Công nghệ phía sau những chiếc xe đạp tại Tour de France năm nay
Một chiếc xe đạp là một chiếc xe đạp, phải không? Hoàn toàn sai. Đặc biệt nếu bạn là một đội xe đạp chuyên nghiệp. Với những cách biệt cho người chiến thắng trong một chặng của Tour de France thường ít hơn một phần trăm giây và chiến thắng chung là dưới hai phút như Tour de France năm 2018 trên toàn bộ 3.351 km, mọi lợi thế mà các đội, các tay đua giành được là rất cần thiết.
Đổi mới về thiết kế và khoa học vật liệu ở thiết kế xe đạp là ngang tầm với các môn thể thao như F1 và xe đạp Grand Tour, nhằm chủ yếu đạt hiệu suất thuần túy. Bởi một chiếc xe đạp vượt trội ở các leo núi dốc sẽ mất số phút quý giá ở một chặng đua tính giờ khi khí động học là tất cả.
Ngược lại, sử dụng một chiếc xe đạp trong chặng đua tính giờ để leo núi hoặc chạy đường bằng phẳng lại không hợp lí và có phần nguy hiểm.
Dưới đây là 3 loại xe chính dành cho các cua rơ tại Tour de France năm nay.
Xe đạp khí động học
Việc phát triển xe đạp aero sớm (vào giữa những năm 1980) đã làm xuất hiện những thử nghiệm trong việc thay đổi khung xe vì lợi ích khí động học - giống như những chiếc xe đua. Xe lướt trong không khí càng tốt, càng tiết kiệm năng lượng đáng kể được sử dụng để đẩy nó (và tiết kiệm thời gian trong một cuộc đua).
Vào thời điểm Greg Lemond giành chiến thắng tại Tour de France năm 1989 chỉ với cách biệt 58 giây, các cua rơ giờ đều có thể thấy được lợi thế ngay lập tức. Thực tế thì 30 năm sau, aero hay khí động học vẫn là từ thông dụng trong thiết kế xe đạp.
Một điều dễ thấy là xe đạp aero thường nặng hơn so với xe leo núi và thường không thoải mái hơn so với xe đạp chạy đường bằng vì các khung được thiết kế với có độ nghiêng và độ cứng nhằm truyền lực là ưu tiên.
Xe đạp leo núi
Những cua rơ chuyên nghiệp muốn gì khi họ leo lên những ngọn núi dốc bất thường, thường là hàng giờ liền? Một cái gì đó nhẹ nhàng. Dễ dàng. Chà, thật dễ dàng. Những chiếc xe đạp của Grand Tour Climbing rất nhẹ, nhưng chúng không thể nhẹ hơn quy tắc trọng lượng tối thiểu 6,8kg của UCI (cơ quan quản lý xe đạp).
Các cấu hình ống trên khung xe đạp leo núi sẽ không giống như xe đạp aero nhưng ngay cả khi trong một thế giới mà việc đứng thứ nhất hoặc thứ hai không tạo ra sự khác biệt lớn, các cua rơ leo núi sẽ chọn chiếc xe đạp nhẹ nhất có thể.
Mặc dù vậy, khi nào thì một tay đua chọn một chiếc xe đạp leo núi hơn một chiếc xe đạp aero? Lợi thế luôn dành cho một chiếc xe đạp khí động học nhưng chỉ ở các độ dốc lên đến 6%. Còn ở các độ dốc trên 6% - như đỉnh Alpe d’Huez là từ 8 đến 11% và Mont Ventoux cũng trung bình 8% - một chiếc xe đạp leo núi vẫn là vũ khí được lựa chọn.
Xe đạp tính giờ
Trong một cuộc đua tính giờ, một tay đua (hoặc đội đua) sẽ phải chạy nhanh nhất có thể. Đây là một trong những chặng đua thuần túy nhất, và một chặng đua mà những tay đua mạnh nhất, với chiếc xe aero tốt nhất sẽ giành chiến thắng.
Xe đạp tính giờ là một công cụ khí động học chuyên nghiệp. Những chiếc xe đạp này được thiết kế để đua chủ yếu trên địa hình bằng phẳng, khi mà sự khác biệt giữa 10 vị trí hàng đầu có thể chỉ là vài giây.
Dễ thấy rằng, những chiếc xe đạp tính giờ thường thấp, khí động học và xông xáo. Nếu muốn nhìn kĩ hơn, hãy để ý những chiếc xe đạp tính giờ ở chặng 2 (ngày 7/7) và chặng 13 (ngày 19/7) của Tour de France 2019.
