Cách tập thể dục để phòng tránh đột quỵ não
PGS. TS Mai Duy Tôn đã có bài tổng hợp về dự phòng đột quỵ, đột quỵ não những điều cần biết trên chuyên trang Trung tâm Đột quỵ - Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội). Bài viết rất hữu ích cho những người thường xuyên chơi thể thao, tập thể dục…
1. Tập thể dục được chia ra làm 2 bài tập chính là bài tập hiếu khí và yếm khí.
- Bài tập hiếu khí vận động với cường độ trung bình nhẹ mà cơ thể có thể thực hiện liên tục trong một thời gian dài liên tục. Ví dụ như chạy bộ, đi bộ, đạp xe tĩnh, nhảy dây... cơ thể sử dụng oxy để đốt mỡ (chất béo) và chuyển hóa thành năng lượng giúp cơ bắp chuyển động. Vận động này giúp tiêu thụ mỡ trong cơ thể.
- Ngược lại, bài tập yếm khí có cường độ cao trong khoảng thời gian ngắn như chạy nước rút, xà đơn, chống đẩy…
Cả 2 bài tập đều mang lại lợi ích cho cơ thể, tuy nhiên, bài tập hiếu khí mang lại lợi ích nhiều hơn trong phòng ngừa đột quỵ não và các biến cố tim mạch.
2. Lợi ích: Tập thể dục được đưa vào mức khuyến cáo I, quan trọng như thuốc điều trị ở bệnh nhân đột quỵ não.
- Về thần kinh: thúc đẩy quá trình tạo các tế bào thần kinh mới tại hồi hải mã, giảm căng thẳng và lo âu, cải thiện giấc ngủ….
- Về tim mạch, giúp giảm các cholesterol xấu và cải thiện các cholesterol có lợi, tăng tuần hoàn máu trong cơ thể, giảm nguy cơ huyết khối tĩnh mạch…
- Ngoài ra còn giúp ích cho nhiều cơ quan bộ phận khác và đặc biệt cải thiện tâm trạng và các quan hệ xã hội, giúp bệnh nhân đột quỵ vượt qua giai đoạn trầm cảm sau đột quỵ.
3. Đối tượng:
- Các hoạt động hiếu khí mang lại lợi ích cho người tham gia, tuy nhiên, một số đối tượng cần thận trọng hoặc tham vấn ý kiến bác sĩ điều trị: bệnh lý tim mạch (suy tim, bệnh van tim, bệnh tim thiếu máu cục bộ…), các rối loạn nhịp tim (hc WPW, bệnh nhân đặt máy tạo nhịp…), tăng huyết áp chưa kiểm soát, xuất huyết não giai đoạn sớm, COPD, hen…
- Sử dụng các thiết bị theo dõi (như smartwatch) trong quá trình luyện tập mang lại nhiều lợi ích như theo dõi quá trình luyện tập, tránh nhịp tim tăng quá cao, thân nhiệt tăng quá cao...
4. Thời gian. Tập thể dục bao nhiêu là đủ?
- Người khỏe mạnh trưởng thành: tập thể dục (hiếu khí) TỐI THIỂU 150 phút/tuần với các bài tập nhẹ- vừa hoặc 75 phút/tuần với các bài tập cường độ cao hơn.
- Bệnh nhân đột quỵ não hoặc tai biến thoáng qua: thể dục (hiếu khí) TỐI THIỂU 10 phút/lần , 4 lần/tuần HOẶC cường độ cao tối thiểu 20 phút/lần, 2 lần/tuần làm giảm nguy cơ các biến cố tim mạch, đột quỵ tái phát và tiên lượng sống sau 3 năm lên tới 5-6 lần.
5. Ví dụ về một số bài tập hiếu khí:
+ Đi bộ 30 phút, 5 lần/tuần
+ Chạy bộ 20-30 phút, 2-3 lần/tuần
+ Bơi lội 10-30 phút, 2-5 lần/tuần
+ Đạp xe 35-45 phút, 3 lần/tuần
+ Nhảy dây 15-25 phút, 2-5 lần/tuần
Tập thể dục (hiếu khí) mang lợi nhiều lợi ích cả về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần cho người dân, đặc biệt với các bệnh nhân đột quỵ não.
Hãy nhớ rằng, để chiến thắng bệnh tật, ngoài sự hỗ trợ của nhân viên y tế, nỗ lực của chính bệnh nhân và người nhà là yếu tố quyết định đến chiến thắng này.
Hãy chăm lo cho sức khỏe của chính mình và những người thân của bạn.
