gasol, Patty Mills và Danny Greeen vẫn đang tiếp tục vận hành lối chơi này đầy hiệu quả mà cũng không kém phần mãn nhãn.