Stockholm 1928: Câu chuyện bị lãng quên của bóng bàn Anh
Mùa đông năm 1928, một đoàn vận động viên bóng bàn Anh quốc đã vượt biển tới Stockholm, mang theo những giấc mơ huy chương và viết nên trang sử đáng nhớ tại Giải vô địch Thế giới lần thứ hai, nơi những hạt giống đầu tiên của nền bóng bàn hiện đại được gieo trồng.
Chuyến tàu chậm rãi lướt qua vùng biển lạnh giá của Biển Bắc. Bên trong, một nhóm vận động viên ngồi trên những ghế gỗ cứng, mệt mỏi nhưng đầy quyết tâm. Họ là đội tuyển bóng bàn Anh quốc, đang trên đường tới Stockholm tham dự Giải vô địch Thế giới 1928. Giữa họ, một cậu học sinh 16 tuổi tên Adrian Haydon đã ngủ thiếp đi, không hề hay biết rằng chỉ vài ngày sau, cậu sẽ đối mặt với nhà vô địch thế giới trong trận đấu định mệnh.
Cuộc hành trình đáng nhớ của những người tiên phong
Chỉ hai năm sau giải đấu thế giới đầu tiên, bóng bàn quốc tế vẫn còn trong giai đoạn sơ khai. Liên đoàn Bóng bàn Quốc tế (ITTF) chỉ mới có 10 thành viên, và các vận động viên phải tự chi trả mọi chi phí để tham dự giải đấu. Không có chuyến bay thuận tiện, không có phòng khách sạn sang trọng, chỉ có niềm đam mê thuần khiết với môn thể thao nhỏ bé nhưng đầy hấp dẫn này.
Đoàn Anh quốc gồm những nhân vật: Charles Allwright - người duy nhất từng tham dự giải đấu năm 1926, Charles Bull - tài năng trẻ vừa là cầu thủ bóng bàn vừa là vận động viên cricket, Adrian Haydon - cậu học sinh 16 tuổi đầy tài năng, Charles Mase - người vận động viên khiếm thính với phong cách chơi khó chịu, và Fred Perry - người sau này sẽ trở thành huyền thoại quần vợt. Đội tuyển nữ có Joan Ingram, Winifred "Wendy" Land và Brenda Somerville - những nữ vận động viên tiên phong không chỉ chơi bóng bàn mà còn tham gia nhiều môn thể thao khác.
"Tôi không biết có bất cứ điều gì trên đời này đáng để căng thẳng. Tôi không biết có bất kỳ ai trên thế giới này có thể đánh bại tôi."
Đó là tâm thế của Adrian Haydon, cậu học sinh 16 tuổi, khi được hỏi về cảm giác trước trận đấu với nhà vô địch thế giới Zoltan Mechlovits. Sự tự tin tưởng của tuổi trẻ, không chút e ngại trước những tên tuổi lớn, đã trở thành biểu tượng cho tinh thần của đoàn Anh quốc tại Stockholm.
Câu chuyện đằng sau hành trình
Quãng đường đến Stockholm không hề dễ dàng. Ivor Montagu, Chủ tịch ITTF 23 tuổi kiêm đội trưởng không thi đấu của đội tuyển Anh, kể lại: "Để tiết kiệm chi phí, chúng tôi đi trên những ghế gỗ cứng. Liên đoàn Bóng bàn Anh (ETTA) lúc bấy giờ còn nghèo và các vận động viên phải tự chi trả. Một sự nhầm lẫn đáng tiếc khiến đoàn không có giấc ngủ nào trong chặng cuối của hành trình, phải ngồi thức trắng đêm trên những chiếc ghế cứng, hát để giữ tinh thần, và phải thi đấu ngay khi đến nơi."
Câu chuyện về cách Adrian Haydon gia nhập đội tuyển cũng đầy thú vị. Khi đội tuyển cần tìm người thay thế sau giải vô địch thế giới đầu tiên, họ liên hệ với Frank Lawes, người từng là dự bị hạng nhất. Lawes từ chối vì bận công việc nhưng giới thiệu: "Có một cậu học sinh ở đây đánh bại tôi dễ dàng". Vậy là Adrian, với chiếc mũ lưỡi trai, đến London tham gia tuyển chọn và đánh bại tất cả đối thủ.
Fred Perry, sau này trở thành huyền thoại quần vợt, bắt đầu sự nghiệp bóng bàn của mình từ một cuộc gặp gỡ tình cờ. Margot Reading, bạn học cũ của Fred, kể lại trên tờ Daily Express rằng 70 năm trước, khi cô 9 tuổi, cô đã mời người bạn học ở trường Drayton Green chơi bóng bàn tại nhà cô ở Ealing. Người bạn đó chính là Fred Perry. Đó là lần đầu tiên Fred cầm vợt và Margot nhớ rằng cậu "khá hợp với môn này". Cô cũng nhớ Fred là bạn nhảy của cô trong ngày hội tháng Năm và là nửa sau của một con bò trong vở kịch của trường.
Những ngày thi đấu đáng nhớ tại Stockholm
Giải đấu năm 1928 tại Stockholm có năm nội dung cá nhân - Đơn nam, Đơn nữ, Đôi nam, Đôi nữ và Đôi nam nữ - cùng với nội dung đồng đội nam với chín quốc gia tham dự, chủ yếu từ châu Âu.
Đội tuyển nam Anh khởi đầu thuận lợi với hai chiến thắng trong nội dung đồng đội, bắt đầu từ ngày 24 tháng 1, đánh bại Tiệp Khắc 5-2 và Hungary 7-2. Ngày tiếp theo, họ tiếp tục thành công trước Latvia (5-4), Đức (8-0) và Thụy Điển (5-0). Ngày thứ ba bắt đầu bằng thất bại trước Áo (4-5) trước khi giành hai chiến thắng trước Wales (5-1) và Ấn Độ (8-0).
Kết quả này đưa đội đến hai trận play-off trong cuộc đua ba bên với Áo và Hungary. Đáng tiếc, Anh đã thua 2-5 trong cả hai trận đấu. Bull thắng hai trận đấu với Hungary và Haydon thắng hai trận với Áo. Hungary đánh bại Áo 5-2 để giành chức vô địch, để Áo ở vị trí thứ hai.
Trận đấu đáng nhớ nhất là cuộc đối đầu giữa Adrian Haydon và Zoltan Mechlovits. Mechlovits, một nhân vật đồ sộ và bậc thầy về tâm lý chiến, đã thử mọi cách có thể - không phải để làm rối loạn tinh thần của đối thủ nhỏ bé mà để ổn định tinh thần chính mình. Trước tiên, anh yêu cầu đo lưới - dọc theo toàn bộ chiều dài. Sau đó - điều mà Montagu chưa từng thấy trước đây - anh yêu cầu đo chiều cao của mặt bàn thi đấu từ sàn. Trong suốt quá trình này, Adrian chỉ đứng đó, không hề tỏ ra lo lắng.
Những tấm huy chương và thành tích đáng nhớ
Nội dung cá nhân diễn ra sau các trận đấu đồng đội và ở Đơn nam có 58 vận động viên tham dự. Haydon và Perry tiến đến tứ kết, thua trước Paul Flussman của Áo và Lazlo Bellak của Hungary. Hai vận động viên trẻ của Anh đã cho thấy triển vọng to lớn.
Ở nội dung Đơn nữ với 16 vận động viên tham dự, Joan Ingram giành huy chương đồng, thua sát sao trước nhà vô địch đương kim Maria von Mednyanszky của Hungary với tỷ số 20, 17, 16. Land và Somerville bị loại ở vòng đầu tiên trong những trận đấu căng thẳng.
"Tôi đã hiểu rõ hơn về điều này khi tìm hiểu thêm về Adrian và lai lịch của cậu ấy. Câu chuyện về cách cậu ấy đến với chúng tôi thật sự rất thú vị."
Thành công lớn hơn đến trong nội dung Đôi nam khi Bull & Perry tiến vào chung kết nhưng thua trước cặp Alfred Liebster & Robert Thum của Áo với tỷ số 10, 13, 16. Đây là thành tích đáng kể cho một cặp đôi trẻ, đặc biệt là Fred Perry, người mới chỉ tiếp xúc với bóng bàn vài năm trước đó.
Đôi nữ là lần đầu tiên được tổ chức tại giải vô địch thế giới và chỉ có sáu cặp tham dự. Tất cả ba nữ vận động viên Anh đều mang huy chương về nhà. Somerville kết hợp với Gubbins của Wales để giành huy chương bạc, thua trước Mednyanszky & Fanchette Flamm của Áo với tỷ số 16, 21, 11. Ingram & Land thua trước các nhà vô địch cuối cùng ở bán kết với tỷ số -20, 12, 16, 19.
Ở nội dung Đôi nam nữ, Perry & Land tiến đến bán kết nhưng đáng tiếc phải bỏ cuộc, mang về huy chương đồng. Bull & Ingram cũng bỏ cuộc ở tứ kết trong khi Wilde & Somerville bị loại ở vòng đầu tiên trong số 12 cặp tham dự.
Những con người đặc biệt của bóng bàn Anh quốc
Charles Bull chỉ 19 tuổi khi thi đấu tại Stockholm, tự chi trả mọi chi phí như tất cả các vận động viên khác. Anh tham dự năm Giải vô địch Thế giới, có 27 lần khoác áo đội tuyển quốc gia. Bull được xếp hạng số 5 thế giới năm 1928. Ngoài việc chơi bóng bàn cho đội tuyển Anh, Bull còn là cầu thủ cricket, tham gia 175 trận đấu hạng nhất cho Kent và Worcestershire, anh cũng chơi bóng đá cho đội dự bị Fulham. Đáng tiếc, Bull đã thiệt mạng trong một vụ tai nạn xe hơi ở Kent khi mới 30 tuổi.
Adrian Haydon sinh tháng 10 năm 1911 tại Birmingham, mới chỉ 16 tuổi khi thi đấu tại Stockholm. Anh tham gia 17 Giải vô địch Thế giới với lần xuất hiện cuối cùng vào năm 1953, thành tích ấn tượng nhất là làm đội trưởng đội giành Cúp Swaythling. Haydon được xếp hạng số một tại Anh và số bốn thế giới ở nội dung đơn, số một cùng với Victor Barna ở nội dung đôi nam.
Charles Mase, một trong những thành viên lớn tuổi hơn của đoàn, sinh năm 1895 tại Diss, Norfolk. Mase tham dự bốn Giải vô địch Thế giới với năm 1928 là lần duy nhất anh thi đấu cho đội tuyển Anh. Không chỉ là vận động viên, Mase còn là Thư ký của Liên đoàn Bóng bàn London, Viện Whitefield và Giải Mở rộng Home Counties, anh cũng là thành viên của Ủy ban Tổ chức Giải vô địch Thế giới năm 1926. Có báo cáo cho rằng anh bị khiếm thính và câm. Ivor Montagu cho biết anh được chọn thi đấu tại Stockholm vì "có phong cách khiến các vận động viên nước ngoài gặp khó khăn".
Những nữ vận động viên không kém phần xuất sắc. Joan Ingram, thành viên của Câu lạc bộ Herga ở Middlesex, sinh ngày 28 tháng 2 năm 1910 tại Harrow. Cô tham dự Giải vô địch Thế giới năm 1926, 1928 và 1929. Ingram tham dự Đại hội Stockholm đại diện cho Anh. Cô thi đấu tại nhiều giải đấu Mở rộng tại quê nhà và cả Giải Mở rộng Đức năm 1928, nơi cô tiến tới bán kết Đơn nữ và cùng vòng đấu ở Đôi nam nữ với Charles Bull.
Không chỉ là vận động viên bóng bàn quốc tế, Ingram còn đại diện cho Anh tại Cúp Wightman, thi đấu tại Forest Hills năm 1937. Cô tham dự Wimbledon từ năm 1927-47 với thành công đầu tiên ở Đôi nam nữ trẻ năm 1927 cùng với Richard 'Dickie' Ritchie.
Di sản và ý nghĩa lịch sử
Giải vô địch Thế giới 1928 tại Stockholm không chỉ là một sự kiện thể thao đơn thuần mà còn là dấu mốc quan trọng trong lịch sử bóng bàn thế giới. Đây là thời kỳ mà môn thể thao này bắt đầu phát triển về mặt tổ chức và kỹ thuật, với việc ITTF mở rộng thành viên và các nội dung thi đấu ngày càng đa dạng hơn.
Đối với đội tuyển Anh, mặc dù không giành được chức vô địch đồng đội, nhưng những tấm huy chương cá nhân và những trải nghiệm quý báu tại Stockholm đã đặt nền móng cho sự phát triển của bóng bàn nước này trong những năm tiếp theo. Fred Perry, trước khi trở thành huyền thoại quần vợt, đã chứng tỏ tài năng của mình trong môn bóng bàn. Adrian Haydon, cậu học sinh 16 tuổi, đã trở thành biểu tượng của lòng dũng cảm và sự tự tin của tuổi trẻ.
Hành trình của đội tuyển bóng bàn Anh tới Stockholm năm 1928 còn là minh chứng cho tinh thần thể thao thuần khiết, khi các vận động viên tham gia vì niềm đam mê chứ không phải vì tiền bạc hay danh vọng. Họ tự chi trả mọi chi phí, chịu đựng những điều kiện di chuyển và lưu trú khó khăn, nhưng vẫn giữ vững tinh thần và quyết tâm thi đấu hết mình.
Câu chuyện về giấc ngủ của Adrian Haydon trên chuyến tàu tới Stockholm, về sự tự tin tuyệt đối của cậu trước trận đấu với nhà vô địch thế giới, về sự đa tài của Fred Perry và các đồng đội, đã trở thành một phần của folklore bóng bàn Anh quốc. Đó là những câu chuyện được truyền lại qua nhiều thế hệ, truyền cảm hứng cho các vận động viên trẻ và nhắc nhở chúng ta về những ngày đầu của môn thể thao này.
