Giuseppe Meazza rung chuyển như muốn sụp đổ, những lá cờ bị ném đi, pháo sáng đốt khắp mọi góc khán đài. Hôm ấy một câu chuyện cổ tích đã được viết ở Milano, từ đôi chân của Gianluca Vialli.

78.912 người đã đến sân San Siro, để chứng kiến trận "chung kết sớm" của Serie A mùa giải 1990-91. Sắc Xanh đen Inter phủ kín sân. Chỉ một góc rất nhỏ dành cho nhúm CĐV đến từ Genova - thành phố cảng sầm uất nhất miền Bắc Italia.

Người Inter tin vào chiến thắng của đội nhà. Rất nhiều những lá cờ in hình tấm khiên ba màu - Scudetto (biểu tượng của nhà vô địch Serie A) được các Interista trưng lên. Chiến thắng sẽ giúp Inter rút ngắn khoảng cách với Sampdoria xuống còn 3 điểm, và thắp lại hy vọng giành Scudetto.

Pháo sáng được đốt lên khắp nơi, như thể muốn đốt cháy các cầu thủ đội khách. Nhưng Inter đã không thể chiến thắng trong một trong những trận đấu đáng nhớ nhất lịch sử Serie A, với sự kịch tính, hấp dẫn, cả màn ẩu đả khi Mancini - Bergomi lao vào nhau để rồi cùng nhận thẻ đỏ và máu sau đó đã rơi khi Bergomi bị một vật cứng từ khán đài ném trúng đầu.

ẢNH 1 GIỮA (Chú thích: Mancini và Bergomi đã lao vao nhau định dùng tay chân nói chuyện)

Chính Giuseppe Dossena phá vỡ thế bế tắc ở phút 60 với cú sút xa quyết đoán. Sự căng thẳng đến tức ngực được đẩy lên cao độ khi Inter được hưởng phạt đền, nhưng nhưng cú sút từ chấm 11 mét của chuyên gia đá phạt Lothar Matthaus không thắng được Pagliuca.

Thế rồi, số phận Inter đã được định đoạt, khi Gianluca Vialli phá bẫy việt vị thoát xuống đi qua thủ môn lão luyện Walter Zenga ghi bàn đảm bảo chiến thắng cho Sampdoria.

(GIỮA) Video trận đấu Inter - Sampdoria ở mùa 1990/91 

Giuseppe Meazza như sụp đổ. Các tifosi Inter chìm trong nỗi thất vọng. Những lá cờ bị ném đi không thương tiếc. Ở một góc nhỏ khán đài, CĐV Sampdoria có màn ăn mừng lớn nhất trong đời.

Đánh bại đối thủ trực tiếp Inter, trong khi Juventusthua trắng 3 bàn trên sân nhà trước Milan, Samp đăng quang ở vòng 31, nghĩa là sớm 3 vòng đấu. Lần đầu tiên và duy nhất cho đến nay họ giành Scudetto. Đấy cũng là lần cuối cùng một CLB không thuộc các đại gia miền Bắc hay thủ đô Roma chạm tay vào Scudetto.

ẢNH 2 GIỮA FULL MÀN HÌNH (Sampdoria của Vialli đã có mùa giải lịch sử khi giành Scudetto 1990/91)

Phải đến ngày 18/5/1991, vòng 33, sân Luigi Ferraris mới được chào đón những người hùng trở về. Sampdoria dành món quà cho người hâm mộ thành phố cảng bằng chiến thắng 3-0 trước Lecce. Mọi thứ được hoàn tất chỉ sau 30 phút, với sự xuất sắc của cặp đôi, những người bạn thân, tri kỷ trên sân cỏ và cả ngoài đời: Mancini - Vialli.

Samp đăng quang, trong khi cá nhân Vialli giành danh hiệu Vua phá lưới giữa kỷ nguyên một trong những tiền đạo hay nhất lịch sử bóng đá thế giới đang tung hoành ở Serie A đó là Marco van Basten...

ẢNH 3 GIỮA (Vialli - Mancini đã tạo nên cặp tiền đạo hay bậc nhất trong lịch sử Caclcio)

Con trai tỷ phú khởi đầu đam mê từ "sân bóng nhà quê"

Sinh ra ở Cremona, thuộc xứ Lombardia miền Bắc Italia, Vialli bắt đầu chơi bóng cho nhà thờ, rồi đội bóng của một ngôi làng của thung lũng sông Po. Lên 9 tuổi, Gianluca được đội bóng nghiệp dư Pizzighettone nhận vào đội trẻ. Sau 5 năm được đưa về học viện của Cremonese - CLB chuyên nghiệp duy nhất ở Cremona.

ẢNH 4 GIỮA (Cậu nhóc Vialli ở đội nghiệp dư Pizzighettone)

Hành trình đến với Cremonese của Vialli không dễ dàng chút nào vì vấn đề xuất thân. Ở đội trẻ Cremonese, các HLV e ngại, và không ít đồng đội nhìn Vialli với "ánh mắt không bình thường".

"Quello è il figlio di un miliardario" (cậu ta là con trai của một tỷ phú), Vialli thường xuyên nghe những người xung quanh nói như vậy về mình. Người ta thắc mắc, vì sao Gianluca rời bỏ cuộc sống trong tòa lâu đài tráng lệ để đến với sân bóng cằn cỗi xù xì của Cremonese.

ẢNH 5 BÊN TRÁI (Vialli trong màu áo CLB chuyên nghiệp đầu tiên, Cremonese)

Vialli là một dòng họ danh giá ở Cremona. Họ có truyền thống sản sinh ra kỹ sư, chuyên gia nhiều lĩnh vực, và còn có người giữ chức giám đốc trường đại học. Gia đình Vialli sở hữu rất nhiều tòa lâu đài xa hoa tại địa phương.

Các thành viên trong gia đình không muốn cậu nhóc Gianluca phơi mình với những buổi chiều nắng cháy da trên sân tập, mà nên tập trung vào học hành. Hơn nữa, họ cho rằng một CLB ở Serie C như Cremonese không có tương lai. Rất nhiều tranh luận đã diễn ra. Vialli bảo vệ giấc mơ trở thành cầu thủ chuyên nghiệp đến cùng và chỉ một người duy nhất trong gia đình ủng hộ điều đó, bà Maria Teresa - mẹ của ông.

Vượt qua rào cản gia đình, người con trai tỷ phú ra mắt chính thức Cremonese mùa giải 1980-81, ở Serie C1. Cũng mùa giải ấy, Cremonese giành vé lên Serie B và Gianluca sớm có vị trí quan trọng.

Nghệ nhân thành Genova

Mùa Hè 1984, một bước ngoặt quan trọng đến với Vialli. Sampdoria tìm đến ông và đề nghị chuyển nhượng. Sau Serie C1 và Serie B, Viallia đã bước ra ánh sáng sân khấu lớn Serie A - giải VĐQG tinh hoa nhất thế giới khi đó. 

ẢNH GIỮA 6 (Vialli gia nhập Sampdoria khi đang là tài năng trẻ được đánh giá giàu tiềm năng)

Vialli là đặc trưng của giới cầu thủ Italia: tài năng nở chậm. Mất 3 tháng sau vụ chuyển nhượng Vialli mới ghi bàn đầu tiên cho Samp và phải sang mùa thứ 3 ở Genova, chàng trai đến từ Cremona mới trở thành ngôi sao trong lòng người hâm mộ Samp.

Cùng với Mancini, Vialli tạo nên bộ đôi tấn công làm điên đảo bóng đá Italia lẫn châu Âu. Người ta gọi họ với biệt danh "gemelli del Gol" (anh em sinh đôi của những bàn thắng).

ẢNH PHẢI 7 (Vialli - Mancini, hai cầu thủ trẻ cùng tạo dựng danh tiếng từ bệ phóng Sampdoria)

Trong đó, Vialli là mẫu tiền đạo toàn diện, chơi tốt hai chân, xử lý đầu xuất sắc, đá dạt cánh hoặc cắm. Ông nhiều lần còn được HLV huyền thoại Vujadin Boskov (dẫn Samp giai đoạn 1986-1992) sử dụng ở hàng tiền vệ, để tận dụng sức mạnh thể chất và khả năng cầm bóng.

Nếu Sampdoria được xem như chuyện cổ tích của Serie A giai đoạn đầu thập niên 1990 thì cá nhân Vialli được ví như "nghệ nhân quan trọng của câu chuyện ấy", nhờ những phong cách thi đấu đầy mê hoặc.

Gianni Brera (1919-1992), một trong những nhà báo vĩ đại nhất Italia thế kỷ 20, đặt biệt danh cho Vialli là "Stradivialli", dựa theo tên của nghệ nhân Antonio Stradivari - người nổi tiếng nhất lịch sử về nhạc cụ bộ dây như violin, cello, guitar, harp (các nhạc cụ mà ông làm ra còn được biết đến trên thế giới với tên Stradivarius).

Ông Brera là chuyên gia ngôn ngữ ở Italia, là người đặt nhiều biệt danh cho giới cầu thủ và những người nổi tiếng. Nhiều cây bút ở đất nước hình chiếc ủng gọi ông là người mang thơ ca vào những bài báo thể thao. Biệt danh "Stradivialli" mà ông đặt là từ ngữ tuyệt đẹp, phản ánh đúng giá trị Vialli.

ẢNH GIỮA 8 FULL MÀN HÌNH

Lời từ chối Milan và hành trình bước lên ngai vàng mới

Sau khi bùng nổ cùng Sampdoria mùa 1990-91, đặc biệt là trận thắng Inter 2-0, Vialli liên tục được "Bố già" Silvio Berlusconi chào mời về Milan.

"Xin lỗi ngài Berlusconi! Tôi rất tôn trọng ông. Nhưng cuộc sống của tôi thuộc về Genova", Vialli công khai từ chối về Milan đá cặp với Quả bóng Vàng Marco van Basten vào mùa Hè 1991.

Dẫu vậy, một năm sau ông chia tay Samp để gia nhập Juventus. Samp không thể giữ ngôi sao. Họ buộc phải bán Vialli cho Juve. 

ẢNH 9 BÊN TRÁI (Vialli gia nhập Juventus và chơi bên cạnh ngôi sao Roberto Baggio)

Nhưng cuộc sống ở Torino không dễ dàng như môi trường thung lũng sông Po, cũng như thành phố cảng Genova. Thêm vào đó, Vialli có những vướng mắc với HLV Trapattoni. Mùa thứ hai ở Juve, 1993-94, ông chấn thương nặng và khi bình phục rơi vào tình trạng tăng cân. Trapattoni đã có cơ hội bỏ rơi tiền đạo đang lên của bóng đá Ý.

Phải cho đến khi Marcello Lippi xuất hiện vào mùa Hè 1994, Vialli hồi sinh ngoạn mục và trở thành ngôi sao đưa "Lão phu nhân" đến với danh hiệu Champions League 1996. Và ở đó, Vialli cũng thiết lập nên một cặp đôi tấn công ăn ý khác, với "gã đầu bạc" Fabrizio Ravanelli.

ẢNH 10 GIỮA (Vialli dần trở thành thủ lĩnh hàng công Juve, bên cạnh "cạ cứng" Ravanelli và ngôi sao trẻ Del Piero)

Sau 145 trận và 53 bàn, ông ra đi. Bàn thắng không chính thức cuối cùng mà ông ghi cho Juventus chính là trận giao hữu ở Việt Nam năm 1996 ở Hà Nội.

Tình bạn và sự ngưỡng mộ với Ruud Gullit là cầu nối đưa Vialli đến Chelsea vào mùa Hè 1996, trong làn sóng đổ bộ xuống giải Ngoại hạng của nhiều cầu thủ Italia khi ấy mà có thể kể tới Casiraghi, Di Matteo, Zola, Carbone hay Di Canio...

Khi ấy, báo giới Anh đã gọi đó là "Cuộc xâm chiếm của Italia". Và quả thực, cả trên sân - với 40 bàn sau 78 trận đấu ở 3 mùa giải) -cũng như khi trở thành HLV kiêm cầu thủ, thay thế Gullit vào tháng 2/1998, Vialli chính một trong những cầu thủ, HLV Chelsea được yêu thích nhất mọi thời đại.

ẢNH 11 BÊN PHẢI (Vialli cùng Zola đã mở ra kỷ nguyên thành công cho Chelsea)

Cũng giống như những gì đã có trong những năm tháng tươi đẹp ở Sampdoria, Vialli lóe sáng đúng ở một trong những thời khắc Chelsea thăng hoa nhất trong lịch sử CLB. Với tư cách cầu thủ, Vialli đã giành 4 chiếc Cúp lớn nhỏ với Chelsea. Còn trên cương vị thuyền trưởng, khi Chelsea đánh bại MU ở trận tranh Siêu Cúp Anh mở đầu mùa 2000/01, Vialli đã mang về phòng truyền thống CLB 5 chiếc Cúp chỉ sau 3 năm rưỡi làm việc.

Tất nhiên, trong đó người ta hẳn vẫn nhớ rất rõ việc Vialli trở thành HLV trẻ nhất giành một danh hiệu của UEFA (33 tuổi và 308 ngày) khi cùng Chelsea đăng quang ở Cúp C2 mùa 1997/98. Phải 13 năm sau, Villas-Boas với Porto mới phá vỡ kỷ lục ở độ tuổi 33 và 213 ngày.

ẢNH 12 GIỮA FULL MÀN HÌNH  (Vialli bên bộ sưu tập danh hiệu ông mang về cho Chelsea)

Năm 2006, Vialli cùng nhà báo nổi tiếng Gabrielle Marcotti cùng nhau dành 2 năm rưỡi chắp bút viết nên cuốn sách nổi tiếng có tựa đề: "Công việc Italia: Hành trình tới trái tim hai nền văn hóa bóng đá vĩ đại". Trong đó, Vialli đã bàn rất kỹ về sự khác biệt giữa văn hóa bóng đá Anh với Italia.

Nếu sự nghiệp cầu thủ của Vialli đi cùng với những năm tháng vàng son của bóng đá Ý, của Serie A, thì những năm tháng  cuối cuộc đời cầu thủ và cả những bước đi đầu tiên chập chững trên cương vị HLV của Vialli đã góp phần mở ra cuộc cách mạng thực sự cho Chelsea nói riêng và bóng đá Anh nói chung.

ảnh 13 bên trái 

Nó mở đầu cho trào lưu những cầu thủ ngoại quốc tài giỏi tìm đến Premier League thi đấu. Và nỗ lực "chuẩn quốc tế hóa" giải đấu trên cả khía cạnh thương mại cũng như chất lượng của những người làm bóng đá Anh đã giúp giải Ngoại hạng soán ngôi bá chủ của chính Serie A.

Giờ khi nhắc lại Vialli, hẳn NHM không chỉ hoài niệm về một tiền đạo toàn diện, hội tụ đủ các kỹ năng ghi bàn tốt nhất một thời của Italia mà có lẽ là cả kỷ nguyên huy hoàng của Calcio vốn được dệt lên từ những chính những ngôi sao như chính Gianluca Vialli.