Qua 3 quyết định gia hạn với HLV Dwane Casey, tiền phong Serge Ibaka và hậu vệ Kyle Lowry, những người hâm mộ Toronto Raptors đang cảm thấy vui lo lẫn lộn. 

Vui vì lực lượng mùa giải mới không bị tổn hại nhưng cũng lo bởi lực lượng không thay đổi so với mùa trước. Nghĩa là họ vẫn giữ vị thế như đội bóng từng thắng trung bình 50 trận tại regular season miền Đông nhưng không có bước tiến đáng kể ở Playoff trong 4 năm qua.

So sánh, mùa giải 2016-17 vừa qua, Raptors dù thua Cleveland Cavaliers trong tình trạng Kyle Lowry gặp chấn thương ở 2 trận sân nhà. Thế nhưng, tương quan thực lực giữa 2 đội vẫn có cách biệt và nếu giữ nguyên bộ khung như hiện nay, kết quả có thể sẽ lặp lại ở vòng Playoff năm sau khi Raptors gặp lại một trong những đội mạnh nhất NBA.

Vấn đề cũ

Một cách giải thích cho thất bại của Raptors trong các năm Playoff gần đây tới từ sự phụ thuộc vào lối chơi cô lập (isolation). Thực tế, tỉ lệ kiến tạo (assist) mùa giải năm ngoái của Raptors ở mức thấp nhất kể từ NBA mùa giải 1989-90 (47,2% hiện thực hóa thành điểm).

Kể từ khi giải đấu mở rộng thành 16 đội vào năm 1984, có 10 đội bóng có tỷ lệ kiến tạo thấp cỡ Raptors. 2 trong số này tiến tới chung kết NBA nhưng để thua. Nhìn chung, những đội bóng kiểu này thường có được thắng lợi từ lợi thế hạt giống xếp trên mà thôi.

Mặt khác, họ cũng phải vật lộn trước các đối thủ đã quá hiểu và đề ra các phương án phòng ngự khắc nghiệt vây quanh các ngôi sao có kỹ năng ghi điểm nhất.

Hiệu suất tấn công của họ thường có xu hướng giảm trong vòng Playoff, thời điểm mà các đội bóng đều đẩy mạnh cường độ phòng thủ hơn so với mùa giải ngoài.

Raptors tạo cảm giác tấn công mạnh nhưng nhìn vào thống kê về xếp hạng tấn công (tính số điểm trung bình ghi được/100 pha cầm bóng), họ chỉ đứng thứ 6 ở regular season mùa giải vừa qua.

Tiến tới Playoff, con số này tụt xuống vị trí thứ 14/16 đội tham dự. Nếu ai đó cho rằng lí do đến từ việc thiếu vắng Kyle Lowry thì con số ở mùa giải trước đó không có sự khác biệt với xếp hạng thứ 5 ở regular season và thứ 12/16 tại Playoff.

Như vậy, đừng nói rằng Raptors có thể dùng công để bù thủ khi hiệu suất tấn công Playoff của họ không quá xuất sắc như nhiều người vẫn lầm tưởng.

Nhìn vào tỷ lệ ném rổ của Raptors tại vòng Playoff 2016, dễ nhận thấy họ có hiệu suất thành công tương đối thấp so với các nỗ lực thực hiện. Ngoài ra, các vị trí ném của đội cũng không thể hiện được sự đa dạng, nói thẳng ra là vòng 3 điểm có quá ít cơ hội tạo nên điểm số. Năm 2017 có sự thay đổi với 23,4 lần các cầu thủ Raptors thử sức ngoài vạch 3 điểm với hiệu suất thành công trung bình khoảng 8,5 quả/trận.

Ở vòng 1,  Raptors có lợi thế trước Milwaukee Bucks, đội bóng có xu hướng chống 3 điểm khá bình thường. Nhưng khi gặp Cavaliers, sự phân bổ bóng trở nên khó khăn và cũng phải tính thêm mất mát nơi Kyle Lowry, một trong những xạ thủ 3 điểm tốt nhất của đội.

Kết hợp cả tỷ lệ kiến tạo thấp cùng hiệu suất 3 điểm hạn chế, có thể thấy vấn đề của Raptors nằm ở việc họ chưa thiết lập được một hệ thống lối chơi cho phép tạo ra những khoảng mở dành cho các cú ném xa.

Thay đổi nào mà Raptors có thể thực hiện

Kể cả nếu Raptors lấp đầy các vị trí còn trống với dạng hợp đồng tối thiểu thì hợp đồng 100 triệu USD của Lowry (sau khi đã tính cả tiền thưởng) cũng sẽ đẩy họ vượt quá ranh giới phạt đến 14 triệu USD.

Điều đó đồng nghĩa với sự ra đi của Patrick Patterson, một trong những cầu thủ đã đấu tranh để được thực hiện nhiều hơn những pha ném mở tại Playoff vừa qua. Dường như, chính mẫu cầu thủ như anh mới nên được tạo cơ hội trong mùa giải tới đây.

Bởi vậy, hiện tại hãy hi vọng Raptors tiến hành trao đổi Cory Joseph. Việc trao đổi cầu thủ này với một cầu thủ khác ở mức phí tối thiểu sẽ giúp hóa đơn thuế của Raptors giảm xuống tầm kiểm soát khoảng 12 triệu USD và cũng tạo điều kiện tiến bộ cho Delon Wright (pick vòng 1 NBA Draft năm 2015).

Vừa qua, Chris Haynes của ESPN cũng đã khẳng định báo cáo của Michael Scotto của Basketballinsiders về việc Raptors đang thảo luận trao đổi Joseph tới Indiana Pacers.

Ý tưởng tiếp theo liên quan tới việc cân nhắc trao đổi trung phong Jonas Valanciunas, người sẽ có trung bình lương vào khoảng 16 triệu USD trong 3 mùa giải còn lại ở Raptors. Valanciunas có đóng góp tốt tại regular season nhưng không cho thấy hiệu quả tương xứng trong các trận đấu tay đôi tại vòng Playoff.

Nếu làm vậy, Raptors sẽ bớt đi khoản lương của Valanciunas để giải phóng được phần nào quĩ lương, cho phép họ tái ký hợp đồng với Patrick Patterson.

Lúc này, đội hình của Raptors sẽ có chút thay đổi khi Serge Ibaka chuyển lên chơi ở vị trí trung phong chính thức còn Patterson thi đấu ở vị trí tiền phong.

Vậy là Raptors sẽ có chút khác biệt so với năm ngoái bằng một đội hình có xu hướng mở rộng ra đánh ngoài và thực hiện các cú ném từ xa. Vấn đề chỉ nằm ở việc chưa có mối đàm phán nào thực sự khả thi cho Valanciunas vào lúc này.  Nếu có, nhiều khả năng Raptors sẽ thực hiện ngay.

Dù sao, đội hình cũ đang có giống Playoff vừa rồi cũng cho thấy Raptors chưa đủ sức để vượt qua Cavaliers. Do đó, việc thử nghiệm với Patterson cũng là một lựa chọn không tồi.

Bên cạnh đó, Raptors cũng phải cầu nguyện để 2 đối thủ Boston Celtics và Cavaliers không có sự bổ sung nào đáng kể trong kỳ chuyển nhượng này.