Các cầu thủ TP. HCM đã không tham gia buổi tập luyện vào chiều ngày 7/4 sau khi lãnh đạo đội bóng tự ý cắt tiền lót tay năm 2021. Pháp luật cũng như Liên đoàn bóng đá Việt Nam có những quy định về vấn đề này.
Vì sao các cầu thủ CLB TP.HCM bỏ tập?
13 cầu thủ đều là các trụ cột của CLB TP. HCM quyết định không tham gia tập luyện trong buổi tập ngày 7/4. Họ gồm có Sầm Ngọc Đức, Bùi Tiến Dũng, Nguyễn Thanh Thắng, Phạm Văn Cường, Ngô Tùng Quốc, Nguyễn Tăng Tiến, Trần Thanh Bình, Hồ Tuấn Tài, Phạm Hoàng Lâm, Thân Thành Tín, Văn Đức, Võ Huy Toàn và Phạm Trùm Tỉnh.
Cầu thủ này cho biết thêm: “Chúng tôi đã thuê luật sư làm việc. Thực tế, chúng tôi không muốn kiện tụng mà đợi mãi không thấy lãnh đạo trả lời, nên mới nhờ luật sư làm việc. Chúng tôi bức xúc vì trước đó đã chủ động giảm 50% để chia sẻ nhưng phía lãnh đạo vẫn không chịu”.
Trong khi đó, chia sẻ trên VnExpress, một lãnh đạo CLB TP. HCM cho biết, họ để luật sư để làm việc với các cầu thủ, thậm chí sẵn sàng thanh lý hợp đồng với những cầu thủ vi phạm quy chế CLB.
"Chúng tôi sẽ cho luật sư làm việc với các cầu thủ về chuyện tiền bạc. Những ai không tập luyện là vi phạm quy định của đội bóng và sẽ không được chấm công. Còn bỏ thi đấu sẽ bị kỷ luật và có thể bị thanh lý hợp đồng", vị này cho biết.
Khái niệm của phí "lót tay"
Tiền "lót tay" được hiểu là một khoản tiền câu lạc bộ trả cho cầu thủ hoặc đại diện cầu thủ để cầu thủ đó ký hợp đồng với câu lạc bộ.
Ở bóng đá Việt Nam, ngoài hợp đồng lao động, các cầu thủ còn ký thêm bản cam kết “chi phí hỗ trợ” với các CLB. Đây là một trong những giấy tờ liên quan để chi trả phí “lót tay” cho cầu thủ hay người đại diện.
CLB cắt giảm tiền lót tay với cầu thủ. Trách nhiệm của câu lạc bộ sẽ như thế nào? Cầu thủ có thể kiện được câu lạc bộ? Và nếu kiện thì kiện ở đâu?
Hiện Luật không có quy định cụ thể về phí "lót tay" vì vậy trong trường hợp câu lạc bộ chậm, giảm tiền lót tay cho cầu thủ thì tùy vào từng trường hợp sẽ có cách giải quyết sau:
Nếu trong trường hợp giao dịch giữa hai bên là thỏa thuận bằng lời nói mà cầu thủ không có căn cứ chứng minh về khoản chi phí câu lạc bộ phải trả và CLB phủ nhận thì cầu thủ sẽ gặp khó khăn trong việc khởi kiện vì không có chứng cứ chứng minh sự ràng buộc trách nhiệm pháp lý giữa các bên.
Trường hợp hai bên có thỏa thuận hợp đồng:
Thỏa thuận ngoài hợp đồng lao động: Cầu thủ căn cứ các quy định về bồi thường HĐ trong Bộ Luật Dân sự số 91/2015/QH13 ngày 24/11/2015
Trong trường hợp phí lót tay là thỏa thuận giữa câu lạc bộ và cầu thủ bóng đá, căn cứ Khoản 3 Điều 77 Quy định về kỷ luật của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (sửa đổi, bổ sung 2018) có nêu trường hợp câu lạc bộ vi phạm trong ký kết hợp đồng bị xử phạt như sau:
"3. Câu lạc bộ, đội bóng vi phạm nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng với huấn luyện viên, cầu thủ sẽ bị tạm đình chỉ ký hợp đồng với bất kỳ huấn luyện viên, cầu thủ mới nào cho đến khi việc thanh toán được thực hiện đầy đủ".
Nếu tranh chấp giữa các bên không thể giải quyết được thì theo Khoản 2 Điều 200, Bộ Luật Lao động số 10/2012/QH13, Tòa án nhân dân là cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.
Đối với tranh chấp liên quan đến bóng đá, Điểm b Khoản 1 Điều 3 trong Quy chế bóng đá chuyên nghiệp sửa đổi bổ sung 2021 quy định về cơ quan tổ chức, điều hành hoạt động bóng đá chuyên nghiệp có nêu trách nhiệm của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam:
"Khen thưởng, xử lý vi phạm, giải quyết tranh chấp và giải quyết khiếu nại trong hoạt động bóng đá chuyên nghiệp".
Ngoài ra Căn cứ Điều 66 quy định Thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong điều lệ (sửa đổi, bổ sung) của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam năm 2021 (phê duyệt kèm theo Quyết định 660/QĐ-BNV ngày 26/5/2021) có nêu như sau:
"1. LĐBĐVN, thành viên, cầu thủ, HLV, đơn vị trung gian và đơn vị tổ chức trận đấu, giải bóng đá không được đưa bất cứ tranh chấp nào liên quan đến bóng đá ra Tòa án nhân dân, trừ những trường hợp đặc biệt được quy định trong Điều lệ và quy định của FIFA. Mọi tranh chấp liên quan đến bóng đá đều thuộc thẩm quyền giải quyết của FIFA, AFC và LĐBĐVN.
2. LĐBĐVN có quyền giải quyết các tranh chấp liên quan đến các giải bóng đá do Liên đoàn quản lý, tổ chức. Thẩm quyền giải quyết các tranh chấp quốc tế thuộc về FIFA”.
Như vậy, căn cứ vào hợp đồng đã ký giữa câu lạc bộ và cầu thủ, cầu thủ có thể gửi kiện lên tòa án hoặc LĐBĐVN để giải quyết các tranh chấp liên quan đến quyền, lợi ích và các vấn đề liên quan đến tài chính.
Các cầu thủ TP. HCM tham gia tập luyện trong một buổi tập ở năm 2021.
Việc cầu thủ công khai hợp đồng ký với CLB lên mạng xã hội, truyền thông có ảnh hưởng và bị quy kết trách nhiệm như thế nào?
Điều 358 Bộ Luật Dân sự số 91/2015/QH13 định nghĩa hợp đồng như sau:
"Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự".
Trong hợp đồng, các bên có thể quy định cụ thể việc giữ bí mật thông tin có trong hợp đồng rằng: nếu công bố hợp đồng đã ký giữa các bên mà không được sự đồng ý của bên còn lại và gây ảnh hưởng đến việc sử dụng bình thường của bên đó thì bên vi phạm sẽ chịu các chế tài quy định trong hợp đồng.
Mặt khác, theo Điều 360 của bộ luật này có quy định: "Trường hợp có thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ gây ra thì bên có nghĩa vụ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác".
Đồng thời, Khoản 2 Điều 419 Bộ Luật Dân sự số 91/2015/QH13 quy định thiệt hại được bồi thường do vi phạm hợp đồng: "2. Người có quyền có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại cho lợi ích mà lẽ ra mình sẽ được hưởng do hợp đồng mang lại. Người có quyền còn có thể yêu cầu người có nghĩa vụ chi trả chi phí phát sinh do không hoàn thành nghĩa vụ hợp đồng mà không trùng lặp với mức bồi thường thiệt hại cho lợi ích mà hợp đồng mang lại."
Như vậy, tùy vào trường hợp, khi cầu thủ công khai hợp đồng ký với CLB lên mạng xã hội, truyền thông gây ảnh hưởng thì các bên sẽ căn cứ vào các nội dung cụ thể quy định trong hợp đồng hoặc theo quy định của pháp luật để quy kết trách nhiệm của bên vi phạm.
Mới đây, trường hợp tương tự cũng xảy ra ở CLB Quảng Nam. Lãnh đạo CLB Quảng Nam đưa ra quyết định không trả tiền “phí hỗ trợ ký hợp đồng” (thuật ngữ đồng nghĩa với phí lót tay trong bóng đá) giai đoạn 2 mùa giải 2021 cho các cầu thủ đã hết hợp đồng và trả 40% cho các cầu thủ ở lại.
Các cầu thủ Quảng Nam phản ứng với cách giải quyết này của lãnh đạo đội bóng. Theo tìm hiểu, các cầu thủ CLB bóng đá Quảng Nam đã ký hợp đồng lao động với Cty CP đầu tư QNK Quảng Nam kèm theo một “bản cam kết” với Chủ tịch CLB. Trong “bản cam kết” thể hiện các mức chi trả “phí lót tay” theo từng đợt mà CLB phải trả cho các cầu thủ.