Olympic 2016: Anh chơi công nghệ nhằm thống trị xe đạp lòng chảo
Trong 2 kỳ Olympic Beijing 2008 và London 2012, môn xe đạp có 18 bộ huy chương thì đội tuyển Vương quốc Anh làm mưa làm gió khi giành đến gần một nửa số HCV (8/10 HCV năm 2008 và 7/10 HCV năm 2012), trong đó các nội dung đua xe đạp lòng chảo chiếm 14/15 tổng số HCV. Đặc biệt ở Olympic 2012, trong các quốc gia còn lại trên bảng xếp hạng huy chương xe đạp, mỗi nước giành không quá 1 HCV.
Thực tế, không có một quốc gia nào có khả năng cạnh tranh với Vương quốc Anh trong 10 năm gần đây. Giới chuyên môn nhận định Olympic 2016 vẫn sẽ là sàn diễn chính của những VĐV xứ sở sương mù trên sân lòng chảo.
Ngoài các VĐV tài năng như Brad Wiggins hay Mark Cavendish, đội tuyển xe đạp Vương quốc Anh còn sử dụng những thiết bị, trang phục áp dụng công nghệ cao nhất.
Ở nội dung đua xe lòng chảo, thành tích đua tranh được ghi nhận đến phần ngàn km nên mỗi chi tiết mà các VĐV mang trên người đều được tính toán chi li, tối ưu hóa nhất có thể nhờ sự trợ giúp của công nghệ. Đây chính là một trong những bí quyết giúp Vương quốc Anh "tận thu" mỏ vàng huy chương xe đạp.
Xe đạp (track bike)
Ở các kỳ Olympic trước đây, đội tuyển xe đạp Vương quốc Anh sử dụng xe UK Sports Institute (UKSI) nhưng đến Rio lần này, cả đội sẽ sử dụng xe Cervelo T5GB, gần giống với mẫu P3 hơn là mẫu T4 (xe mà nhà VĐV Đan Mạch Lasse Norman Hansen đã sử dụng để giành HCV London 2012).
Xe đạp này được phát triển để phục vụ chuyên biệt cho các môn thi đấu tại Olympic. Chi tiết đặc tả về loại xe mới này không có nhiều nhưng đội tuyển Anh đã bác bỏ thông tin cho rằng có một vài vấn đề đối với chiếc xe T5GB, như khung khá mềm, tay lái dòn, mỏng manh dễ gãy. Dư luận cho rằng có thể vì thế mà các cua-rơ tuyển Anh vẫn phải tập luyện trên những chiếc xe đạp cũ khi Olympic chỉ còn vài tuần.
Skinsuit
Lực cản là một trong những yếu tố cản trở thành tích của các tay đua nên VĐV mặc gì cũng là điều đáng phải quan tâm. Sự khác biệt giữa bộ skinsuit bằng chất liệu lycra (vải sợi tổng hợp có tính co giãn) thông thường và bộ skinsuite của những VĐV đạp xe nhanh nhất thế giới trong 1 giờ rất lớn.
Cua-rơ Alex Dowsett (đội Movistar) chia sẻ chuyện anh đã từng phải mặc kiểm thử 57 bộ skinsuit khác nhau để tìm ra bộ nào là tối ưu. Cuộc kiểm thử kỹ lưỡng này đã cho kết quả mỹ mãn. Tháng 5/2015, Alex Dowsett phá kỷ lục đạp xe trong 1 giờ của Hiệp hội xe đạp quốc tế UCI với quãng đường 52,937km.
Về điểm khác biệt giữa skinsuit theo thông thường và skinsuit đặc biệt này, kỹ sư - chuyên gia về khí động học Simon Smart cho biết: “Mặc dù có nhiều yếu tố khác ảnh hưởng, như kích cỡ của VĐV, tôi hi vọng được thấy sự khác biệt hiệu năng ít nhất 10 watts ở tốc độ trên 48km/h. Không mấy khi chúng ta được nhìn thấy ở mức cao hơn, khoảng 30 watts".
Đơn vị đo watt được dùng để tính độ hiệu quả của việc sản sinh năng lượng khi đạp xe nói riêng, hoạt động nói chung của con người
Ví dụ: Trên một đường phẳng, một người 70kg đi bộ 5km/h sẽ đòi hỏi mức năng lượng 60 watts. Trong khi đó, nếu người này đạp một chiếc xe đạp thông thường với vận tốc 15km/h thì chỉ cần 1/3 mức năng lượng so với đi bộ. Nếu xe đạp thiết kế càng tối ưu thì cùng với một lượng watt sinh ra, VĐV có thể đạp được với quãng đường xa hơn.
Năng lượng sản sinh:
Một người có hoạt động thể thao sẽ sản sinh ra năng lượng ở khoảng từ 1,5W/kg (phụ nữ không tập thể thao trong thời gian dài) đến 24 W/kg (VĐV thể thao đỉnh cao hoạt động trong 5 giây). Năng lượng tối đa mà một người có thể sản sinh ra trong 1 giờ khoảng từ 250 W đến 500 W (những VĐV đặc biệt xuất sắc).
Tại giải VĐTG 2016, các VĐV tuyển Vương quốc Anh mặc áo skinsuit Adidas nhưng tại đường đua ở Rio 2016, họ mặc bộ skinsuit mới mà theo nhà sản xuất, nó giúp các VĐV cắt giảm được 3 giây khi thi đấu nội dung Team Pursuit. Đây có lẽ là một trong những yếu tố giúp đội tuyển Anh đạt thời gian phá kỷ lục thế giới trong thời gian tập chuẩn bị cho Olympic hồi tháng trước.
Bộ skinsuit này chưa từng được sử dụng trong một giải đấu nào. Bộ này dựa theo mẫu của UK Sport năm 2013 với những đường kẻ sọc hình chữ V nổi bật ở phía sau cánh tay áo và chân, giúp triệt tiêu lực cản.
Xích
Xích hiện nhận được sự quan tâm đáng kể về độ hiệu quả hệ thống truyền lực. Hãng Muc-Off đã dành thời gian đáng kể để phát triển, nghiên cứu tối ưu hóa hiệu năng của xích.
Với việc áp dụng công nghệ sóng siêu âm hydrosonic và dầu nhờn tiên tiến nhất, chuỗi xích đặc biệt này có thể mang lại hiệu quả thêm khoảng 5-6 watts so với những chiếc xích thông thường.
Với giá khoảng 190 USD, xích Muc-Off không hề rẻ chút nào nhưng chiếc HCV Olympic xứng đáng để bỏ tiền đầu tư.
Mũ bảo hiểm
Đội tuyển xe đạp Anh hiện sử dụng mũ Lazer Helmets, mũ mà các thành viên đều đã đội chúng tại giải VĐTG 2016. Tuy nhiên, các cua-rơ đội mũ UKSI tại London 2012.
Tất
Đội tuyển Anh ngừng việc sử dụng tất ở các giải đấu. Nhiều người hoài nghi không rõ đội tuyển Anh làm vậy chỉ để chơi trội hay như vậy sẽ tốt hơn về khí động học hay chỉ đơn giản là trò chơi tâm lý.
Chuyên gia khí động học Xavier Disley giải thích: “Việc chọn lựa đạp xe không có tất không phải là quyết định dở về khía cạnh khí động học dù có nhiều cách lựa chọn để đạp xe nhanh hơn".
Đạp xe với chân trần nhanh hơn khi đạp xe với tất thông thường nhưng khó nhanh hơn so với đôi tất mà Wiggins đã sử dụng trong buổi phá kỷ lục thế giới đạp xe trong 1 giờ.
Tất cỡ trung của Wiggins còn hơn cả thời trang, ngoài đẹp nó còn thực sự tối ưu về khí động học, chất liệu làm ra tất tương tự chất liệu của cánh tay trong bộ skinsuit.
Cuối năm 2012, UCI cấm các VĐV đi tất bọc ngoài giày khi đua xe lòng chảo. Tất chỉ có thể cao đến giữa bắp chân.
Giày
Ở giải VĐ châu Âu đua xe đạp lòng chảo tại Grenchen (Thụy Sĩ), người ta thấy nhà VĐ Olympic môn đạp xe tính giờ mang một đôi giày mới làm bằng chất liệu carbon.
Chi tiết về đôi giày vẫn ở trong vòng bí mật nhưng có thể so sánh tương đối với đôi giày của Adam Hansen. Đôi giày rất nhẹ nhờ các sợi carbon đúc nguyên khối và dây giày thiết kế đơn giản.
