"Siêu doping" từ giun biển: Vũ khí bí mật vận chuyển oxy gấp 40 lần khiến làng xe đạp thế giới chao đảo
Một cuộc điều tra ở Pháp đã làm sáng tỏ một chất có tiềm năng ứng dụng trong y học, đồng thời cũng thu hút sự quan tâm trong giới chống doping. Đó là một loại hemoglobin thay thế có nguồn gốc từ giun biển, hay còn gọi là giun cát, có thể hoạt động như một chất vận chuyển oxy mạnh mẽ trong cơ thể người.
Điều này đã khiến Cơ quan Chống Doping Thế giới (WADA) đặc biệt quan tâm do những liên quan tiềm tàng đến doping. Cho đến nay, chưa có mối liên hệ nào với xe đạp hay bất kỳ môn thể thao nào khác, nhưng các nhà chức trách đang lo ngại và, tất nhiên, chất này đang được giám sát.
Dự án đang được phát triển tại Hemarina, một công ty dược phẩm sinh học có trụ sở tại Morlaix trên bờ biển Bretagne, Pháp. Công ty được thành lập bởi các nhà nghiên cứu đại học và đã dành 15 năm làm việc gần như độc quyền về phân tích và điều chỉnh hemoglobin của sinh vật biển này, được nuôi trong các bể lớn. Mục tiêu đã nêu là cung cấp một giải pháp thay thế tự nhiên cho một số phương pháp điều trị tiêu chuẩn, đặc biệt là trong các bệnh nặng cần oxy hóa mô cao.
Theo các nghiên cứu hiện có, khi được thích nghi với hệ tuần hoàn của con người, loại hemoglobin này sẽ có khả năng vận chuyển oxy cao hơn tới 40 lần so với hemoglobin tự nhiên, mà không gây ra tác dụng phụ đáng kể. Điều đó khiến nó trở thành một chất thay thế máu tiềm năng cho truyền máu, với lợi ích bổ sung là hiệu quả hơn và dễ kiếm hơn so với máu hiến tặng. Hemarina đã được cấp bằng sáng chế cho 6 sản phẩm khác nhau dựa trên công nghệ này, tất cả đều được hỗ trợ bởi các tài liệu khoa học rộng rãi.
Sự quan tâm đến chất này trong giới thể thao nổi lên sau cuộc phỏng vấn của Tiến sĩ Franck Zal, người sáng lập và Giám đốc điều hành của Hemarina, với nhật báo L’Équipe của Pháp. Ông tiết lộ rằng, 3 năm trước, một tay đua rất nổi tiếng từ một đội WorldTour đã yêu cầu cung cấp sản phẩm này. Lý do chính là do thời gian bán hủy rất ngắn của nó, cho phép chất này được đào thải nhanh chóng khỏi cơ thể.
Theo chính công ty, đây không phải là trường hợp cá biệt. Hemarina cho biết họ đã ngay lập tức thông báo cho Oclaesp, đơn vị cảnh sát Pháp chuyên chống doping và các tội phạm liên quan đến sức khỏe. Oclaesp xác nhận đang tiến hành điều tra, mặc dù họ chưa tiết lộ kết quả của các thủ tục tố tụng được khởi xướng 3 năm trước.
Cơ quan Chống Doping Thế giới (WADA) đã tuyên bố rằng chất này đang được giám sát và có thể được phát hiện trực tiếp trong các xét nghiệm, với điều kiện phân tích được thực hiện trong khoảng thời gian từ 4 đến 8 giờ sau khi sử dụng. Đây là một khoảng thời gian rất ngắn, khiến việc phát hiện trở nên khó khăn trong các cuộc thi đấu.
Việc sử dụng chất này cũng có thể được phản ánh trong hộ chiếu sinh học của các vận động viên. Tuy nhiên, hiện chưa có trường hợp nào các vận động viên ưu tú bị xử phạt vì những bất thường kéo dài liên quan đến chất này. Một số nhà nghiên cứu lưu ý rằng các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng hemoglobin này sẽ không làm thay đổi chỉ số hematocrit, một trong những thông số chính được sử dụng trong các mô hình hộ chiếu sinh học. Điều đó làm dấy lên lo ngại rằng các phương pháp doping mới có thể đang phát triển nhanh hơn các hệ thống được thiết kế để phát hiện chúng.
