Những thay đổi mang tính lịch sử tại Giải Điền kinh Vô địch Thế giới 2023
Giải Điền kinh Vô địch Thế giới 2023 sẽ diễn ra tại Budapest (Hungary) từ 19-27/8/2023. Đây là lần tổ chức thứ 19 trong lịch sử giải đấu này.
World Athletics Championships Budapest 23 sẽ có 49 nội dung, thu hút hơn 2000 VĐV của hơn 200 đoàn tham dự. Việt Nam có một suất đặc cách dành cho quốc gia không có VĐV đạt chuẩn chính thức. Suất duy nhất này được trao cho Nguyễn Thị Oanh.
Từ giải thế giới năm nay, Liên đoàn Điền kinh Thế giới (World Athletics) sẽ lần đầu tiên áp dụng những thay đổi trong luật thi đầu và từ đây sẽ bắt đầu áp dụng cho các giải trong tương lai.
Cách xếp làn chạy
Cách xếp làn chạy ở những phần thi sau vòng loại sẽ có thay đổi. Căn cứ theo thành tích, những VĐV có thông số tốt sẽ được xếp vào các làn bên trong và thành tích giảm dần sẽ được xếp ra các làn bên ngoài.
Việc xếp làn thi đấu này áp dụng cho các nội dung 100m (Straight, vì thường đoạn chạy 100m được đặt trên phần thẳng nhất của sân vận động), 200m và 400m.
Đối với các VĐV có thành tích tốt nhất (4 VĐV) thì ở nội dung 100m không có sự thay đổi, vẫn là làn 3-4-5-6. Nhưng ở nội dung 200m thì những VĐV có thành tích tốt nhất từ trên xuống dưới sẽ được xếp lần lượt là 5-6-7 (trước đây là 3, 4, 5, 6). Còn ở nội dung 400m thì thứ tự xếp làn mới sẽ là 4-5-6-7.
Với các VĐV có thứ hạng thành tích tốt tiếp theo, các xếp làn đã thay đổi ở cả 3 cự ly 100m, 200m và 400m. Trước đây, thứ tự xếp làn cho hai vị trí tiếp theo là 7-8 (100m) thì bây giờ là 2-7; 3-4-8 (200m) và 3-8 (400m).
Với những VĐV có thành xếp cuối, cách xếp làn không thay đổi với 200m và 400m, vẫn sẽ là 1-2. Nhưng ở nội dung 100m sẽ đổi thành 1-8 (nghĩa là hai VĐV được xếp chạy ngoài cùng 1 và 8 là những VĐV có thành tích thấp nhất).
Cách xếp làn như trước đây vẫn được áp dụng cho hai nội dung thi phối hợp là heptathlon (7 môn phối hợp cho nữ) và decathlon (10 môn phối hợp chon am).
Cách chọn các suất vào vòng tiếp theo từ vòng loại của các nội dung chạy trung bình
Đối với các cự ly chạy dài hơn 800m, bắt đầu từ World Athletics Championships Budapest 23, việc chọn các suất vào vòng tiếp theo từ vòng loại sẽ được áp dụng theo dạng thành tích (từ cao xuống thấp đến đủ số lượng) của tất cả các lượt chạy vòng loại, thay vì chọn các vị trí về nhóm đầu các vòng loại để nghiễm nhiên đi tiếp như trước đây.
Trước đây, nội dung chạy 1500m tường có vòng loại và bán kết, sau đó mới đến chung kết. Ở cách tính cũ, tại vòng loại, BTC chia chia thành 4 đợt, mỗi đợt có 5 VĐV về đầu sẽ vào thẳng bán kết, 4 suất còn lại chọn từ 4 VĐV có thành tích tiếp theo tốt nhất ở cả 4 vòng loại, để chọn ra 24 VĐV vào bán kết.
Tiếp đó, ở vòng bán kết, sẽ chia làm hai đợt chạy đấu loại. 5 VĐV về đầu mỗi lượt chạy này (10) sẽ vào thẳng chung kết. 2 suất còn lại sẽ xét chọn từ thành tích tiếp theo tốt nhất của cả hai đợt, xác định 12 VĐV vào chung kết.
Nhưng từ giải thế giới năm nay, để tránh tình trạng những VĐV vào thẳng vào sau nhờ về trong nhóm hàng đầu của mỗi lượt chạy, có khi có thành tích còn thấp hơn cả những VĐV bị loại ở lượt khác… BTC sẽ các suất có thứ hạng tiếp theo tốt nhất, mà thay vào đó chọn 6 VĐV về đầu mỗi lượt vòng loại đầu tiên để vào bán kết (24). Ở bán kết, từ hai lượt chạy, 6 VĐV về đầu mỗi lượt sẽ vào thẳng chung kết.
Tương tự cho cự ly 3000m chướng ngại vật và 5000m, BTC sẽ bỏ các suất đi tiếp bằng cách xét thành tích tiếp theo tốt nhất, mà căn cứ luôn vào thứ hạng ở các lượt chạy để chọn suất đi tiếp (xem bảng dưới để rõ hơn).
Quy định mới về thay thế VĐV
Từ giải thế giới 2023, nếu bất kỳ làn chạy nào không có VĐV tham dự vì lý do rút lui, ngay lập tức, BTC sẽ chọn VĐV có thành tích tiếp theo tốt nhất (ở dạng chờ) vào thi đấu.
Quy định này chỉ áp dụng từ vòng bán kết và chung kết, có tác dụng với tất cả các nội dung, kể cả ném-đẩy-nhảy và tiếp sức.
Chính vì vậy, “ghế nóng” dành cho các VĐV bị loại ở các vòng trước sẽ được sử dụng. Để trong trường hợp cần thiết, sẽ có VĐV được thay thế ngay.
Phòng riêng cho VĐV dạng chờ
Áp dụng với các nội dung chạy ngắn, chạy vượt rào và 800m… sẽ có một phòng dành riêng cho những VĐV ở dạng chờ, tức những người không vào thẳng vòng sau, nhưng có thành tích tốt nhất kế tiếp. Phòng này có đầy đủ tiện nghi để các VĐV dạng chờ theo dõi và luôn sẵn sàng ra thi đấu nếu được gọi thay thế.
Các VĐV ở trong phòng này có thể ở lại tối đa 20 phút, trước khi được đưa ra khu vực tổng hợp. Phòng này sẽ gắn máy quay và người xem có thể theo dõi các hoạt động bên trong căn phòng.
Luật mới về “phản đối khi xuất phát”
Trước đây, nếu hệ thống phát hiện ra một VĐV mắc lỗi xuất phát, sẽ có báo động và VĐV sẽ đó bị loại. Lỗi xuất phát được tính là khi các VĐV xuất phát sớm hơn so với quy định, có sự tác động từ chân lên bàn đạp ở khoảng thời gian nhanh hơn cho phép là 0,1 giây, bị tính là lỗi.
Trọng tài xuất phát hiện có quyền cho phép một hay nhiều VĐV tiếp tục được thi đấu nếu nghi ngờ về khả năng mắc lỗi xuất phát (nhưng hệ thống tự động không báo hiệu). Trọng tài này có thể tiếp tục cho thi đấu làn chạy đó và thông báo quyết định của mình sau cho tất cả khán giả trên sân hoặc xem truyền hình.
Yếu tố này được tính đến khi trọng tài xuất phát (bằng kinh nghiệm cá nhân) có thể nghi ngờ về sự chuẩn xác của VĐV khi xuất phát.
Dĩ nhiên, với lỗi xuất phát dễ dàng được nhận ra bằng mắt thường, hay do hệ thống báo lỗi thì không có lý do gì để cho phép VĐV đó thi đấu tiếp. Các quyết định cuối cùng của trọng tài xuất phát có thể đúng hoặc chưa chính xác, và có thể khiếu nại lên cấp cao hơn.
Bỏ luật cấm sử dụng đồ ném cá nhân
Trước đây, các VĐV ở những nội dung ném (ném đĩa, ném lao) không được phép sử dụng dụng cụ thi đấu là đồ dùng cá nhân của mình, nếu dụng cụ đó trùng với mẫu mà BTC cung cấp (ví dụ chiếc lao có thương hiệu, kích cỡ như một mẫu của BTC đưa ra thì VĐV phải sử dụng đồ của BTC, mà không được dùng đồ của mình).
Nhưng từ giải thế giới 2023, luật này đã được dỡ bỏ. VĐV được phép sử dụng không quá hai dụng cụ cá nhân để thi đấu (dĩ nhiên vẫn phải tuân thủ các thông số kỹ thuật được quy định).
