Pickleball và giấc mơ SEA Games tiếp tục bị trì hoãn
Từ một môn thể thao nhỏ lẻ, pickleball đã phát triển vượt bậc trong những năm gần đây, đặc biệt tại khu vực Đông Nam Á. Thế nhưng, con đường tiến vào sân chơi đỉnh cao khu vực của bộ môn này lại gặp nhiều trắc trở. Cả SEA Games 33 tại Thái Lan và sắp tới là SEA Games 34 tại Malaysia đều không đưa pickleball vào chương trình thi đấu, dù đây là hai quốc gia có cộng đồng người chơi đáng kể.
Pickleball và giấc mơ SEA Games bị trì hoãn
Liên đoàn Pickleball châu Á (AFP) từng đặt ra lộ trình đầy tham vọng: đưa pickleball xuất hiện dưới dạng thi đấu biểu diễn tại SEA Games 2025 (Thái Lan), tiến tới thi đấu chính thức tại SEA Games 2027 (Malaysia), và xa hơn là trở thành môn quen thuộc trong hệ thống SEA Games giai đoạn 2025-2029.
Tuy nhiên, thực tế đã diễn ra khác hẳn. Thái Lan không đưa pickleball vào SEA Games 33, dù vẫn tổ chức các môn biểu diễn khác như MMA, kéo co và ném đĩa. Giờ đây, theo thông tin từ truyền thông Malaysia, trong 38 môn thể thao dự kiến tổ chức tại SEA Games 34, pickleball tiếp tục vắng mặt.
Vì sao pickleball vẫn đứng ngoài cuộc chơi?
Nguyên nhân pickleball chưa thể trở thành môn thi đấu tại SEA Games không phải do thiếu người chơi hay sự quan tâm, mà chủ yếu do các rào cản thể chế:
- Thiếu hệ thống liên đoàn đồng bộ: Để vào SEA Games, một môn thể thao cần có liên đoàn chính thức được công nhận ở đa số quốc gia thành viên. Hiện mới chỉ có Việt Nam, Malaysia và Singapore phát triển pickleball đáng kể.
- Sự tham gia khu vực chưa đủ rộng: SEA Games thường yêu cầu tối thiểu bốn quốc gia tham dự, có hệ thống tuyển chọn VĐV rõ ràng và cơ sở vật chất phù hợp.
- Ưu tiên cho môn truyền thống: Các môn Olympic hoặc có lịch sử lâu đời thường được ưu tiên hơn các môn "mới nổi" như pickleball.
Đặc biệt, mức độ phát triển tại nước chủ nhà đóng vai trò quyết định. Trong cơ chế vận hành của SEA Games, chủ nhà có quyền ưu tiên tối đa cho các môn thể thao phổ biến tại quốc gia mình. Việc Thái Lan gạch tên pickleball khỏi SEA Games 33 cho thấy bộ môn này chưa thực sự bùng nổ tại đất nước chùa vàng.
Phát triển không đồng đều trong khu vực
Ở Đông Nam Á, Việt Nam hiện là quốc gia chứng kiến sự bùng nổ thực sự của pickleball. Số lượng người chơi tăng nhanh, giải đấu phong trào diễn ra dày đặc, truyền thông và tài trợ phát triển mạnh. Malaysia cũng ghi nhận sự phát triển ấn tượng, với Kuala Lumpur xếp thứ hai thế giới về số người dùng DUPR, chỉ đứng sau Austin (Texas).
Tuy nhiên, một mình Việt Nam hay Malaysia là không đủ để tạo ra sức nặng khu vực. SEA Games là sân chơi đa quốc gia, và nếu phong trào chỉ mạnh ở một vài nước, môn thể thao đó rất khó chen chân vào chương trình thi đấu.
Cơ hội và thách thức trong tương lai
So với pickleball, Padel - một môn thể thao tương tự - đã đi nhanh hơn khi được Hội đồng Olympic châu Á (OCA) công nhận và đưa vào chương trình thi đấu Asiad. Điều này cho thấy pickleball đang thua kém trong cuộc đua giành vị thế quốc tế.
Dù vậy, triển vọng của pickleball vẫn rất sáng. Với tốc độ phát triển hiện tại, sự hậu thuẫn ngày càng rõ nét từ chính quyền địa phương và sự lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, bộ môn này có thể sẽ xuất hiện tại SEA Games 2029 ở Singapore - quốc gia có môi trường thể thao cởi mở và quốc tế.
Malaysia cũng đã có kế hoạch đưa pickleball vào Đại hội Thể thao Malaysia (SUKMA) 2026 với tư cách môn biểu diễn, tạo tiền đề quan trọng cho việc hội nhập vào các đại hội khu vực.
Bài học từ sự phát triển của pickleball
Hành trình của pickleball cho thấy, việc trở thành môn thể thao chính thức trong các đại hội đòi hỏi nhiều hơn chỉ là số lượng người chơi. Cần có chiến lược dài hạn, xây dựng hệ thống quản trị bài bản và lan tỏa đồng đều trong khu vực.
Các chuyên gia thể thao cảnh báo rằng nếu không mở rộng được nền tảng khu vực và quốc tế, pickleball có nguy cơ bão hòa và chững lại sau 2-3 năm phát triển, giống nhiều trào lưu thể thao phong trào khác.
Hiện tượng pickleball tại Việt Nam và Malaysia mang đến nhiều bài học quý giá về cách thức phát triển môn thể thao mới. Dù còn nhiều chặng đường phải đi, với nền tảng người chơi đang mở rộng và hệ thống tổ chức ngày càng chuyên nghiệp, cánh cửa SEA Games vẫn chưa khép lại hoàn toàn với pickleball. Các nước trong khu vực cần hợp tác chặt chẽ hơn để đưa bộ môn này tiến xa hơn trên bản đồ thể thao Đông Nam Á.
