Hậu Ánh Viên: Khoảng trống thế hệ và thách thức của bơi nữ Việt Nam ở SEA Games
SEA Games 30 tại Philippines năm 2019 khép lại cũng là dấu mốc chia tay đường đua xanh của “Tiểu tiên cá” Nguyễn Thị Ánh Viên. Ở kỳ đại hội cuối cùng, kình ngư sinh năm 1995 vẫn kịp giành tới 6 HCV, nâng tổng số huy chương vàng SEA Games trong sự nghiệp lên con số 25.
Một thành tích vô tiền khoáng hậu với bơi lội Việt Nam. Tuy nhiên, vinh quang ấy cũng vô tình phơi bày một thực tế: sau khi Ánh Viên rời đi, bơi nữ Việt Nam để lại một khoảng trống quá lớn.
Ngay tại SEA Games 31 trên sân nhà, những kỳ vọng ban đầu đã sớm chuyển thành nỗi lo. Lê Thị Mỹ Thảo, gương mặt từng được chờ đợi sẽ gánh vác trọng trách khi có thế mạnh ở nội dung bơi bướm. Dù vậy, khoảng cách giữa Mỹ Thảo và Quah Jing Wen (Singapore) ở nội dung 200m bướm là rất xa, cho thấy sự chênh lệch đẳng cấp vẫn tồn tại rõ rệt.
Trong bối cảnh đó, Võ Thị Mỹ Tiên, khi mới 17 tuổi, nổi lên như một tín hiệu tích cực. Hai tấm HCB ở 800m và 1.500m tự do giúp cô tạo nên làn gió mới cho bơi nữ Việt Nam. Thế nhưng, chỉ một năm sau, sự hụt hẫng lại xuất hiện.
Ở kỳ SEA Games tiếp theo, bơi nữ Việt Nam không giành nổi một tấm HCV, thậm chí còn trắng tay ở cả HCB. Một kết quả cho thấy khoảng trống hậu Ánh Viên vẫn chưa thể lấp đầy.
Điểm sáng hiếm hoi khi ấy đến từ kình ngư mới 14 tuổi Thúy Hiền với tấm HCĐ ở nội dung 100m tự do. Dẫu vậy, theo đánh giá của giới chuyên môn, thể hình nhỏ con là hạn chế lớn của Thúy Hiền so với các đối thủ trong khu vực.
Đáng chú ý, việc có thể hình khiêm tốn nhưng lại thi đấu ở các cự ly ngắn, nơi sức mạnh và sải tay đóng vai trò quyết định, càng khiến con đường vươn tới đỉnh cao của kình ngư sinh năm 2009 trở nên gian nan, dù cô sở hữu nền tảng kỹ thuật đáng ghi nhận.
Đến kỳ SEA Games gần nhất tại Thái Lan, bức tranh ấy vẫn chưa thay đổi nhiều. Võ Thị Mỹ Tiên tiếp tục là niềm hy vọng số một khi giành 3 HCB ở các nội dung 800m tự do, 200m bướm và 400m hỗn hợp.
Ở 200m bướm và 400m hỗn hợp, cô chỉ thua kình ngư Kamonchanok Kwanmuang của chủ nhà Thái Lan với khoảng cách không quá lớn: 2:12.10 so với 2:11.78 ở 200m bướm, và 4:47.39 so với 4:46.30 ở 400m hỗn hợp. Những con số ấy cho thấy Mỹ Tiên đã tiến rất gần tới ngưỡng HCV.
Tuy nhiên, ở nội dung 800m tự do, Mỹ Tiên vẫn bị Gan Gwing Hwee (Singapore) bỏ xa gần 9 giây, 8:42.09 so với 8:33.13. Khi kình ngư Singapore mới 22 tuổi và đang gần như thống trị tuyệt đối các cự ly trung bình và dài ở khu vực, cơ hội lật đổ là vô cùng khó khăn.
Dẫu vậy, hướng tới SEA Games 34 sau đây hai năm tại Malaysia, Võ Thị Mỹ Tiên – sinh năm 2005 – vẫn được xem là cái tên có khả năng tranh chấp sòng phẳng nếu nhận được sự đầu tư đúng đắn và dài hạn. Nhìn vào thực tế hiện tại, rất khó tìm ra một VĐV nữ nào khác của Việt Nam đủ sức tiệm cận khả năng tranh HCV như cô.
Cũng cần thẳng thắn nhìn nhận: xuyên suốt các kỳ SEA Games, chưa một VĐV bơi nữ Việt Nam nào bước lên bục cao nhất ngoài Ánh Viên. Vì thế, khoảng trống “Tiểu tiên cá” để lại không chỉ là vấn đề chuyên môn, mà còn là bài toán chiến lược phát triển.
Tất cả đang chờ đợi một cú bứt phá trong hai năm tới, để bơi nữ Việt Nam có thể thực sự bước ra khỏi cái bóng quá lớn của quá khứ và tìm lại ánh hào quang đã từng thuộc về mình.
