Kiệt sức rồi qua đời khi chạy bộ: lời cảnh tỉnh đau lòng

Ngày 24/3/2024, BTC giải chạy Vietnam Ultra Marathon tại Mai Châu (Hòa Bình) đã đăng tải một thông báo có nội dung rất buồn: “Chúng tôi vô cùng thương tiếc báo tin một vận động viên tham dự sự kiện đã qua đời tại Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình.

Tối ngày 23/3, một số người chạy phía sau vận động viên thấy vận động viên có một số dấu hiệu sức khỏe bất ổn và đã tiến lại gần để giúp đỡ vận động viên. Vận động viên sau đó ngất xỉu. Những người này đã báo tin cho Ban tổ chức để tiến hành công tác cứu hộ.

Một đội cứu hộ gồm 14 thành viên bao gồm đội ngũ y tế và thành viên Ban Tổ chức đã tham gia thực hiện công tác y tế khẩn cấp và vận chuyển vận động viên đến bệnh viện. 

Tuy nhiên, rất tiếc sau khi được các y, bác sĩ cấp cứu, vận động viên đã không qua khỏi và từ trần tại bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình vào sáng sớm ngày Chủ nhật, ngày 24/3/2024. 

Chúng tôi xin gửi lời chia buồn sâu sắc nhất tới gia đình và người thân của vận động viên trong thời gian khó khăn này”.

Vì vấn đề riêng tư, BTC không công bố các thông tin cá nhân về VĐV này. Qua tìm hiểu từ cộng đồng chạy bộ, VĐV không may này là nam và tham dự chạy cự ly 50km.

Những năm gần đây, không chỉ ở các giải chạy địa hình, mà ở những giải chạy đường bằng tại Việt Nam cũng đã xảy ra những trường hợp đau lòng tương tự. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự ra đi của những VĐV này, từ vấn đề sức khỏe cá nhân, bệnh lý nền… đến gắng sức quá mức dù chưa đủ thời gian tập luyện.

Theo các chuyên gia y tế, có một số nguyên nhân cơ bản và thường xảy ra khiến những người tham gia các hoạt động thể thao cường độ cao có thể gặp nạn gồm:

+ Bệnh lý về tim mạch: các bác sĩ cho rằng khi một VĐV khoảng dưới 30 tuổi mà qua đời ở các sự kiện thể thao thì nguyên nhân phổ biến nhất là do bệnh tim. Bệnh cơ tim tắc nghẽn phì đại là một bất thường di truyền của các protein tạo ra các tế bào cơ tim. Từ đây, một vùng trong tim có thành dày bất thường và tạo ra sự khó khăn khi đẩy máu qua những vùng dày này.

Các nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra rằng, người mắc bệnh tim, có các vùng cơ tim dày sẽ gặp nguy hiểm về sức khỏe khi chơi thể thao, đặc biệt là chạy bộ lâu hoặc quá nhanh vì cơ tim không đủ máu nuôi vì mạch máu bị kẹt lại vùng cơ tim dày, khiến cơ tim bị thiếu máu và tổn thương dẫn đến nhồi máu cơ tim…

+ Thời tiết cũng là “kẻ thủ không đội trời chung” với các hoạt động thể thao. Nhiệt độ bất thường và độ ẩm cao cũng có thể là nguyên nhân gây ra những rối loạn trong cơ thể. Ở thời điểm hiện tại, vào cuối tháng 3, khu vực miền Bắc luôn trong trạng thái nồm ẩm, độ ẩm lên đến trên 95%. Khi chạy trong rừng, độ ẩm có thể còn cao hơn nữa. Nền nhiệt độ hiện tại cũng dao động trong khoảng trên dưới 30 độ C.

Các VĐV khi vận động quá lâu dưới nền nhiệt độ thấp có thể khiến làm các động mạch bị co thắt bất thường, huyết áp tăng đột ngột, đẫn dến tai biến đứt mạch máu não. 

Còn nếu chạy trong điều kiện thời tiết nắng nóng sẽ khiến cơ thể mất muối, mất nước… thiếu canxi và kali, những chất có vai trò quan trọng với hoạt động của tế bào thần kinh và cơ bắp, đặc biệt là tế bào cơ tim. Thiếu kali có thể khiến tim đập nhanh, hạ huyết áp, yếu liệt, co giật và nặng sẽ tử vong….

+ Nồng độ axit lactic tích tụ cao trong quá trình chạy cũng được cho là nguyên nhân dẫn đến sức khỏe suy kiệt, nặng thì khiến người chạy tử vọng. Các bác sĩ lý giải: khi vận động, cơ thể phải tăng nhịp thở để cung cấp đủ oxy đến cơ bắp. Nếu người chạy liên tục trong một quãng thời gian dài (các cự ly siêu đường trường có thời gian giới hạn lên đến 15-20 giờ) thì cơ thể sẽ không đủ oxy để cơ bắp hoạt động. Từ việc thiếu oxy, cơ bắp sẽ sử dụng glucose dự trữ từ các tế bào để cung cấp năng lượng, nhưng con đường sử dụng năng lượng không có oxy này sẽ tạo ra các sản phẩm thoái hóa không tốt, đó chính là axit lactic. Và axit lactic tích tụ càng nhiều trong cơ thể sẽ gây ra cảm giác nóng rát, nhức mỏi cơ, co rút cơ, thậm chí ức chế thần kinh tim, nó làm cho nhịp tim chậm lại và có thể gây ngưng tim.

Mùa giải chạy 2024 đã chính thức trở lại trong tháng 3 này, sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Trung bình, có những dịp cuối tuần cùng lúc diễn ra 3-4 sự kiện thể thao, chủ yếu là chạy bộ và đặc biệt từ đầu đến tuần thứ 4 của tháng 3 này chủ yếu là các giải địa hình đường trường. Các VĐV có nhiều cơ hội để thử sức với các cung đường chạy thú vị, nhưng cũng cần hết sức lưu ý về mật độ dự giải, cự ly chạy và đặc biệt là cần lắng nghe cơ thể để những cuộc chạy diễn ra thành công về trải nghiệm và an toàn về sức khỏe.