Bóng đá trẻ Việt Nam chỉ trong 8 tháng đã tạo ra hai cú sốc lớn và bây giờ mới là quá trình chuẩn bị cho thước đo chính ở cấp độ đội tuyển.

Trở về từ ASIAD 18, HLV Park Hang Seo không hùa theo sự kiện của "Lễ mừng công" mà thật thà nói về những tiếc nuối và chưa thể gọi là thành công của đội Olympic Việt Nam. Đó là lời hứa và khả năng có thể đoạt được bộ HCĐ thế nhưng thầy trò ông đã để vuột mất trước một đối thủ kém cỏi hơn và dễ chơi hơn như UAE. 

Ông không giấu giếm thất bại đấy một phần đến từ việc giờ chót ông buộc phải xáo trộn hàng thủ khi Đình Trọng trước giờ ra sân bị chấn thương. Và những hụt hẫng ở hàng thủ đã khiến đội Olympic Việt Nam để thua sớm rồi dắt dây đến loạt sút luân lưu và thua vì thiếu may mắn cộng với việc đối thủ đá luân lưu quá tốt.

Nếu tại Thường Châu, Trung Quốc, U23 Việt Nam toàn ở kèo dưới và ăn các đối thủ nhờ "bài" phòng ngự, kéo đến loạt "đấu súng" rồi cứ thế vào đến tận chung kết, thì tại ASIAD 18, chúng ta lại thua trận tranh HCĐ trong thế kèo trên.

Ở cấp độ bóng đá trẻ (U23 và Olympic tức U23 + 3), bóng đá Việt Nam một vào đến chung kết, rồi trong top 4 châu Á và là đại diện duy nhất của Đông Nam Á vào sâu như thế trong khi những tên tuổi như Thái Lan, Malaysia, Indonesia… đều rơi rụng từ vòng bảng đến vòng 16 đội.

Hai lần, hai thành tích cách nhau chỉ 8 tháng cho thấy thầy trò ông Park không ăn may mà tất cả đều có ý đồ được xây dựng từ một lối chơi và từ một chiến lược hẳn hoi. Chiến lược mà chính những người thuê ông Park (VFF) không nghĩ đến và cũng không đặt ra chỉ tiêu như thế. Bằng chứng là lịch đấu lượt về bán kết Cúp Quốc Gia chọn rất sát ngày đá hạng tranh hạng ba và chung kết ASIAD 18 bởi không nghĩ thầy trò HLV Park Hang-seo trụ được đến ngày cuối.

Những xét hai sự kiện mà bóng đá Việt Nam làm thay đổi bản đồ bóng đá trẻ châu Á, chính những nhà chuyên môn ở Việt Nam phải thừa nhận thầy Park rất "quái", đã khơi dậy niềm tin lẫn tiềm năng nơi thế hệ cầu thủ U23 với phần lớn là những cầu thủ tiếp nối từ lứa U19 đoạt vé dự World Cup U20 thế giới.

Qua hai giải đấu trẻ một cho U23 và một cho Olympic, cũng phải thừa nhận một lứa cầu thủ hay và ngoan gây tiếng vang đấy làm nên những kỳ tích nhưng không có nghĩa một nền bóng đá đã được nâng cấp hoàn toàn. Nói như chuyên gia bóng đá Đoàn Minh Xương là thế hệ cầu thủ tiềm năng đấy đã được phát huy bởi một HLV giỏi và họ được đẩy lên đến đỉnh qua hai giải đấu cách nhau 8 tháng.

Nếu vòng chung kết U23 châu Á là một đội U23 chơi thứ bóng đá co cụm chủ yếu phòng ngự cùng những phương án phản công nhanh sắc nét có hiệu suất ăn bàn cao, thì ở ASIAD, có lúc thành phần đấy lại chơi thứ bóng đá kiểm soát bóng tốt hơn đối thủ nhưng vẫn dựa vào bộ khung hàng thủ chắc chắn, hiểu ý nhau.

HLV Park Hang Seo đã không thay đổi nhiều ở hàng phòng ngự trừ khi ông buộc bị đặt vào giải pháp tình thế do trung vệ Đình Trọng chấn thương hay hậu vệ Đoàn Văn Hậu không thể ra sân vì thẻ phạt. Phần còn lại là những cuộc xào bài ở hàng tiền vệ và tiền đạo trong đó hiệu suất ăn bàn thường rời vào những cuộc thay người đổi chiến thuật ở hiệp 2.

Hai tháng nữa, bóng đá Việt Nam sẽ bước vào sân chơi quan trọng hơn ở cấp độ đội tuyển là AFF Cup. Dù chỉ là cuộc đọ sức ở cấp Đông Nam Á nhưng đấy lại là sân chơi ở cấp đội tuyển. Cấp độ mà những quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Malaysia, Indonesia "chiến" bằng tập thể khác có bổ sung vài cầu thủ Olympic. Ngược lại thì với thầy trò ông Park Hang Seo, có thể thấy thành phần đội tuyển sẽ là dội Olympic + vài thành viên như Đinh Thanh Trung, Đặng Văn Lâm hay Quế Ngọc Hải…

Giữa thành công của bóng đá trẻ và lấy đấy làm nền tảng cho đội tuyển sẽ khác rất xa với việc hình thành những cấp độ khác nhau ở các cấp bóng đá trẻ và đội tuyển.

Ông Park Hang-seo cũng rất thật thà khi được hỏi về làm sao để bóng đá Việt Nam phát triển hơn nữa đó là phải đầu tư nhiều cho hệ thống trẻ. Nơi mà gần đây bóng đá Việt Nam đang thu hoạch từ các lò đào tạo trẻ ở Việt Nam đang phát triển như HA Gia Lai, Hà Nội, Viettel…

Mừng với những gì mà lứa U23 và Olympic thu hoạch được nhưng cũng nên sòng phẳng nhìn xuyên suốt các thế hệ hiện tại. Sau lứa U19 mà HLV Hoàng Anh Tuấn mở ra con đường rất sáng cùng kỳ tích dự World Cup U20, đến nay chính HLV này cũng nói đang có sự hụt hẫng ở các lứa kế thừa mà điển hình là lứa U19 hiện tại. Còn với cấp đội tuyển thì sàng lọc cách mấy cũng vẫn phải trở lại nòng cốt từ U23 và Olympic cộng vài vị trí rồi hết.

"Ăn" mãi một thế hệ cầu thủ rồi cũng hết nếu không có sự bổ sung và những kế thừa bài bản. Đó là chưa kể với lứa cầu thủ hạng nhì U23 châu Á và Top 4 ASIAD, tại AFF Cup này khi trở về với "ao làng" sẽ phải chơi với tư tưởng kèo trên cùng những con người đã được cả Đông Nam Á nghiên cứu.

Vẫn những con người đấy trở lại ao làng bơi sẽ chật chội và chật hơn khi đấy là sân chơi ở cấp đội tuyển.