HLV Hoàng Anh Tuấn: Triết lý và chiến lược thay đổi bóng đá Đức
Từng có thời gian tu nghiệp tại Đức, HLV trưởng U.19 Việt Nam Hoàng Anh Tuấn đã chia sẻ góc nhìn của ông về thành công của ĐT Đức những năm trở lại đây.
"Lối chơi kỹ thuật luôn duy trì được rất lâu, như Tây Ban Nha đấy. Còn người Đức, ngoài tính kỷ luật có lẽ không phải bàn nữa, họ còn có thể chơi kỹ thuật. Chính vì vậy ĐT Đức duy trì được sự ổn định rất lâu. Tất nhiên vấn đề chất lượng cầu thủ cũng quan trọng.
Những thập niên trước, ĐT Đức thường chọn phong cách kỷ luật và sức mạnh. Hiện tại họ vẫn thể hiện tính kỷ luật nhưng ngoài ra có cả sự hiệu quả và kỹ thuật. Từ khi Jürgen Klinsmann về cầm đội, ĐT Đức thể hiện bộ mặt hoàn toàn khác".
Nhìn lại lịch sử, trước chức Vô địch thế giới lần thứ 4 (Brazil 2014), bóng đá Đức trải qua thời gian dài rơi vào trì trệ, tụt dốc. Bắt đầu từ World Cup 1994 cho tới EURO 2004, tròn 10 năm ĐT Đức liên tục thất bại ở những giải đấu lớn.
Cho tới khi "hội nghị Diên Hồng" kéo dài 6 tiếng giữa bà Angela Merkel và 8 nhân vật chủ chốt của bóng đá nước này trước thềm World Cup 2006, bóng đá Đức mới thực sự chuyển mình và có giải đấu trên sân nhà thành công rực rỡ cùng Klinsmann.
Đó cũng là trái ngọt đầu tiên cho quá trình dài thay đổi về tư duy làm bóng đá đã cũ kỹ và xù xì. Người được nhắc đến nhiều nhất là Juergen Klinsmann.
Nhà cầm quân này đặt dấu ấn đậm nét vào lối chơi mới mẻ của ĐT Đức năm đó. Tất nhiên, để có được thành công này, Klinsmann đã phải đánh đổi rất nhiều.
Những thay đổi mang tính bước ngoặt khi đó của nhà cầm quân này đã nhận không ít gạch đá. Ông loại huyền thoại Oliver Kahn ra khỏi kế hoạch, ông nhồi thể lực sau tuyên bố cầu thủ Đức yếu xìu, ông cho học trò chơi bóng ném với tư duy tấn công và tấn công, ông bắt cầu thủ ngừng thực hiện những đường chuyền thừa thãi...
Ở vấn đề nhân sự, chiến lược gia sinh năm 1964 thực sự gây sốc với những lựa chọn của mình. Bastian Schweisteiger, Lukas Podolski, Per Mertesacker đều là những cái tên không được kỳ vọng nhiều bỗng nhiên trở thành xương sống của đội bóng. Ít ai ngờ chính những cầu thủ không được đánh giá cao đó đã đưa Đức trở thành đế chế mới của bóng đá thế giới ngày hôm nay.
"Vấn đề là ở chiến lược và triết lý bóng đá. Họ thay đổi từ rất lâu rồi. Nhiều người cho rằng Klinsmann đem triết lý mới về. Tuy nhiên khi tôi sang đó học, những nhà chuyên môn lại nói Matthias Sammer mới là người thay đổi bóng đá Đức.
Họ đã thay đổi rất nhiều khi chơi mềm mại hơn so với trước đây. Ngày xưa, cầu thủ Đức phải to cao, vai u thịt bắp, chơi bóng mạnh mẽ. Bây giờ hoàn toàn khác. Từ World Cup 2014 với Lahm, hiện tại thì Mueller đâu có "dày cơm", Mario Gomez cũng không phải là cầu thủ có thể hình tốt, Mesut Oezil, Marco Reus cũng vậy nhưng họ chơi rất thông minh", HLV Hoàng Anh Tuấn cho biết.
Thực tế, không phải cho tới khi Klinsman dẫn dắt năm 2004, ĐT Đức mới thay đổi mạnh mẽ. Từ năm 2000, những người làm bóng đá nước này đã bắt đầu suy nghĩ về một cuộc cách mạng, thay đổi gốc rễ về tư duy, về đào tạo, về nhân sự và về tổ chức để đưa "Cỗ xe tăng" trở lại đỉnh cao.
Đó cũng là thời điểm lứa 1987 của những cái tên Manuel Neuer, Mesut Oezil, Benedikt Hoewedes, Mats Hummels và Jerome Boateng đang ở độ tuổi 13 và được coi như lứa cầu thủ đầu tiên của cuộc cách mạng sâu rộng này với mục tiêu rõ ràng là đưa bóng đá Đức trở lại đỉnh cao.
Chính lứa cầu ấy đã đánh bại U.21 Anh 9 năm sau đó để vô địch U.21 châu Âu. Hãy nhớ, đây là danh hiệu đầu tiên của bóng đá Đức ở lứa tuổi này tại đấu trường châu lục. Điều đó đồng nghĩa dàn cầu thủ tài năng ấy là tương lai đầy hứa hẹn để phục hưng "Cỗ xe tăng".
5 năm sau danh hiệu kể trên, những Neuer, Oezil, Mats Hummels đã cùng những người đàn anh Philipp Lahm, Lukas Podolski vượt qua Argentina ở trận chung kết World Cup 2014.
Cho tới EURO 2016 này, Schweisteiger vẫn còn đứng trong đội hình của HLV Joachim Loew, sau tròn 10 năm kể từ thành công trên quê nhà.
Một vấn đề khác không khó để nhận ra khi trong tay HLV Joachim Loew luôn có những cầu thủ rất tài năng kế thừa lại vị trí đàn anh để lại.
Nếu như năm 2014 những biểu tượng như Per Mertesacker, Miroslav Klose và Philipp Lahm đã đưa ĐT Đức VĐTG lần thứ 4 rồi sau đó chia tay ĐTQG thì ở EURO 2016 này, những cầu thủ đàn em của họ đang lèo lái rất tốt "Cỗ xe tăng".
Đáng nói, khi Lahm vẫn đang là thủ lĩnh của toàn đội thì những ngôi sao của lứa 1987 đã rất chắc chân và trở thành nhân tố quan trọng của ĐT Đức.
"Thành công của bóng đá Đức hiện tại đã bắt đầu từ lâu và dựa trên nền tảng rất rộng nhờ chiến lược dài hơi. Hãy nhìn cách họ chơi với Brazil tại World Cup 2014. Trong một trận đấu họ có thể tấn công trung lộ với bài phối hợp nhóm nhỏ, xuống biên, chuyền dài và kể cả phòng thủ chặt chẽ.
Vì vậy không phải họ thành công ở một thời điểm nhất định nhờ một lứa cầu thủ nhất định. Có tính kế thừa cả đấy.", HLV Hoàng Anh Tuấn cho hay.
"Thêm nữa, người Đức còn khai sinh ra một lối chơi mới của thủ môn: chơi như một trung vệ. Chúng ta có thể thấy rõ ràng ở World Cup 2014, hay tại vòng bảng EURO 2016 Neuer cũng thường đứng ở giữa sân khi đội nhà tấn công. Đó là một chiến thuật đấy. Nó tựa như lối chơi trong môn futsal khi thủ môn cũng là một cầu thủ tham gia tấn công trên sân.
Trước đây, đôi lúc cũng có những tình huống thủ môn lên tham gia vào một pha phạt góc rồi chạy về nhưng đó không phải là một chiến thuật rõ ràng", vị thuyền trưởng của U.19 Việt Nam nói thêm.
Nhà cầm quân đã đạt bằng FIFA Pro này cũng cho biết ông đánh giá rất cao HLV Joachim Loew: "Thực ra để một cầu thủ từ CLB về ĐTQG có thể chơi tốt không hề dễ dàng. ĐT Đức trước hết có lợi thế là Joachim Loew đã làm việc rất lâu rồi. Đương nhiên, những HLV làm việc lâu năm sẽ hiểu cầu thủ hơn và đặc biệt khi họ là người Đức.
Ông ta có cá tính riêng, lại rất hiểu cầu thủ để có thể tạo thành một tập thể gắn kết và giúp những cá nhân chưa đạt trạng thái tốt nhất có thể mau chóng sung mãn trở lại. Hãy nhìn sang ĐT Bỉ, rất nhiều cầu thủ hay ở CLB nhưng khi về ĐTQG họ chơi ra sao, bởi HLV của họ không biết cách kích thích học trò của mình".
Bước vào EURO 2016, người Đức đã cho thấy sức mạnh của họ khi vượt qua Ukraine khá nhẹ nhàng. Ở trận sau đó khi bị Ba Lan cầm hòa 0-0, họ vẫn cho thấy khả năng làm chủ thế trận, chỉ là hàng công quá cùn để rồi 2 trận đấu sau đó, họ băng băng, đè bẹp Bắc Ireland và đặc biệt khiến Slovakia câm lặng với 3 bàn trắng.
Tất nhiên, cả 4 đối thủ trên đều không phải là những đội bóng sừng sỏ của lục địa già. Nhưng cần nhìn nhận một cách khách quan "Cỗ xe tăng" vẫn đang băng băng về đích, dù đôi lúc có vẻ như thầy trò Joachim Loew hơi bị... chùng xích.
Thế nhưng, không thể phủ nhận rằng lối chơi của ĐT Đức ở những trận đấu vừa qua thực sự rất biến hóa và khiến nhiều fan túc cầu phải trầm trồ. Ở một khía cạnh nào đó, nhà ĐKVĐ Thế giới đã rất thành công ở giải đấu lần này khi trình diễn lối chơi khá hấp dẫn, đẹp mắt.
Đức đã vượt qua Italia để có mặt tại bán kết. Với những gì thầy trò Joachim Loew đang thể hiện, rất nhiều người đang kỳ vọng Đức sẽ làm được điều tương tự Tây Ban Nha là vô địch cả World Cup lẫn EURO liên tiếp nhau", HLV Hoàng Anh Tuấn kết luận.
