Huyền thoại bóng đá nữ Mỹ hiến não cho khoa học
Brandi Chastain vừa đưa ra thông báo hiến não phục vụ khoa học vào hôm nay tại Quỹ Concussion Legacy ở Massachusetts. Theo đó thì một khi ngôi sao bóng đá nữ này qua đời, bộ não của cô sẽ được đưa đến ngân hàng não VA-BU-CLF để phục vụ cho dự án nghiên cứu hợp tác giữa Bộ Cựu Chiến binh với Khoa Dược của Đại học Boston.
Brandi tâm sự: “Ý tưởng thật sự của tôi là mình còn có thể tạo dấu ấn nào nữa trong bóng đá, sau pha ghi bàn năm 1999 ở chung kết World Cup. Và tôi còn có thể làm gì nữa để bóng đá càng tốt hơn so với thời điểm tôi bắt đầu bước vào cuộc phiêu lưu tuyệt vời cùng môn thể thao này”.
Cho tới nay, các nhà nghiên cứu đang quan sát não và tủy sống trong xác chết với hy vọng tìm ra cách chuẩn đoán và điều trị các bệnh ở não do chấn thương mãn tính gây ra, hoặc nguyên nhân từ CTE, tình trạng thoái hóa ở não do một hay nhiều cú đánh vào đầu gây ra.
Tháng trước, các nhà nghiên cứu vừa cho biết họ mới chỉ tìm thấy các dấu hiệu của CTE trong não của Oakland Raiders - cựu hậu vệ bóng đá kiểu Mỹ và Ken Stabler, Cầu thủ hay nhất mùa bóng của NFL. Tuy nhiên, công trình nghiên cứu rõ ràng chưa đầy đủ do trong 307 bộ não chứa trong ngân hàng VA-BU-CLF, chỉ có 7 bộ não của nữ và chưa có bộ nào trong số đó có triệu chứng CTE.
Ann McKee - Giám đốc chương trình của ngân hàng não VA-BU-CLF cho biết: “Chúng tôi hiện biết rất ít về việc giới tính có tác động như thế nào sau chấn thương. Cam kết của Brandi đánh dấu một bước quan trọng để mở rộng kiến thức cho chúng tôi về lĩnh vực này”. Trên thực tế, bản thân Brandi chẳng rõ cô có từng bị chấn động ở não hay không, nhưng dự đoán khả năng ấy có thể từng xảy ra vài lần. Vì thời cô còn thi đấu, hiểu biết về tác hại của những chấn động ở não không cao như ngày nay.
Brandi chơi cho Tuyển nữ Mỹ từ 1988 đến 2004. Trong giai đoạn ấy, cô vô địch World Cup nữ đầu tiên năm 1991, rồi đăng quang tiếp ở kỳ World Cup thứ hai năm 1999. Cho tới nay, hình ảnh nổi tiếng nhất về Brandi là cảnh cô cởi áo mừng chiến thắng tại sân Rose Bowl sau cú đá 11m bằng chân trái đánh bại Trung Quốc. Còn hiện nay, Brandi đang là HLV đội trẻ sống tại San Francisco Bay Area và thuộc nhóm người kêu gọi các HLV đào tạo trẻ hạn chế đánh đầu cả trên sân tập lẫn khi thi đấu với các trẻ chưa đủ 14 tuổi.
Cô giải thích: “Hành trình với bóng đá đã cho tôi nhận thức được ảnh hưởng của chấn động ở não, đặc biệt khi tôi gắn bó với môn thể thao này đủ dài”.
Động lực để Brandi muốn hiến não cho khoa học còn do một bài nghiên cứu đăng trên American Journal of Sports Medicine cho biết bóng đá gây ra chấn động ở não nhiều nhất trong các VĐV trung học, kế đến là bóng đá nữ, trong khi một nghiên cứu gần đây tiết lộ tỷ lệ này cũng khá cao ở các cậu bé chơi khúc côn cầu trên băng và bóng vợt (môn thể thao diễn ra trên sân cỏ giống với khúc côn cầu trên băng và khác với khúc côn cầu trên cỏ).
Quỹ Concussion Legacy nghiên cứu trường hợp CTE đầu tiên trong bóng đá liên quan tới bộ não của Patrick Grange, một cầu thủ bán chuyên nghiệp thường đánh đầu ở Mỹ qua đời năm 2012 lúc mới 29 tuổi.