Môn thể thao "số 1 Việt Nam": Nghịch cảnh “mũi nhọn tay không”

Sàn tập là nền đất, nền xi măng lót cao su

Sau tròn 2 thập kỷ gây dựng, có thành tích vươn tới đỉnh thế giới song Cử tạ Việt Nam đến giờ vẫn có điều kiện tập luyện tồi tàn hệt như hồi khởi đầu. Cả nước hiện tại chỉ có đúng 3 phòng tập chuyên dụng ở ĐTQG (Nhổn, Hà Nội) cùng 2 trung tâm Hà Nội và TP.HCM. Ngay cả 3 phòng tập hiếm hoi này cũng chỉ mới đáp ứng ở mức tối thiểu, chỉ ngang phòng tập phong trào của nhiều nước.

Với Cử tạ Việt Nam, có phòng chuyên dụng với sàn gỗ để tập đã quá may mắn, nếu xét trên mặt bằng chung có tới 16 địa phương/đơn vị đang tiến hành đào tạo VĐV tại những địa điểm vô cùng khó tin, ở dưới gầm SVĐ, sân ngoài trời hay thậm chí gara ô tô… Tất cả đều chỉ trên nền đất hay nền xi măng được lót đệm cao su. Ngoài những quả tạ giá rẻ, khác xa với chuẩn quốc tế, các đô cử - vốn phải chịu hàng trăm tấn trọng lượng hàng tháng - không hề có các thiết bị bổ trợ, không được chăm sóc y học và hưởng mức dinh dưỡng chỉ 100-150 ngàn đồng mỗi ngày.

Cả môn chỉ có 2 tỷ đồng mỗi năm

Trên một nền tảng, xuất phát điểm yếu kém như thế, rất kỳ lạ vì Cử tạ Việt Nam vẫn liên tục sản sinh ra các nhân tố trẻ đặc biệt. Càng đáng nói hơn vì chính họ sau đó lại tiếp tục vượt khó, chịu khổ một cách ngoạn mục để đạt tới đẳng cấp có thể tranh chấp sòng phẳng ở mọi đấu trường quốc tế, kể cả Olympic hay giải VĐTG.

Khi Hoàng Anh Tuấn mang về tấm HCB lịch sử tại Olympic 2008, cả môn Cử tạ chỉ được có 50-60 ngàn USD mỗi năm cho việc tập huấn, thi đấu quốc tế, mua sắm trang thiết bị dụng cụ, thuốc men. Mức đầu tư sau đó có được tăng lên qua từng năm, song tối đa cũng chỉ khoảng 100.000 USD, tương đương trên 2 tỷ đồng. Với khoản kinh phí quá ít, Bộ môn Cử tạ của ngành thể thao phải cân đối, tính toán đủ kiểu mới có thể cử ĐTQG dự tranh 2-3 giải đấu, cũng như ưu tiên cho một vài ngôi sao như Thạch Kim Tuấn được xuất ngoại rèn giũa ngắn hạn.

Mọi chuyện gần đây đã đỡ khó khăn hơn với sự “chung sức” từ các đơn vị chủ quản, rõ nhất với Hà Nội và TP.HCM. Tuy nhiên, đó cũng mới là giải pháp tình thế, chỉ có thể giải quyết được “phần ngọn”. Bộ môn Cử tạ gần như không thể chỉ đạo định hướng và hỗ trợ được gì cho các cơ sở, và đành phải trông đợi vào sự xuất hiện của các đô cử đúng nghĩa “lúa trời”.

Dù những người có trách nhiệm của TTVN luôn coi Cử tạ là môn “mũi nhọn” hàng đầu song thực tế lại hoàn toàn khác. Cử tạ chưa từng nhận được sự quan tâm chăm lo xứng đáng, nếu không muốn nói còn thua kém nhiều môn khác có khả năng và thành tích quốc tế dưới mình hẳn một bậc.

Ngành thể thao đang nhìn nhận Cử tạ ở một góc độ quá hẹp qua một vài hảo thủ như Kim Tuấn, Quốc Toàn chứ không phải với tư cách của một môn gần như duy nhất hội đủ các yếu tố cần thiết trở thành “mũi nhọn” tầm quốc tế, rõ nhất với hạng 56kg nam, nội dung mang về cả huy chương Olympic lẫn ngôi VĐTG.

Những gì đang xảy ra với môn Cử tạ thực sự là một nghịch lý và một sự lãng phí lớn.