Lê Quang Liêm thắng Vua cờ Magnus Carlsen: cờ chớp có gì khác cờ vua truyền thống?

Tại giải cờ chớp Oslo Esports Cup 2022, Lê Quang Liêm đánh bại Vua cờ Magnus Carlsen lần đầu trong sự nghiệp. Kỳ tích này rõ ràng là cú hích tinh thần rất lớn cho kỳ thủ Việt Nam trước thềm SEA Games 31. Bởi lẽ, cờ chớp là một trong các nội dung thi đấu cờ vua được tổ chức ở SEA Games năm nay, bên cạnh cờ tiêu chuẩn và cờ nhanh. Đến đây, vấn đề được đặt ra: cờ chớp, cờ nhanh và cờ tiêu chuẩn khác nhau như thế nào?

Khác biệt giữa các nội dung của cờ vua là ở thời gian thi đấu. Cờ vua truyền thống nay được gọi là cờ tiêu chuẩn. Từ tháng 7/2014, Liên đoàn Cờ vua thế giới (FIDE) quy định ở những giải cấp kiện tướng với Elo từ 2200 trở lên, mỗi kỳ thủ có ít nhất 120 phút để hoàn tất 60 nước đi. Ở những giải đấu có đẳng cấp thấp hơn, mỗi kỳ thủ có thời gian ít nhất 60 phút cho 1 ván.

Ở nội dung cờ nhanh, FIDE quy định thời gian chơi 1 ván của mỗi kỳ thủ nhiều hơn 10 phút nhưng không vượt qua 60 phút. Có những giải quy định thời gian thi đấu cụ thể cho 1 ván, và sau mỗi nước đi, kỳ thủ được công thêm 10 giây. Tuy nhiên, tổng thời gian thi đấu vẫn phải trên 10 phút và không quá 60 phút. Tại giải Vô địch thế giới cờ nhanh của FIDE, mỗi kỳ thủ có 15 phút thi đấu và sau mỗi nước đi được cộng thêm 10 giây.

Lê Quang Liêm đánh bại Vua cờ Magnus Carlsen tại Oslo Esports Cup 2022 là một giải cờ chớp. Theo quy định của FIDE, thời gian cho mỗi kỳ thủ cờ chớp hoàn tất 1 ván với 60 nước đi là từ 10 phút trở xuống, bình quân mỗi nước đi cần 10 giây hoặc ít hơn. Tại giải Vô địch thế giới cờ chớp của FIDE, mỗi kỳ thủ có 3 phút để hoàn tất 1 ván cờ, và sau mỗi nước đi được cộng thêm 2 giây.

Tuy nhiên, cờ chớp vẫn chưa phải thể loại cờ nhanh nhất của cờ vua: danh hiệu đó phải thuộc về bullet. Mỗi kỳ thủ chỉ được cho chưa tới 3 phút để hoàn thành 1 ván cờ 40 nước đi, hoặc 2 phút đấu với mỗi nước đi được cộng thêm 1 giây, hay 1 phút với mỗi nước đi được cộng thêm 2 giây. Nhằm giải quyết tình trạng kỳ thủ đánh cờ trực tuyến (online) thường trượt chuột, cờ bullet online cho phép kỳ thủ được đi lại nếu đối thủ chưa kịp đánh. Cờ chớp còn có thể thức Armageddon dành để xác định thắng thua. Ở thể loại này, Trắng được 5 phút đấu so với Đen 4 phút, hoặc 6 phút đấu so với Đen 5 phút. Nếu hòa thì Đen thắng. 

Theo kỳ thủ Nguyễn Ngọc Trường Sơn, thời gian thi đấu của mỗi loại cờ phản ánh chất lượng chuyên môn của ván đấu. Do đó, không ít cao thủ cờ tiêu chuẩn không tỏ ra hứng thú với cờ nhanh, cờ chớp hoặc bullet.

Tuy nhiên, kỳ thủ Nguyễn Ngọc Trường Sơn khẳng định điều đó không có nghĩa là cờ chớp, cờ nhanh hoặc bullet có giá trị thấp hơn cờ tiêu chuẩn. Thay vào đó, nên xem các thể loại cờ này là những nhánh khác nhau của cờ vua, nên để đánh giỏi ở từng thể loại, kỳ thủ đều cần trang bị các kỹ năng cần thiết, cũng như có năng khiếu. Khác biệt này có phần tương tự như bóng đá 11 người so sánh với futsal, bóng đá 7 người, bóng đá bãi biển...