Hồ sơ thể thao: Nội chiến trong làng carom thế giới
Giải Carom Billiard - 3-Cushion - UMB Virtual OneCarom Challenge 2020 vừa kết thúc với sự góp mặt của cơ thủ VN Trần Quyết Chiến trong Top 8 cơ thủ mạnh nhất thế giới hiện nay.
Đây là giải đấu trực tuyến (online) do Liên đoàn Billiards Carom Thế giới (UMB) tổ chức, thay cho giải chính thức phải hoãn đến năm sau vì COVID-19.
UMB là viết tắt của từ Union Mondiale de Billard (tiếng Pháp, chuyển sang tiếng Anh là World Union of Billiards).
Cụm từ này dễ tạo nhầm lẫn rằng UMB kiểm soát toàn bộ làng billiards thế giới, tương tự FIFA trong bóng đá.
Trên thực tế, UMB chỉ điều hành các giải đấu liên quan đến carom. Được thành lập tại Madrid (TBN) ngày 1/6/1959 với sứ mệnh phát triển carom hiện đại, UMB thậm chí còn là đàn em của "Union Internationale des Fédérations des Amateurs de Billard" (UIFAB) ra đời năm 1923.
Và UMB còn là đồng sáng lập World Confederation of Billiards Sports (WCBS) - Liên đoàn Billiards Thế giới.
WCBS mới đúng là Liên đoàn Billiards Thế giới thật sự do bao quát hết mọi môn thể thao sử dụng cơ để đánh giống billiards như carom billiards, pool games (bi-a lỗ) hoặc snooker.
Tuy chỉ gánh một mảng carom trong thế giới billiards, song UMB cũng đầy quyền lực với các tổ chức trực thuộc như Confédération Européenne de Billard (CEB - European Billiard Confederation, Liên đoàn billiards châu Âu), Confederación Panamericana de Billar (CPB - Pan-American Billiard Confederation; Nam Mỹ mở rộng tới Bắc Mỹ - Liên đoàn billiards châu Mỹ Thái Bình Dương), Asian Carom Billiard Confederation (ACBC - Asia và khu vực Thái Bình Dương - Liên đoàn billiards châu Á) và từ ngày 30/4/2013 có thêm African Carom Confederation (ACC - Liên đoàn billiards châu Phi).
4 liên đoàn cấp khu vực này giúp UMB quản lý tiếp các liên đoàn quốc gia và vùng lãnh thổ. Ngoài ra còn có một số liên đoàn độc lập ở Mỹ được xem như chi nhánh của UMB.
UMB chính là tổ chức quyết định các vị trí trên BXH UMB. Điểm số được tính từ 4 giải chính thức của UMB là giải VĐTG, giải VĐ châu lục, giải VĐQG và 7 giải World Cup.
Được xem như tổ chức của những giải đấu chính quy và mang tầm thế giới nhưng từ năm trước, UMB vấp phải một thách thức thật lớn khi PBA (Professional Billiards Association - Hiệp hội bi-a chuyên nghiệp) được công ty BRAVO & NEW thành lập vào ngày 21/02/2019 tại Hàn Quốc.
PBA được phép tổ chức các giải đấu carom riêng, điều mà chính Liên đoàn billiards Hàn Quốc (KBF) cũng thấy chướng mắt.
Các cơ thủ thi đấu ở PBA sẽ đại diện cho tổ chức hoặc cá nhân, thay vì quốc gia như UMB. Hàng năm PBA có khoảng 6-8 Tour với tiền thưởng rất cao.
Nhằm đảm bảo chất lượng giải đấu, PBA mời chào các cơ thủ hàng đầu trên BXH UMB ký hợp đồng! Hành động này khiến UMB bất mãn nên phản ứng bằng cách cấm không cho các cơ thủ dự PBA Tour được thi đấu trong hệ thống của UMB trong 3 năm.
Mâu thuẫn này gợi nhớ tới những xung đột tương tự giữa tennis nghiệp dư với tennis nhà nghề trong giai đoạn cuối kỷ nguyên Nghiệp dư dẫn đến sự ra đời của kỷ nguyên Mở.
Thời đó, Liên đoàn quần vợt thế giới cũng cấm các tay vợt thi đấu chuyên nghiệp được dự các Grand Slam. Nhưng sau này, vì lợi ích và sự phát triển của tennis, mọi rào cản đều bị hủy bỏ.
Để carom phát triển như tôn chỉ của ngày sáng lập, UMB xem ra cũng cần cân nhắc một thỏa hiệp với PBA để mọi cơ thủ đều có thể đạt được lợi ích lớn nhất.
