Pep Guardiola đến Premier League: Lối thoát nào cho Tiki-taka?

Trên thực tế, bản thân Pep từng nhiều lần thừa nhận rằng mình “căm ghét” những gì thuộc về Tiki-taka, một lối chơi mà theo như nhà cầm quân người Tây Ban Nha định nghĩa là… vô cùng tẻ nhạt với các đường chuyền qua lại không mang mục đích.

Mặc dù vậy, trải qua liên tiếp những thất bại của Bayern Munich trong ba trận bán kết Champions League gần đây nhất, giới mộ điệu cũng có thừa lý do để mà quy kết mọi “tội lỗi” lên đầu vị chiến lược gia 45 tuổi này. Sự sa sút về mặt thành tích của Hùm xám vô hình trung cũng trở thành yếu tố quan trọng để chứng minh rằng những triết lý dưới triều đại Pep đang gặp vấn đề, mà nguồn gốc sâu xa không gì khác chính là bởi tiki-taka, một hệ thống ngày càng bộc lộ nhiều hạn chế so với lối chơi trực diện, đơn giản.

Atletico Madrid tất nhiên không phải đội bóng đầu tiên từng sử dụng thứ vũ khí “counter-pressing” (phản công tổng lực) để hạ gục Pep. Trước đó, Real Madrid của Carlo Ancelotti cũng áp dụng một hệ thống gần như tương tự tại vòng bán kết Champions League mùa giải 2013/2014, qua đó đè bẹp Bayern với tổng tỷ số 5-0 sau hai lượt trận.

Thậm chí, trong mùa bóng cuối cùng vẫn còn dẫn dắt Barca (2012/2013), triết lý bóng đá mang đậm tính chất kiểm soát mà Pep theo đuổi cũng chịu một thảm họa sau thất bại nặng nề 0-7 trước Hùm xám của Jupp Heynckes. Giai đoạn tiếp theo, mặc dù được tiếp quản trọn vẹn “di sản” mà vị chiến lược gia người Đức để lại, Pep vẫn chẳng thể một lần đưa đội bóng xứ Bavaria bước lên ngai vàng châu Âu.

Mùa giải năm nay, khi mà hàng loạt CLB tại nước Anh, với đẳng cấp thấp kém hơn hẳn Barca hay Bayern đều cố gắng bắt chước mô hình kiểm soát bóng đang dần trở thành xu hướng trên toàn cầu, thì Leicester City đã bất ngờ giành được chức vô địch Premier League bằng một hệ thống 4-4-2 tưởng chừng như đã lỗi thời. Cùng với Atletico Madrid, "Bầy Cáo" của HLV Claudio Ranieri đã trở thành những hình mẫu “anti tiki-taka” điển hình nhất. Điều này dĩ nhiên cũng hứa hẹn sẽ mang đến cho Pep những thử thách không mấy dễ chịu trong chuyến phiêu lưu đến xứ sở sương mù vào mùa Hè sắp tới đây. Cần phải nhấn mạnh rằng, giải Ngoại hạng Anh luôn được biết đến như một môi trường cực kỳ đặc thù với những đặc trưng cơ bản về lối chơi tốc độ, giàu thể lực, sử dụng bóng dài, mật độ thi đấu dày đặc...

Về mặt lý thuyết, triết lý bóng đá có phần phức tạp mà Pep chủ động gây dựng tại Bayern Munich trong suốt những năm qua dường như không thực sự phù hợp với Hùm xám. Mặc dù vậy, sẽ là quá khắt khe nếu như tất cả đều cho rằng vị chiến lược gia người Tây Ban Nha đã thất bại toàn diện trong màu áo đội bóng nước Đức. Trên thực tế, phong cách tiki-taka không hề hết thời giống như nhiều người lầm tưởng. Thay vào đó, khi mà nền bóng đá đương đại ngày càng biết cách phát triển để tìm ra giải pháp phù hợp nhằm khắc chế lối chơi kiểm soát bóng đơn thuần, đồng nghĩa rằng cũng đến lúc Pep cần phải thay đổi.

Ở vòng bán kết Champions League 2014/2015, Bayern từng phải chịu dừng bước sau thất bại chung cuộc 3-5 trước Barca. Dễ dàng nhận thấy, Lionel Messi chính là nhân tố quyết định giúp cho đội bóng xứ Catalan làm nên sự khác biệt cần thiết sau những giờ phút tranh tài vô cùng căng thẳng giữa đôi bên. Mặc dù vậy, thực tế thì thầy trò HLV Luis Enrique đã thi đấu hoàn toàn sòng phẳng với Hùm xám, xét trên cả khía cạnh cầm giữ bóng nói chung, một yếu tố phần nào tái khẳng định sự sống của lối chơi tiki-taka thuần túy.

Điều quan trọng nhất ở đây, không gì khác chính là việc Enrique đã chủ động nâng cấp và hoàn thiện hệ thống chiến thuật của Barca để thích nghi với hoàn cảnh bóng đá hiện đại. Cần phải nhấn mạnh rằng, CLB chủ sân Nou Camp dưới thời Enrique vẫn chủ yếu được vận hành dựa trên nền tảng kiểm soát bóng và chưa bao giờ bị xem là một đội bóng chỉ biết tìm kiếm chiến thắng thông qua những tình huống... ném bóng cho bộ ba MSN muốn làm gì thì làm.

Những nhiệm vụ dành cho Pep Guardiola tại Man Ciy đương nhiên sẽ không hề dễ dàng chút nào bởi như đã nói, Premier League vốn là một môi trường hoàn toàn khác biệt, mà sự khó khăn của Juergen Klopp trong màu áo Liverpool chính là minh chứng rõ nét hơn cả. Dẫu sao thì sau những lần thất bại “để đời” cùng Bayern, có lẽ cựu chiến lược gia Barca cũng tự hiểu rằng ông sẽ không thể tiếp tục theo đuổi triết lý tiki-taka một cách thuần túy.

Cập bến xứ Sương mù, đồng nghĩa rằng thứ bóng đá linh hoạt và mượt mà của Pep chắc chắn sẽ cần bổ sung thêm những đường chuyền mang tính trực diện và đơn giản hơn, để nhanh chóng làm sống dậy một Man City đang rệu rã sau mùa giải 2015/16 bết bát. Đương nhiên, tiki-taka vẫn sẽ là công thức nền tảng để Pep có thể sớm chinh phục những thử thách tại đảo quốc sương mù…