Các võ sĩ UFC xét nghiệm Doping như thế nào?
Thi đấu tại UFC, các võ sĩ MMA của giải đấu lớn nhất thế giới này sẽ buộc phải tuân theo tiêu chuẩn của Ủy ban chống doping Mỹ (USADA) trong trường hợp họ thi đấu ở Mỹ, hoặc các cơ quan chịu trách nhiệm tương ứng ở quốc gia tổ chức các sự kiện, ví dụ như Ủy ban MMA Brazil (Comissão Atlética Brasileira de MMA - CABMMA) ở Brazil.
Các xét nghiệm Doping của các võ sĩ UFC nhìn chung sẽ có hai cách phân loại chính.
Cách đầu tiên là theo thời điểm lấy mẫu: trong thời gian thi đấu (in-competition testing) diễn ra khi võ sĩ tham gia một sự kiện UFC, hoặc ngoài thời gian thi đấu (out-of-competition testing) có thể diễn ra ở bất cứ nơi đâu, vào bất kỳ lúc nào.
Cách thứ hai là phân loại tương ứng với hai loại mẫu xét nghiệm khác nhau: mẫu nước tiểu và mẫu máu. Mẫu nước tiểu thường là đủ để xét nghiệm phần lớn các loại doping, nhưng mẫu máu sẽ chỉ thị một số loại doping nhất định tốt hơn mẫu nước tiểu.
Vậy quá trình xét nghiệm Doping của các võ sĩ UFC diễn ra như thế nào?
Mẫu nước tiểu thường là đủ để xét nghiệm phần lớn các loại doping, nhưng mẫu máu sẽ chỉ thị một số loại doping nhất định tốt hơn mẫu nước tiểu.
Đầu tiên, các võ sĩ sẽ phải trải qua quá trình lấy mẫu nước tiểu - mẫu máu. Các võ sĩ được chọn một trong 3 bộ kit lấy mẫu bất kỳ trước khi thực hiện lấy mẫu trong nhà vệ sinh với mẫu nước tiểu hoặc phòng y tế - phòng tập với mẫu máu.
Dù là mẫu nước tiểu hay mẫu máu, võ sĩ cũng sẽ phải lấy 2 mẫu một lúc. Một mẫu sẽ được xác định là mẫu A - mẫu xét nghiệm chính, mẫu còn lại là mẫu B - mẫu đối chứng. Các xét nghiệm doping sẽ chỉ tiến hành trên mẫu A, còn mẫu B sẽ được dùng để xét nghiệm kiểm tra lại nếu võ sĩ yêu cầu, sau khi mẫu A ra kết quả dương tính doping. Quá trình lấy mẫu được giám sát bởi nhân viên của USADA.
Sau khi các mẫu xét nghiệm đã được thu thập, chúng sẽ được bao kín lại ngay và gửi về phòng thí nghiệm. Tại đây, các mẫu xét nghiệm sẽ trải qua khá nhiều bước phân tích.
Bước một, là một vài xét nghiệm sàng lọc. Nếu các số liệu là âm tính rõ ràng, thì việc kiểm tra mẫu thử sẽ kết thúc tại đây - võ sĩ này đã “sạch”. Nhưng nếu kết quả là dương tính hoặc kết quả không rõ ràng, thì xét nghiệm sàng lọc sẽ không chỉ ra cụ thể ngay các chất doping, mà chỉ chỉ thị nhóm doping võ sĩ có thể dương tính.
Xét nghiệm sàng lọc diễn ra khá nhanh gọn thông qua các bộ kit kiểm tra
Kết thúc xét nghiệm sàng lọc, các mẫu dương tính và các mẫu nghi ngờ sẽ phải trải qua bước tách lọc và chuẩn bị.
Ở bước này, các chất doping hoặc các chất chuyển hóa của doping sẽ được tách khỏi các thành phần bình thường chiếm phần lớn khối lượng mẫu nước tiểu - mẫu máu, sau đó trộn với các chất nền để chúng bền hơn, hiển thị rõ hơn trong các bước kiểm tra tiếp theo.
Mẫu sau khi qua xử lý sẽ được chạy qua máy sắc ký khí (Gas chromatography), hoặc sắc ký lỏng (Liquid Chromatography) để tách, nhận biết, định lượng từng thành phần trong hỗn hợp, sau đó đi qua khối phổ kế để đo đạc và tính toán. Để dễ hình dung, ta có thể coi bước này giống như việc cảnh sát bắt một loạt đối tượng tình nghi đang lộn xộn đứng lại xếp hàng, kiểm tra lần lượt xem ai mới là thủ phạm thực sự. Đây là bước chính để xác định xem loại doping nào có trong mẫu thử của võ sĩ, với liều lượng là bao nhiêu.
Tất nhiên, không phải chất cấm nào cũng dễ bay hơi, dễ tan để chạy sắc ký thuận lợi mà phân loại. Cá biệt, thậm chí có những loại doping “cầm tinh con ninja”, ẩn mình siêu đẳng đến nỗi chúng sẽ chỉ được phát hiện thông qua quá trình các chất này tương tác với các hormone hoặc các hợp chất đặc thù trong cơ thể.
Những trường hợp như vậy sẽ tốn khá nhiều bước xét nghiệm kỳ công. Chưa kể, những bài test lặp lại liên tục để xác nhận chất cấm trên những mẫu thử chỉ tính bằng microgram cũng cực kỳ nhiêu khê. Đó là một trong những lý do mà xét nghiệm doping khá tốn kém, và không phải giải đấu nào cũng đủ sức chi trả cho việc giữ gìn sự trong sạch trên sàn đấu.
Xét nghiệm doping khá tốn kém, đến nỗi không phải giải đấu nào cũng đủ sức chi trả
Ngoài việc kiểm tra doping, các mẫu xét nghiệm cũng cung cấp những thông số cụ thể về hàm lượng các hợp chất steroid tự nhiên, hàm lượng hormone và các sản phẩm nội tiết khác để làm thành một bản theo dõi lâu dài cho các võ sĩ.
Trung bình một năm, mỗi võ sĩ UFC sẽ có trên dưới 10 lần phải nộp mẫu thử cho USADA. Như vậy là chỉ cần võ sĩ gia nhập UFC khoảng 6 tháng, các hồ sơ riêng cho từng người đã có thể bắt đầu đưa vào phân tích.
Những hồ sơ theo dõi này khá quan trọng, bởi sản phẩm nội tiết là thứ dao động rất lớn tùy theo khả năng chuyển hóa, hay nói cách khác là cơ địa của từng võ sĩ. Thay vì lập ra một ngưỡng “chuẩn” cho tất cả các võ sĩ với sai số rất lớn, việc theo dõi lâu dài hàm lượng các chất nội tiết để xem có bất kỳ sự thay đổi đột ngột nào không tỏ ra chính xác hơn, và cũng sẽ là một trong những căn cứ để điều tra ngược lại xem võ sĩ có dùng doping hay không.
