Bóng đá - Kẻ thù của bộ não (Bài 1): Bi kịch Jeff Astle
Đánh đầu là vũ khí sắc bén của bóng đá nhưng cũng là thứ vũ khí giết hại cầu thủ, cụ thể là bộ não. Kết luận này được đưa ra từ bi kịch của Jeff Astle…
59 tuổi mang não của ông lão 89
Jeff Astle là tiền đạo nổi tiếng người Anh trong thập niên 1960, 1970. Ở West Brom, Astle được xem là huyền thoại khi giúp đội bóng này đăng quang Cúp Liên đoàn năm 1966 và Cúp FA 1968. Mùa giải 1969/70, chân sút sinh năm 1942 ẵm danh hiệu Vua phá lưới và mùa Hè 1970, ông là thành viên của ĐT Anh tham dự VCK World Cup. Jeff Astle giải nghệ năm 1977.
Ngày 19/01/2002, Astle đột quỵ tại nhà riêng của con gái. Ông lập tức được đưa đến cấp cứu ở bệnh viện Queen's tại Burton upon Trent nhưng không qua khỏi. Huyền thoại West Brom ra đi ở tuổi 59.
Ban đầu, bệnh Astle bị chẩn đoán chết vì bệnh Alzheimer (chứng mất trí phổ biến nhất). Tuy nhiên, gia đình Astle không đồng ý và họ cho rằng, chính bóng đá là nguyên nhân dẫn đến cái chết của Vua phá lưới giải VĐQG Anh mùa giải 1969/70. Tiến sĩ Willie Stewart - nhà giải phẫu thần kinh nổi tiếng, sau khi phẫu thuật bộ não của Astle đã đi đến kết luận, cựu tiền đạo West Brom và ĐT Anh không có bệnh Alzheimer mà chết vì chấn thương mãn tính ở não (CTE).
Trên Sky Sports News, bà góa phụ Laraine Astle bức xúc cho biết: “Chúng tôi biết đích xác tới 200% điều gì đã giết chết Jeff. Trái tim tôi đau đớn khi biết rằng, bộ não của Jeff bị tổn thương nặng nề và quả thực, rất khó để bạn tin rằng, những tổn thương ấy là do bóng đá gây ra. Khi chúng tôi biết được nguyên nhân Jeff chết vì CTE, tôi hỏi tiến sĩ Stewart về não của Jeff tổn thương thế nào, tiến sĩ Jeff nói rằng, nếu ông ấy không biết trước tuổi của Jeff (59) thì ông sẽ nghĩ bộ não của Jeff là của một ông lão 89”.
“Tôi vô cùng đau đớn khi biết sự thực bóng đá đã giết chết Jeff. Bóng đá là đam mê, là tình yêu của Jeff nhưng nó đã giết chết ông ấy. Mỗi lần nhìn lại hình ảnh Jeff trong màu áo tuyển Anh hay hình ảnh những tấm huy chương của ông ấy, tim tôi lại nhói đau”.
Công lý cho Jeff
Nhưng mãi tới năm 2014, một chiến dịch điều tra về nguyên nhân cái chết của Jeff Astle gọi là The Justice for Jeff (Công lý cho the Jeff) mới được thực hiện. Chiến dịch này kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về mối liên hệ giữa những người bị thoái hóa não và những cú đánh đầu trong bóng đá.
Rốt cuộc, 12 năm sau cái chết của Astle, công lý cũng sáng tỏ: Astle được xác nhận chết vì chấn thương mãn tính ở não, dẫn tới thoái hóa não vì bóng đá.
Cụ thể hơn, các nhân viên điều tra đã kết luận rằng, những cú đánh đầu gây ra những chấn thương nhỏ, lặp đi lặp lại trong sự nghiệp đã khiến Astle qua đời ở tuổi 59 nhưng khi đó, ông đã mang trong đầu bộ não của một ông già 89.
Thập niên 1970 khi Astle còn thi đấu và nổi danh với những tình huống không chiến, trái bóng được làm từ da rất nặng. Trái bóng thời điểm ấy cũng dễ ngấm nước khi gặp trời mưa, khiến những cầu thủ như Astle càng dễ bị tổn thương não bộ.
Jeff Astle chết vì những cú đánh đầu trong bóng đá. Từ bi kịch của Jeff Astle, người ta bắt đầu nhìn nhận đánh đầu là kẻ thù nguy hiểm nhất, không chỉ cho mành lưới của đối phương, mà cho chính giới cầu thủ…
